8. Dadl: Rheoliadau'r Ddeddf Cyfraith sy'n Deillio o'r Undeb Ewropeaidd (Cymru) 2018 (Diddymu) 2018

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:58 pm ar 20 Tachwedd 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of David Melding David Melding Conservative 5:58, 20 Tachwedd 2018

(Cyfieithwyd)

Llywydd, rwy'n falch fy mod wedi dal eich llygad. Rwy'n ddiolchgar iawn. Nid oeddwn wedi bwriadu siarad, i ddechrau, yn y ddadl hon, ond rwy'n credu bod Steffan Lewis wedi codi pwyntiau sy'n bwysig ac sy'n haeddu ymateb, yn yr hyn a oedd yn gyfraniad meddylgar, yn fy marn i. Mwynheais gyfraniad Dai Lloyd, ond nid wyf mor siŵr ei fod mor ystyriol, ond roedd yn sicr yn ddolefus ac yn llawn o'r ysbryd hwnnw yr ydym ni wedi arfer ei weld o feinciau Plaid.

Siaradais ar ran Grŵp Ceidwadol Cymru pan oedd y Bil yn mynd ar ei hynt gyflym iawn drwy'r lle hwn. Fel darn brys o ddeddfwriaeth, rwy'n credu fy mod yn iawn i ddweud ei fod wedi cael llai o sylw nag unrhyw ddarn arall o ddeddfwriaeth a basiwyd erioed gennym, ac rydym wedi pasio un neu ddau o Filiau brys. Ac roedd hyn, yn fy marn i, yn peri gofid gwirionedd. Ond y rheswm yr oeddwn yn gwrthwynebu'r Bil yn arbennig oedd fy mod i o'r farn bob amser ei fod yn tynnu ein sylw. Y cytundeb rhynglywodraethol oedd bob amser yn ganolog. A bûm yn dadlau dros hyn yn gryf iawn ar y pryd. Rwy'n falch, mewn gwirionedd, bod y ddwy Lywodraeth—Llywodraeth Cymru a Llywodraeth y DU—wedi gallu, er gwaethaf pasio'r Bil ac iddo ddod yn Ddeddf, gweithio ar y cytundeb hwnnw a'i sicrhau.

Mae'r angen am fframweithiau ledled y DU bob amser wedi'i gydnabod mewn meysydd fel agweddau ar yr amgylchedd ac amaethyddiaeth a meysydd allweddol eraill—a gydnabyddir gan Lywodraeth yr Alban; ac, a bod yn deg, a gydnabyddir gan Plaid rwy'n meddwl. Ac, yn wir, mae'r fframweithiau hyn yn gofyn am bwerau a freiniwyd yn flaenorol yn yr UE i eistedd yn rhywle fel y gallen nhw gael eu llunio, ac mae angen iddyn nhw gael eu llunio rhwng y Llywodraethau, gyda, dadleuais ar y pryd, Llywodraeth y DU, gyda'i gallu, yn arwain, ond fel partner ac nid yn gorfodi. Rwy'n credu mai dyna sydd wedi digwydd. Fel y cyfeiriwyd ato eisoes yn y ddadl hon, nid yw Llywodraeth y DU wedi ein diystyru ni—ni ddefnyddiwyd y pwerau o dan adran 12.

Fodd bynnag, byddaf yn gorffen gyda hyn, a dyma'r pwynt lle rwy'n cydnabod rhai o'r amheuon a'r pryderon sydd gan grŵp Plaid Cymru: rydym ni nawr yn dechrau gyda model o gyd-lywodraethu. Mae'n dal i fod ychydig yn lletchwith—mae'n cael ei lunio—ond, yn ein bodolaeth ar ôl Brexit, a fydd yn dod i rym rywbryd yn ystod y flwyddyn nesaf yn ôl pob tebyg, bydd y ffordd y mae'r DU yn ymdrin â'i threfniadau rhynglywodraethol a'r angen am gyd-lywodraethu meysydd allweddol, sy'n cynnwys pob Senedd yn y DU—bydd hynny yn profi nerth yr undeb. Rwy'n credu bod Steffan yn awgrymu yn ei gyfraniad, 'lle mae'r unoliaethwyr'? Mae angen iddyn nhw fod yn mynd i'r afael â'r angen hwn am ddimensiwn newydd, mwy ffederal, efallai. Rwy'n credu i Mick awgrymu hyn hefyd. Rwy'n cytuno â hynny a chredaf mai dyna fydd y gwir brawf—sut y bydd yn gweithio ar ôl y broses hon, sy'n amlwg yn anodd, o adael yr UE.

Ond, fel darn o ddeddfwriaeth, nid oeddwn i erioed yn credu ei fod yn arbennig o angenrheidiol. Roedd yn rhan o'r ddadl ehangach yn y pen draw, ac mae'n rhaid gollwng gafael ar y gorffennol, ond rwyf yn credu bod ei amser wedi mynd heibio bellach, ac mae'n iawn, rwy'n credu, i anrhydeddu'n llawn—i Lywodraeth Cymru anrhydeddu'n llawn—y cytundeb rhynglywodraethol, a bydd hynny'n cryfhau ei sefyllfa yn y dyfodol.

Mae gennyf ffydd mawr y bydd dull cyffredinol Llywodraeth Cymru—. Mae'n feirniadol o lawer o'r blaenoriaethau sydd gan Llywodraeth y DU dros ei meysydd domestig ei hun, ond mae hi wedi bod yn barod i weithio'n adeiladol ac rwyf yn croesawu'r ffaith honno. Mae'n rhoi llawer o obaith i mi y bydd ein modelau cyd-lywodraethu yn dod yn fwy a mwy cadarn gydag amser. Diolch, Llywydd.