Part of the debate – Senedd Cymru am 3:53 pm ar 14 Tachwedd 2018.
Rwy'n falch o gyfrannu at y ddadl hon heddiw fel aelod o'r Pwyllgor Cyllid, ac o ategu safbwyntiau ein Cadeirydd newydd, sydd wedi cynnwys y materion yn ein hadroddiad yn llawn ac yn gynhwysfawr iawn mewn gwirionedd, felly nid oes angen imi ychwanegu llawer at hynny. Roedd yr hyn yr edrychem arno yn hystod ein cyfnod adrodd yn amlwg yn faes aruthrol o bwysig.
Mae sut y down o hyd i gyllid yn lle ffrydiau cyllido'r UE wedi i'r DU adael yr Undeb Ewropeaidd yn rhywbeth a fydd yn effeithio ar bawb ohonom, yn effeithio ar bob sector o'r economi. Mae'n sefyllfa ddigynsail, a chredaf fod pawb ohonom wedi cydnabod hynny yn y sesiynau a gawsom gyda Llywodraeth Cymru. Nid yw hyn wedi'i wneud o'r blaen, felly ni allwch ddisgwyl i Lywodraeth Cymru allu cynllunio popeth yn berffaith ymlaen llaw, er fy mod yn credu, o'r trafodaethau a gawsom gyda swyddogion yn Llywodraeth Cymru, fod llawer o waith da wedi'i wneud mewn sefyllfa anodd.
Nid oes un ffordd gywir o symud ymlaen, felly mae argymhelliad 1 yn allweddol, drwy ddweud bod angen inni gael y cytundeb cyllido gorau posibl er mwyn sicrhau nad yw Cymru geiniog ar ei cholled ar ôl Brexit. Rydym wedi defnyddio'r geiriad penodol 'geiniog ar ei cholled', oherwydd, a dweud y gwir, pe gallem gael rhywfaint o arian ychwanegol yn ogystal â'r hyn rydym wedi'i gael—gwn y gallai hyn gael ei weld fel breuddwyd gwrach, ond pe gallem gael rhywfaint o arian ychwanegol yna ni ddylem gau'r drws ar hynny. Ond hoffem weld senario sy'n cynnig fan lleiaf yr un faint o gyllid bunt am bunt o'r trefniadau cyllid newydd ag a gawn ar hyn o bryd o Frwsel.
Ymrwymodd maniffesto'r Ceidwadwyr ar gyfer etholiad cyffredinol 2017 fy mhlaid i sefydlu cronfa ffyniant gyffredin, y cyfeiriodd y Cadeirydd ati, a fyddai'n osgoi rhai o'r costau a'r fiwrocratiaeth sydd ynghlwm wrth y ffrydiau cyllido presennol. Ac er y credaf fod pawb ohonom yn cydnabod faint y mae Cymru wedi elwa o'r cronfeydd strwythurol a faint y mae ein diwydiant amaethyddol wedi elwa o daliadau'r PAC, credaf y byddai pob un ohonom yn dweud nad yw wedi bod yn sefyllfa berffaith a bod rhai costau gweinyddol ynghlwm wrthi. Mae yna ffyrdd gwahanol o wneud pethau a dyma gyfle inni eu gwneud; nid oes raid inni ddilyn popeth fel y cafodd ei wneud gan Frwsel hyd yn hyn.
Rwy'n sylweddoli nad ydym wedi gweld llawer iawn o fanylion am y gronfa hon, ac rwy'n siŵr y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn tynnu sylw at hynny yn ei sylwadau yn nes ymlaen, ond credaf ei bod hi'n bwysig i ni fod yn barod erbyn yr adeg y bydd y gronfa ffyniant gyffredin wedi'i sefydlu ac yn weithredol. Felly, ar wahân i rai materion sy'n codi o'r ffaith nad ydym yn gwybod yn union beth fydd y manylion, mae'n bwysig fod Llywodraeth Cymru yn rhoi mecanweithiau ar waith fel y gallwn fod yn barod cyn gynted ag y daw manylion y gronfa honno'n glir, ac y gallwn fwrw ati i ddefnyddio'r arian hwnnw fel y dylai gael ei ddefnyddio. David.