Part of 1. Cwestiynau i Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid – Senedd Cymru am 2:05 pm ar 14 Tachwedd 2018.
Wel, Lywydd, mae'r Aelod yn gwneud pwynt pwysig iawn ac mae'n mynd at wraidd yr hyn sydd, yn fy marn i, yn un o wendidau ein cynllun presennol, gyda 75 y cant o fusnesau Cymru yn elwa o ryddhad ardrethi i fusnesau bach yma yng Nghymru, nad yw 50 y cant ohonynt yn talu unrhyw ardrethi busnesau bach o gwbl—maent yn ei gael pa un a yw'r swm hwnnw o arian yn angenrheidiol i'w busnes ai peidio. Nid oes unrhyw brawf gennym yn y system, nac mewn unrhyw ran o'r Deyrnas Unedig yn wir, i weld a yw'r arian yn gwneud daioni gwirioneddol yn y busnes hwnnw ai peidio. Y pwynt y mae David Rees yn eu wneud yw a ddylem ystyried, o ran y ffordd rydym yn dosbarthu'r arian, pa un a ddylem roi rhagor o arian yn nwylo'r busnesau y mae'r rhyddhad yn gwneud gwahaniaeth gwirioneddol iddynt o ran eu gallu i oroesi ai peidio.
Gwnaed gwaith yng Ngogledd Iwerddon ac yn yr Alban ar hyn. Credaf ei fod yn syniad sy'n gwneud synnwyr. Mae'n anodd ei wireddu oherwydd y cynllun rydym wedi'i etifeddu, ond mae'n gynllun sy'n cynnig cymorth anwahaniaethol i'r rhai sydd ei angen a'r rhai nad ydynt ei angen. Gallech ddweud nad yw'n gwneud y defnydd gorau o arian cyhoeddus pan wyddom y gallai'r help y gallem ei gynnig drwy'r cynllun i rai rhannau o'r stryd fawr mewn rhai cymunedau, pe bai'n cael ei dargedu'n well tuag at y rhai sydd ei angen o ddifrif, yn mynd ymhellach i gynnal busnesau mewn rhai rhannau difreintiedig iawn o Gymru.