5. Datganiad gan y Gweinidog Plant, Pobl Hŷn a Gofal Cymdeithasol: Gwella Canlyniadau i Blant: Lleihau'r Angen i Blant fynd i Mewn i Ofal, a Gwaith Grŵp Cynghori'r Gweinidog

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:34 pm ar 13 Tachwedd 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Michelle Brown Michelle Brown UKIP 4:34, 13 Tachwedd 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch, Dirprwy Lywydd, a diolch i chi am eich datganiad, Gweinidog. Hoffwn hefyd ddiolch i'r grŵp cynghori am eu gwaith hyd yma. Hoffwn hefyd longyfarch y rhai sy'n ymwneud â chyflawni gwelliannau yn y gwasanaethau pontio a'r camau cadarnhaol eraill y cawsom y newyddion diweddaraf yn eu cylch heddiw, Gweinidog.

Mewn byd delfrydol, ni fyddai unrhyw blentyn yn gorfod mynd i mewn i'r system ofal—onid yw hynny'n hollol amlwg? Ond rhan o'r rheswm pam yr ydym ni'n awyddus i atal plant rhag gorfod mynd i mewn i ofal yw oherwydd nad yw Llywodraethau olynol wedi darparu gofal yn iawn. Mae eich datganiad yn ymwneud â lleihau nifer y plant sy'n mynd i ofal, gan awgrymu bod plant a phobl ifanc yn cael eu rhoi mewn gofal pan efallai fod dewisiadau eraill ar gael. Rydych chi wedi rhoi enghraifft o sut y mae dewisiadau eraill yn cael eu hystyried, ond mae'r posibilrwydd o blant yn mynd i mewn i ofal pan fo dewis arall ar gael yn peri pryder mawr ac fe hoffwn ichi egluro beth yw hyd a lled y broblem a'i maint hi. Pa mor fawr yw'r pryder hwn? Sut byddwch chi'n sicrhau na fydd ceisio lleihau nifer y plant mewn gofal yn lleihau'r flaenoriaeth i wella'r system ofal ei hun gan annog y Llywodraeth i beidio â gwella'r system ofal ar gyfer y rhai hynny y mae ei hangen arnyn nhw yn ddiau, y rhai nad oes dewis ar eu cyfer heblaw eu rhoi mewn gofal?

Os oes llai o blant a phobl ifanc mewn gofal, a fydd hynny'n arwain at fwy o arian yn cael ei wario ar bob plentyn sy'n parhau mewn gofal, neu a fydd yn arwain at ostyngiad yn yr arian ar gyfer darparu gofal? Pa sgyrsiau ydych chi wedi eu cael gydag Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid am gyfeirio'r arbedion a grëwyd drwy osod llai o blant mewn gofal, tuag at y rhai hynny sydd yn gorfod bod mewn gofal? A fyddwch chi'n edrych ar y trothwy ar gyfer lleoli plant mewn gofal a ddefnyddir gan yr asiantaethau statudol? Os felly, a ydych chi'n credu bod y trothwy presennol yn rhy isel, a ydych chi'n credu ei fod yn gywir—ble mae'r trothwy hwnnw ar hyn o bryd yn eich barn chi? Ai hwnnw yw'r trothwy cywir? Fe hoffwn gael sicrwydd, yn gyntaf, na fyddwch yn cymryd yr arian allan o'r system ofal er mwyn ariannu mwy o bwysais ar ffyrdd i leihau'r angen i blant fod yn y system ofal ac a wnewch chi gadarnhau y bydd gwariant ar y system ofal yn cynyddu yn unol ag angen a chwyddiant?

Yn ddiweddar, gofynnais gwestiwn ichi hefyd am y system fabwysiadu. Ni wnaethoch ei ateb. Felly, yn rhan o'r ymdrechion i atal plant rhag gorfod aros yn y system ofal yn hwy na'r angen, fe'i gofynnaf eto: a ydych chi'n credu, fel yr wyf i, nad oes unrhyw reswm pam na ddylai plant gael eu mabwysiadu gan rieni o ethnigrwydd gwahanol iddyn nhw? A beth ydych chi wedi'i wneud i asesu, ac os felly sicrhau nad yw asiantaethau mabwysiadu a gweithwyr cymdeithasol yn gweithredu, yn ffurfiol nac yn anffurfiol i annog pobl i beidio â mabwysiadu pan fo hiliau'n gymysg? Ceir llawer o deuluoedd ethnig cymysg yn y DU, ac mae hynny'n rhywbeth i'w ddathlu wrth inni groesawu cymdeithas amrywiol. Yn briodol hefyd, nid ydym ni'n trin cyplau hoyw yn wahanol i gyplau eraill yn y broses o fabwysiadu. Felly, a ydych chi'n cytuno â mi bod amrywiaeth hiliol mewn teuluoedd yn beth da, fel y mae yn ein cymdeithas ehangach, ac na ddylai gwahaniaethau ethnig fod yn ffactor wrth leoli plant i'w mabwysiadu? Os ydych o ddifrif ynghylch cadw cymaint o blant â phosibl allan o'r system ofal neu gadw eu hamser ynddi mor fyr â phosibl, rwy'n siŵr y gwnewch chi gytuno, ond fe hoffwn eich clywed yn dweud hynny.

Yn olaf, yn yr Wythnos Diogelu Cenedlaethol hon, rydym ni wedi cael llawer iawn o straeon yn y wasg ac mewn mannau eraill dros yr ychydig flynyddoedd diwethaf ynghylch gangiau'n meithrin perthynas amhriodol ac oedolion yn paratoi plant i bwrpas camfanteisio rhywiol, felly hoffwn i'r Gweinidog achub ar y cyfle hwn i roi'r newyddion diweddaraf inni ynghylch y mesurau yr ydych chi'n eu cymryd a'r mesurau y mae'r gwasanaethau cymdeithasol yn eu cymryd i ddiogelu plant ac i atal y rhai sy'n meithrin perthynas amhriodol rhag—i atal yr unigolion a'r gangiau sy'n paratoi plant i bwrpas rhyw—rhag cael mynd at blant sy'n derbyn gofal, oherwydd un o'r grwpiau o blant mwyaf agored i niwed oddi wrth y gangiau hyn yw, yn amlwg, plant sy'n derbyn gofal. Mae gan y wladwriaeth ddyletswydd enfawr i wneud yn siŵr nad yw'r rhai sy'n ceisio meithrin perthynas amhriodol yn cael mynd at y plant hynny, felly fe fyddwn i'n hoffi'n fawr iawn, iawn cael gwybod beth yr ydych chi mewn gwirionedd yn ei wneud i atal hynny. Diolch.