5. Dadl ar Adroddiad y Pwyllgor Plant, Pobl Ifanc ac Addysg: Cyllid wedi'i Dargedu i Wella Canlyniadau Addysgol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:51 pm ar 7 Tachwedd 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Lynne Neagle Lynne Neagle Labour 4:51, 7 Tachwedd 2018

(Cyfieithwyd)

O'r gorau. Iawn, diolch. [Torri ar draws.] O'r gorau. Os dechreuaf, felly, gyda Suzy Davies, a dynnodd sylw at rai o ddiffygion y grant datblygu disgyblion, a gafodd sylw yn ein hadroddiad, ond y gobeithiwn yn fawr y bydd ein hargymhellion ac ymateb cadarnhaol Llywodraeth Cymru yn helpu i fynd i'r afael â hwy—pethau fel y canllawiau newydd rydym wedi galw amdanynt. Gwn fod y Gweinidog yn datblygu pecyn cymorth a ddylai wella cysondeb, a staff newydd y grant datblygu disgyblion yn y consortia, sy'n mynd i fod yno i herio, gobeithiwn y byddant yn gwneud gwahaniaeth. Ac fel y gwyddoch, gwnaeth y pwyllgor argymhellion ynghylch y materion y sonioch chi amdanynt yn briodol iawn sy'n ymwneud â pharch cydradd.

Tynnodd Jenny Rathbone sylw at rai o'r pryderon sy'n codi oherwydd y newid mawr yn nifer y plant sydd mewn ysgol, ac roedd hynny'n rhywbeth a nodwyd yn glir gennym yn ein hadroddiad. Roeddem wedi gobeithio y byddai Llywodraeth Cymru yn derbyn yr argymhelliad hwnnw, ond rydym yn gobeithio y bydd yn cael ei gadw dan arolwg, ac rwy'n credu ei fod yn arbennig o berthnasol i ardaloedd Caerdydd, mae'n debyg, lle rydych yn debygol o gael newidiadau mawr yn y boblogaeth, mwy felly nag mewn rhai cymunedau eraill, oherwydd nid ydym am weld yr ysgolion hynny'n cael eu gadael ar ôl neu dan anfantais.

Siân Gwenllian—. A gaf fi groesawu Siân i'r pwyllgor, a hefyd i fanteisio ar y cyfle hwn i gofnodi fy niolch i Llyr Gruffydd, sydd wedi bod yn aelod rhagorol a chydwybodol iawn o'r pwyllgor? Felly, diolch am bopeth a wnaethoch, Llyr. Soniodd Siân am rai materion cyffredinol yn ymwneud ag ariannu ysgolion, a'r hyn sydd wedi bod yn amlwg yn ein holl ymchwiliadau, mewn gwirionedd, yw bod pwysau ar gyllid, a gwn fod Ysgrifennydd y Cabinet yn cydnabod y pwynt hwnnw. Dyna pam rydym yn edrych ar ariannu ysgolion yn fwy trwyadl yn awr er mwyn ceisio gweld a oes unrhyw argymhellion y gallwn eu gwneud i wella'r sefyllfa.

Cododd Siân Gwenllian a Janet Finch-Saunders fater y polisi prydau ysgol am ddim. Fe fyddwch yn gwybod ein bod wedi ysgrifennu at Ysgrifennydd y Cabinet yn ddiweddar i ofyn am ragor o wybodaeth am y ffordd y cyfrifwyd y ffigurau, pam fod y torbwynt lle y mae, ond hoffwn ddweud hefyd fod aelodau'r pwyllgor yn ymwybodol iawn o'r angen i beidio ag arwain at unrhyw ganlyniadau anfwriadol. Pe bai cynnydd mawr yn nifer y disgyblion sy'n cael prydau ysgol am ddim, credaf fod yn rhaid inni gadw mewn cof y gallai hynny olygu cynnydd mawr yn y grant datblygu disgyblion, neu, yn waeth, gallai'r grant datblygu disgyblion gael ei wanhau'n ddifrifol ar gyfer ein disgyblion tlotaf, a byddai hynny'n gam mawr tuag yn ôl. Felly, rydym yn ymwybodol iawn o hynny hefyd; mae'n bwysig iawn inni gadw hynny mewn cof.   

A gaf fi ddiolch i Julie Morgan am ei chyfraniad—cyfraniad pwysig iawn—ar blant wedi'u mabwysiadu? Ac wrth gwrs, fel y cofiwch, fe gynhaliodd y pwyllgor a'n rhagflaenodd ymchwiliad pwysig i fabwysiadu, ac rydym yn ymwybodol iawn o anghenion plant wedi'u mabwysiadu, a hefyd, wrth gwrs, yn ymwybodol fod llawer o'r mentrau sydd mor bwysig mewn ysgolion mewn perthynas ag iechyd emosiynol ac iechyd meddwl yn cael eu hariannu o'r grant datblygu disgyblion mewn llawer o'n hysgolion, felly dyna pam y mae'n bwysig inni gael y cymorth hwnnw ar gyfer plant wedi'u mabwysiadu mewn ysgolion, ac rwy'n gobeithio bod hynny'n rhywbeth y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn edrych arno eto. Mae'n gwbl hanfodol fod y gefnogaeth honno yno.

A gaf fi ddiolch i Ysgrifennydd y Cabinet am ei hymateb pellach heddiw ac am y ffordd gadarnhaol y mae hi wedi ymwneud â'r ymchwiliad? Mae'r pwyllgor yn cytuno'n llwyr â hi ynglŷn â'r angen i wneud popeth i gefnogi ein holl ddisgyblion, gan gynnwys ein disgyblion mwy abl a thalentog. Rydym yn croesawu'r camau a gymerwyd eisoes yn hyn o beth, ond byddwn yn ceisio gwneud gwaith dilynol gyda'r ymchwiliad hwn ar y modd y mae'r canllawiau newydd yn gwneud yn siŵr, y modd y mae'r her newydd yn gwneud yn siŵr, fod ein disgyblion mwy abl a thalentog hefyd yn cael eu heffeithio gan polisi hwn. A gaf fi orffen, felly, drwy ddiolch, unwaith eto, i bawb am gyfrannu, i bawb a roddodd dystiolaeth i'r ymchwiliad, i dîm y pwyllgor, sydd, fel bob amser, wedi bod yn hollol wych, ac atgoffa'r Aelodau yma y byddwn yn dychwelyd at hyn, fel y gwnawn gyda'n holl ymchwiliadau, er mwyn monitro a chraffu ar y cynnydd a wneir ar argymhellion yr ymchwiliad pwysig hwn? Diolch.