Part of the debate – Senedd Cymru am 3:23 pm ar 14 Tachwedd 2018.
Y penwythnos diwethaf, cawsom gyfle i ddiolch am aberth ein pobl mewn rhyfeloedd, ac i gydnabod y bobl sy'n parhau i wasanaethu yn ein lluoedd arfog heddiw ac yn y dyfodol. Heddiw, hoffwn ddathlu bywyd un o drigolion dewraf Shotton, Harry Weale VC. Dim ond 16 oed oedd Harry pan aeth i amddiffyn ei wlad ac ymladd drosti. Ni allaf ddychmygu sut roedd Harry'n teimlo, wrth adael ei gartref i fynd i ymladd am y tro cyntaf mewn gwlad dramor. Mae ei ddewrder i'w weld yn y ffaith ei fod wedi ymuno â'n lluoedd arfog, wedi ymuno â'r Ffiwsilwyr Brenhinol Cymreig, ac nid yw'n syndod ei fod wedi dychwelyd adref a chael croeso teilwng i arwr.
Ddirprwy Lywydd, dylai pob un ohonom gofio, heb bobl fel Harry, na fyddai'r cenedlaethau a ddilynodd wedi cael y dewisiadau, y cyfleoedd a'r rhyddid sydd gennym ni heddiw. Rwy'n ddiolchgar am y breintiau hynny, ac rwy'n siŵr ein bod i gyd yn ddiolchgar yma heddiw hefyd. Felly, mae'n rhaid i ni beidio ag anghofio. Un peth olaf yr hoffwn ei ddweud yw:
Pan elo’r haul i lawr ac ar wawr y bore / Ni â’u cofiwn hwy.'