Nid wyf yn amau eich didwylledd o ran peidio â bod eisiau peryglu lles anifeiliaid, ond wrth gwrs, mae perygl y bydd holl broses Brexit yn tanseilio hynny. Oherwydd rydym ni ym Mhlaid Cymru eisiau gweld Cymru'n un o arweinwyr y byd ym maes lles anifeiliaid ac rydym am weld hynny'n parhau ar ôl yr heriau sylweddol y mae Brexit yn eu creu i les anifeiliaid, oherwydd mae rheoliadau'r UE, wrth gwrs, ar safonau lles ymysg yr uchaf yn y byd ac mae angen inni wneud yn siŵr fod y safonau hynny'n cael eu cynnal a'u gweithredu, ac mae'n hollbwysig nad yw Brexit yn arwain at ras i'r gwaelod ar fater safonau lles anifeiliaid. A'r ffordd orau, wrth gwrs, y gallem ddiogelu lles anifeiliaid yng Nghymru yw aros yn yr UE neu o leiaf aros yn y farchnad sengl a'r undeb tollau.

Nawr, mae bron 50 y cant o'r milfeddygon sy'n cofrestru yn y DU wedi cymhwyso mewn mannau eraill yn yr UE. Yn y gwasanaethau hylendid cig, amcangyfrifir bod mwy na 80 y cant o'r gweithlu milfeddygol ledled y DU yn ddinasyddion yr UE nad ydynt yn hanu o Brydain. Mewn gwirionedd, credaf ei fod yn agosach i 100 y cant, os nad yn 100 y cant, yma yng Nghymru. Felly, yn dilyn Brexit, bydd angen inni sicrhau nifer ddigonol o weithwyr proffesiynol milfeddygol i ddiogelu lles anifeiliaid fferm ac anifeiliaid anwes ac mae hyn yn cynnwys diogelu lles anifeiliaid mewn lladd-dai wrth gwrs.

Nawr, mae Plaid Cymru yn cefnogi lladd a phrosesu anifeiliaid mor agos â phosibl i'r man lle y cawsant eu magu. Mae hyn o fudd i'w lles a'r economi wledig yn lleol ac wrth gwrs, ceir manteision amgylcheddol o ran lleihau allyriadau am na fyddai angen cludo anifeiliaid am bellteroedd mor hir. Bydd angen cymorth i'r sector bwyd a diod yn dilyn Brexit, ac mae hynny'n golygu gan ffermwyr i ladd-dai i'r proseswyr bwyd hefyd fel y gallwn ddiogelu lles anifeiliaid a sicrhau bod gan gynnyrch o Gymru y brand cryf y byddai pawb ohonom yn hoffi iddo ei gael, yn arwydd o'r safonau uchel rydym mor falch ohonynt.

Mae gan wyliadwriaeth teledu cylch cyfyng rôl bwysig i'w chwarae yn sicrhau cydymffurfiaeth â rheoliadau presennol sy'n ymwneud â lles anifeiliaid. Fodd bynnag, mae angen cadw mewn cof hefyd fod lladd-dai yng Nghymru yn tueddu i fod yn fusnesau bach ac yn amlwg byddai'n rhaid i ddeddfu ar ddefnydd gorfodol o deledu cylch cyfyng ddigwydd ar y cyd â darparu cymorth ychwanegol i'r busnesau bach hyn.

Un dull allweddol a allai sicrhau gwelliannau sylweddol ym maes lles anifeiliaid, wrth gwrs, yw dewis i ddefnyddwyr ar sail gwybodaeth, ac mae hyn yn dilyn ymlaen o bwynt a wnaed o'r blaen am labelu. Mae Cymdeithas Milfeddygon Prydain yn galw am ddulliau gorfodol o labelu cynhyrchion cig a llaeth ac ar hyn o bryd, rwy'n credu, ceir saith prif gynllun gwarant ffermydd—rhestrwyd rhai ohonynt yn gynharach—a meini prawf gwahanol gan bob un, ac nid yw'r diffyg eglurder, felly, ynglŷn â stynio anifeiliaid cyn eu lladd yn cael y sylw y dylai ei gael yn y cyswllt hwnnw o bosibl.

Nawr, canfu arolwg Cymdeithas Milfeddygon Prydain i ganfod llais y proffesiwn milfeddygol fod 94 y cant o filfeddygon yn credu y dylai pobl sy'n bwyta cig a physgod yn y DU gael mwy o wybodaeth ynglŷn â dulliau lladd. Hefyd, ceir cefnogaeth sylweddol ymhlith y cyhoedd i labelu cliriach yn gyffredinol: mae 80 y cant o gwsmeriaid yr UE eisiau labeli sy'n dangos yn glir pa system ffermio a ddefnyddiwyd i gynhyrchu eu cynnyrch cig a llaeth. Ac fel y nodwyd gan Gymdeithas Milfeddygon Prydain gallai labeli bwyd gorfodol ar gynnyrch, ac rwy'n dyfynnu, roi pwynt gwerthu unigryw i gynhyrchwyr bwyd a ffermwyr y DU ar ôl Brexit drwy roi'r labeli lles clir y maent eu heisiau i ddefnyddwyr.

A buaswn yn annog Ysgrifennydd y Cabinet i fynd ar drywydd hynny o ran ble rydym am fynd yma yng Nghymru. Gall ffermwyr Cymru gystadlu ag unrhyw le yn y byd o ran safon ac o ran ansawdd eu cynnyrch, ac mae angen i hynny gael ei adlewyrchu yn y ffordd y caiff eu bwyd ei farchnata, ei frandio a'i labelu.

Mae yna berygl gwirioneddol y bydd Brexit yn arwain at orlifo marchnad Cymru â chynnyrch o ansawdd is, heb unrhyw ystyriaeth, o bosibl, i les anifeiliaid, ac yn sicr nid dyna'r llwybr yr ydym am ei ddilyn. Hoffwn ddweud—ac fel y dywedais ddoe, mewn gwirionedd, mewn ymateb i ddatganiad Ysgrifennydd y Cabinet ar les anifeiliaid—ein bod yn cefnogi camau gweithredu ar werthu cŵn bach gan drydydd parti, ac yn y cyswllt hwnnw byddem yn sicr yn annog Llywodraeth Cymru i roi camau pendant ar waith ar hynny hefyd.