4. Datganiad gan Ysgrifennydd y Cabinet dros Lywodraeth Leol a Gwasanaethau Cyhoeddus: Diwygio Trefniadau Llywodraethu a Chyllid Awdurdodau Tân ac Achub

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:42 pm ar 13 Tachwedd 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Alun Davies Alun Davies Labour 3:42, 13 Tachwedd 2018

(Cyfieithwyd)

Fe fyddwn i'n siomedig pe baech chi'n dangos unrhyw drugaredd tuag ataf o gwbl. [Chwerthin.]

Ond gadewch i mi ddweud hyn: yn amlwg, mae'r materion o atal ac ymwybyddiaeth yn faterion y bydd y gwasanaethau tân yn canolbwyntio arnyn nhw mewn ffordd efallai na wnaethon nhw yn y gorffennol, ac yn sicr nid 20 neu 30 mlynedd yn ôl, ac mae hynny'n rhywbeth y gobeithiaf y byddwn yn parhau i ganolbwyntio arno wrth inni weld, rwy'n gobeithio, gostyngiad parhaus yn nifer cyffredinol y tanau, tanau domestig yn benodol.

Rwy'n credu ei bod hi'n addas ac yn briodol—. Ac os yw'r Aelod yn gallu rhoi o'i amser i ddarllen drwy'r Papur Gwyn, bydd yn gweld ein bod yn ceisio bod yn gyson o ran yr egwyddorion yr ydym ni'n eu dilyn wrth geisio gweithredu rhaglen ddiwygio. Mae'r egwyddorion hynny'n cynnwys gweithio'n lleol. Rwyf eisiau gweld gwasanaethau sy'n atebol yn lleol, ac sy'n cael eu rheoli yn lleol. Nid wyf eisiau nac yn bwriadu chwaith ceisio gwladoli, os mynnwch chi, ein holl wasanaethau cyhoeddus. Rwy'n credu bod atebolrwydd lleol yn bwysig. Fe wrandewais i ar ddarlith ardderchog amser cinio gan brif weithredwr Cymdeithas Llywodraeth Leol Cymru, ac fe'm trawyd wrth wrando arno gan y tir cyffredin, lle'r ydym ni'n rhannu'r un uchelgais, yntau a phobl eraill, ynghylch y weledigaeth ar gyfer dyfodol llywodraeth leol a darparu gwasanaethau lleol yr ydym ni i gyd eisiau eu gweld yn y dyfodol.

Yn amlwg, rydym ni wedi rhoi rhywfaint o ystyriaeth i'r mater o ffiniau a chydleoli'r gwasanaethau brys. Fy marn gadarn i yw—a barn Llywodraeth Cymru yw hyn—y dylid datganoli plismona i'r lle hwn, ac rydym ni'n gweld, rwy'n credu, y manteision o ran cael cydlyniant wrth lunio polisïau a chydlyniant wrth ddarparu gwasanaethau lle mae gennym ni ffordd gynhwysfawr o reoli a darparu gwasanaethau sy'n hollol greiddiol ac allweddol. Mae'r pwyntiau a godwyd gan yr Aelod dros Ogledd Caerdydd yn ystod y cwestiynau busnes wrth gwrs yn cyfeirio at wasanaethau lle nad oes gennym ni'r un graddau o gysondeb ac na allwn ni ymdrin â pholisïau mewn modd cynhwysfawr, ac rwy'n credu ein bod ni'n gweld canlyniadau hynny yn ei effaith ar bobl ar hyd a lled ein gwlad.

A gaf i ddweud, rwyf wedi rhoi sylw, yn ystod fy amser yma, i'r materion o gydleoli'r gwasanaethau brys a chael mwy o gydweithio rhyngddynt? Rwy'n gobeithio y bydd y diwygiadau yr ydym ni'n eu hargymell yn galluogi hynny i barhau, ac rwy'n gobeithio y byddwn ni'n gweld mwy o gydleoli a mwy o gydweithio yn y dyfodol. O ran barn yr awdurdodau tân ac achub ynglŷn â'r materion hyn, fe all hi fod yn anodd bod yn Weinidog yn y wlad hon os ydych chi â'ch bryd ar ddiwygio. Mae Cymru'n wlad hardd, wych, sy'n llawn o bobl geidwadol y gall diwygio fod yn anodd iawn, iawn iddyn nhw, a'r hyn sydd gennyf i i'w ddweud wrth yr Aelod yw mai Llywodraeth radical yw hon a'n bod ni'n dymuno diwygio mewn modd radical. Gall yr Aelod benderfynu a yw'n rhan o Gynulliad sy'n diwygio neu beidio, ac mae hynny'n fater iddo ef bendroni yn ei gylch, ond rwy'n dweud wrthych chi, yn fy mhrofiad i o'r lle hwn, pan ydym ni'n diwygio, pan ydym ni'n ystyried rhoi strwythurau ar waith a fydd yn ein gwasanaethu ni yn y dyfodol, yna rydym ni'n darparu'r gorau y gallwn ni ar gyfer y bobl yr ydym ni'n ceisio'u cynrychioli.