2. Pa drafodaethau diweddar y mae Llywodraeth Cymru wedi'u cael ynghylch integreiddio gofal cymdeithasol ac iechyd yng ngorllewin Cymru? OAQ52834

Mae Gweinidogion Cymru yn cynnal trafodaethau rheolaidd yn y gorllewin ynghylch darparu ein hagenda integreiddio uchelgeisiol ar gyfer iechyd a gofal cymdeithasol di-dor, fel y nodir yn 'Cymru Iachach', gan gynnwys sut y gall hyn gael ei gynorthwyo gan ein cronfa trawsnewid o £100 miliwn.

Diolch, arweinydd y tŷ. Rwy'n siŵr y byddwch chi'n ymwybodol bod hon yn agenda yr ydym ni wedi bod yn ei thrafod yma yng Nghymru ers 18 mlynedd, fel y gwn i'n siŵr a phendant, ac ymhell cyn datganoli mae'n debyg. Ac rwy'n siŵr y byddwch chi'n deall bod cymunedau yn dechrau colli amynedd â chyflymder y newid. Efallai y byddwch chi'n gwybod bod Cyngor Sir Caerfyrddin wedi gwneud cynnig, ar 13 Mehefin eleni, yn gofyn i Lywodraeth Cymru roi sylw brys i'r diffyg integreiddio rhwng eu polisïau gofal cymdeithasol, eu gweithgareddau gofal cymdeithasol a Bwrdd Iechyd Lleol Hywel Dda. Ceir pryder gwirioneddol, rwy'n siŵr y gwnewch chi gydnabod, yn y gorllewin am allu'r bwrdd iechyd hwnnw i gyflawni'r agenda uchelgeisiol hon.

Mae gennym ni'r cyhoeddiad o £180 miliwn arall heddiw i ddarparu iechyd a gofal cymdeithasol di-dor. Wrth gwrs, rydym ni'n mynd i groesawu hynny. Rwy'n ansicr o ran ai arian newydd yw hwn, ond o'i ystyried yn erbyn cyfanswm y gyllideb iechyd o £8 biliwn, mae'n edrych braidd fel pe byddem ni efallai'n rhoi darn bach o blastr ar waedlif. Pa sicrwydd, arweinydd y tŷ, allwch chi ei roi y bydd Llywodraeth Cymru yn canolbwyntio ar y maes hwn o waith ac y gall cymunedau yn y gorllewin weld newid yn digwydd yn gyflymach tuag at y gwasanaeth di-dor hwnnw, yr ydym ni i gyd wedi bod yn siarad amdano fel y ffordd iawn i fwrw ymlaen ers blynyddoedd lawer erbyn hyn?

Ydy, mae'r Aelod yn iawn i dynnu sylw at y manteision o gydweithio yn y ffordd honno. Mae 'Cymru Iachach' yn nodi'r byrddau partneriaeth rhanbarthol fel ysgogwyr allweddol o newid yn hyn o beth, ac, yn amlwg, mae Deddf Gofal Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 yn darparu i'r byrddau ddod ag iechyd, gwasanaethau cymdeithasol, y trydydd sector a phartneriaid eraill ynghyd i ddarparu gwasanaethau gofal effeithiol, integredig a chydweithredol. Gwn fod y gorllewin wrthi'n llunio'r cynnig terfynol, a, fis diwethaf, roedd y Gweinidog Plant, Pobl Hŷn a Gofal Cymdeithasol yn bresennol yng nghyfarfod bwrdd rhanbarthol gorllewin Cymru i glywed yn bersonol am y cynnydd y mae partneriaid yng Ngheredigion, yn Sir Benfro, yn Sir Gaerfyrddin ac yn Hywel Dda wedi ei wneud i gryfhau eu holl drefniadau integredig. Mae'r Aelod yn iawn i ddweud ein bod ni wedi dyrannu arian ychwanegol eleni i gryfhau ein penderfyniad i sicrhau bod gofal cymdeithasol yn parhau i fod yn elfen allweddol yn ein darpariaeth o'r gwasanaeth iechyd.

Wrth gwrs, un elfen hollbwysig, y cyfeiriasoch ati'n gryno iawn yn eich ateb i hyn, arweinydd y tŷ, yw swyddogaeth y trydydd sector. Mae'n eithriadol o bwysig o ran sicrhau bod llawer o'n gwasanaethau yn cael eu darparu ar lawr gwlad. Fodd bynnag, mae'r trydydd sector yn ei chael hi'n fwyfwy anodd i ymgysylltu ag iechyd a gofal cymdeithasol—yn anoddach i ymgysylltu â chynghorau, yn anoddach i ymgysylltu â byrddau iechyd. Mae hyn yn rhannol oherwydd bod llawer o'r sefydliadau trydydd sector yn dechrau rhoi llawer mwy o bwyslais ar bolisi yn hytrach na gwneud y gwaith. Beth ydych chi'n ei wneud i sicrhau bod gennym ni ymgysylltiad priodol â'r trydydd sector, nad ydyn nhw'n cael eu gadael allan o'r drafodaeth integreiddio hon, ac i ni ymgysylltu â'r rhai sydd wir yn gallu darparu gwasanaeth ac nid dim ond y rhai sy'n treulio llawer o'u hamser a'u hadnoddau ar ein lobïo ni gyda syniadau polisi?

Ie, wel, rwy'n cytuno'n llwyr â'r Aelod bod y trydydd sector yn rhan bwysig iawn o'r cynllun integredig hwn. Mae gofal cymdeithasol, wrth gwrs, yn flaenoriaeth genedlaethol allweddol i'r Llywodraeth hon ac rydym ni'n cydnabod yn llwyr bod angen hwyluso partneriaid trydydd sector er mwyn cael y trafodaethau hynny. Mae hynny'n rhan bwysig iawn o sgwrs yr wyf i newydd ei hamlinellu, er enghraifft, y mae'r Gweinidog Plant, Pobl Hŷn a Gofal Cymdeithasol yn ei chael gydag amrywiaeth o bartneriaid ledled Cymru, gyda'r bwriad o hwyluso'r union beth y mae'r Aelod wedi cyfeirio ato.