Part of the debate – Senedd Cymru am 3:25 pm ar 27 Tachwedd 2018.
Iawn. Wel, fe wnaf i fy ngorau gyda'r rhestr hir iawn yna o faterion yr ydych chi wedi sôn amdanyn nhw. O ran bod yr hyfforddiant yn ddigwyddiad ac nid yn broses—rwy'n credu ichi ddweud—mae'n fframwaith hyfforddi. Felly, rydym ni'n cyflwyno agweddau penodol ar y fframwaith hyfforddiant. Felly, er enghraifft, mae 'gofyn a gweithredu' yn rhan o'r fframwaith. Felly, mae'r fframwaith hyfforddi cenedlaethol yn bodoli, y mae'r rhaglen hyfforddiant yn rhan ohono, a'u holl ddiben yw eu bod yn broses a bod pobl yn parhau i wneud cynnydd â'u gwybodaeth, fel ei fod yn set effeithiol o gymwysterau proffesiynol. Ond hefyd, mewn gwirionedd, mae'n gyfres o alluoedd a sgiliau y dylai fod gan bob gweithiwr rheng flaen. Gwnaed argraff arbennig arnaf pan euthum, er enghraifft, i Wasanaeth Tân ac Achub De Cymru, sydd wedi rhoi'r hyfforddiant i gyd i bob un o'u diffoddwyr tân oherwydd bod diffoddwyr tân yn cael eu parchu ac yn cael mynd i mewn i dai pobl. Maen nhw wedi cael eu hyfforddi i edrych am arwyddion o drais domestig a thrais rhywiol, ac mae hynny wedi bod yn llwyddiannus iawn ac fe gafodd hynny argraff fawr iawn arnaf. Felly, credaf y gallaf dawelu meddwl yr Aelod ein bod yn ymwybodol iawn ei fod yn fframwaith ac nid yn ddigwyddiad.
O ran y mater ysgolion a gododd gyda mi yn y pwyllgor, gyda fy sgwrs ag Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, mae gennym ni hynny yn y dyddiadur ond dydym ni ddim wedi cyfarfod eto mewn gwirionedd. Ond, fel y dywedais wrtho, rydym ni'n gwneud yn siŵr bod y rhaglenni yr ydym ni'n eu hariannu ar hyn o bryd, fel y dywedais yn y pwyllgor, yn dal i fod yno ac y gall ysgolion sydd wedi datblygu arbenigedd o ganlyniad i'r rhaglenni hynny ac ati gyflwyno'r cwricwlwm newydd cyn gynted â phosib. Cyn gynted ag yr wyf wedi cael cyfarfod gyda Kirsty Williams, byddaf yn rhoi gwybod iddo. Nid wyf eto wedi llwyddo i wneud hynny oherwydd pwysau dyddiadur.
O ran rhaglenni tramgwyddwyr, rydym ni'n gweithio gyda Phrifysgol Metropolitan Caerdydd i wneud asesiad tystiolaeth cyflym o'r hyn sy'n gweithio gyda'r rhai sy'n cyflawni cam-drin domestig, a gyhoeddir yn fuan. Byddwn yn ymgynghori ar ganllawiau drafft ar gyfer gwasanaethau cyhoeddus yn gweithio gyda thramgwyddwyr, ac rydym ni'n gweithio gyda byrddau VAWDASV rhanbarthol i sicrhau yr adlewyrchir gwaith gyda thramgwyddwyr yn ddiogel ac effeithio yn eu strategaethau. Felly, byddwn yn disgwyl gweld ymgynghoriad ar hynny cyn bo hir.
O ran y materion y soniodd amdanyn nhw bod chwarter yr achosion o gam-drin domestig yn ddynion, Dirprwy Lywydd, heb ddiystyru am eiliad y dynion sy'n dioddef trais yn y cartref—oherwydd mae pob trais domestig yn broses wrthun yn ein cymdeithas—mae ynglŷn â graddfa'r cam-drin. Mae dwy fenyw yr wythnos yn cael eu lladd gan eu partneriaid. Mae hynny ymhell o fod yn wir ar gyfer dynion sy'n adrodd am gam-drin domestig. Mae hynny heb fod yn amharchus i'r bobl hynny sydd, oherwydd nid dyna yw fy mwriad. Ond, yn amlwg, nid yw maint y broblem yn ddim byd tebyg i'r ffigurau a ddyfynnwyd gan yr Aelod yn eich arwain i gredu. Mae llawer llai o dynion yn adrodd am gam-drin—mae'n cyffredinoli, rwy'n gwybod—ar lefel is o lawer na merched. Mae menywod yn ei oddef lawer yn hwy, ac mae'r cam-drin yn waeth o lawer ac yn llawer mwy treisgar. Felly, mae'n rhaid inni gael ymateb cymesur i wahanol fathau o gam-drin. Mae gennym ni'r llinellau cymorth a'r prosiectau sy'n cael eu noddi, ond byddai'n gamgymeriad meddwl bod angen rhyw fath o gydraddoldeb yn y ddarpariaeth o ganlyniad i rai o'r ystadegau a ddyfynnwyd gan yr Aelod.