Diolch, Dirprwy Lywydd. Fel Llywodraeth, rydym ni wedi dangos ein hymrwymiad i fynd i'r afael â phob math o ddigartrefedd a'i atal, trwy fentrau polisi newydd a buddsoddiad sylweddol. Mae hyn yn cynnwys £10 miliwn ychwanegol o arian yn y flwyddyn ariannol nesaf, fel y cyhoeddwyd yn flaenorol gan y Prif Weinidog, i fynd i'r afael yn benodol â digartrefedd ymhlith pobl ifanc.

Heddiw, rwyf yn amlinellu sut y caiff yr arian hwnnw ei ddyrannu i gefnogi cyfres o fesurau traws-Lywodraethol, gan gynnig cymysgedd o esblygiad a chyfle i arloesi, gan ddarparu cyfleoedd ar gyfer dulliau newydd o ran atebion tai a chymorth, yn ogystal â chyfleoedd i ddatblygu'r gwasanaethau a'r dulliau presennol i nodi ac ymateb yn well i bobl ifanc sydd mewn perygl o fod yn ddigartref.

I gryfhau ein sylfaen dystiolaeth ac i lywio ein penderfyniadau polisi ac ariannu yn y dyfodol, comisiynwyd Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru i ddarparu adroddiad ar achosion ac atal digartrefedd ymhlith pob ifanc. Un neges gyffredinol a ddaeth o'r adroddiad oedd yr angen am weithredu traws-Lywodraethol, rhywbeth yr wyf i'n ei gydnabod yn llwyr, a dyna pam, yn gynharach eleni, y sefydlais grŵp gorchwyl a gorffen gweinidogol traws-sector ac ar draws portffolios i'm cynghori ynghylch digartrefedd ymhlith pobl ifanc a thai yn gyntaf. Rwy'n ddiolchgar am waith y grŵp hwnnw sydd, ochr yn ochr â thrafodaethau â chyd-Weinidogion a'r ymgysylltu ag ymgyrch End Youth Homelessness Cymru, a fy nhrafodaethau â phobl ifanc sydd â phrofiad o ddigartrefedd a'r risg o fod yn ddigartref, wedi llywio'r dyraniad yr wyf i'n ei gyhoeddi heddiw.

Mae adroddiad Canolfan Polisi Cyhoeddus Cymru yn nodi cyfres gymhleth o ffactorau rhyng-gysylltiedig a all arwain at achosi i unigolyn ifanc fod yn ddigartref. Mae'r adroddiad wedyn yn nodi teipoleg pum rhan o atal: atal strwythurol, systemau atal, ymyrraeth gynnar, atal troi allan, a sefydlogrwydd tai. Mae adroddiad arall gan Ganolfan Polisi Cyhoeddus Cymru yna'n defnyddio'r deipoleg hon i fapio'r ddarpariaeth bresennol yng Nghymru, gan ddarparu sail gref ar gyfer llywio'r dyraniad cyllid yr wyf yn ei gyhoeddi heddiw, yn ogystal â datblygu polisi yn y dyfodol.

Mae'r adroddiad yn ei gwneud yn glir, os ydym ni i ddileu digartrefedd ymhlith pobl ifanc, mae angen inni fynd i'r afael â'r achosion gwreiddiol gan nodi'r rhai hynny sydd mewn perygl yn gynharach, a sefydlu mesurau i leihau'r ffactorau risg. Mae'n amlygu tystiolaeth gref i gefnogi dulliau aml-asiantaeth, cydgysylltiedig, gan gynnwys y prosiect Geelong, sy'n canolbwyntio ar fodel cydweithredol rhwng ysgolion a gwasanaethau ieuenctid, gan ddefnyddio offeryn sgrinio i nodi'r rhai hynny sydd mewn perygl, ac yna darparu fframwaith arfer hyblyg ac ymatebol. Mae llawer o egwyddorion Geelong eisoes yn weladwy yn y system addysg a'r gwasanaeth ieuenctid yng Nghymru, lle mae gennym ni hanes o fwrw ymlaen â'r math hwn o ymyrraeth gynnar yn llwyddiannus. Mae ein fframwaith ymgysylltu a datblygu ieuenctid wedi caniatáu inni adnabod yn gynt y rhai hynny sydd mewn perygl o beidio â bod mewn cyflogaeth, addysg neu hyfforddiant, trefnu cymorth priodol, a monitro ac olrhain y cynnydd.

Mae union nifer y bobl ifanc nad ydynt mewn addysg, cyflogaeth neu hyfforddiant ar y lefel isaf y buon nhw erioed, ac maen nhw'n lleihau bob blwyddyn ers cyflwyno'r fframwaith. Ymwelodd y Prif Weinidog â Chanolfan Ieuenctid a Chymunedol Hanger yn Aberbargoed ddoe i weld sut y mae'n gweithio yn ymarferol. Gwyddom ni fod yr un arwyddion rhybudd y gallai pobl ifanc fod yn NEET hefyd yn ddangosyddion da y gall person ifanc fod mewn perygl o chwalfa deuluol neu ddigartrefedd ymhlith pobl ifanc. Mae sail resymegol glir felly ar gyfer datblygu'r dull hwn a gweithio gyda phartneriaid i ystyried y potensial sylweddol i gryfhau'r fframwaith ar gyfer diben ehangach.