Part of 2. Cwestiynau i’r Cwnsler Cyffredinol – Senedd Cymru am 2:25 pm ar 28 Tachwedd 2018.
Diolch i'r Aelod am y cwestiwn hwnnw. Fel y gŵyr, awdurdodau lleol sydd â chyfrifoldeb ac atebolrwydd statudol dros berfformiad ysgolion, ac nid yw'r consortia rhanbarthol yn newid eu prif atebolrwydd statudol mewn perthynas â hynny, ac mae'n sail i'w perthynas gydag awdurdodau lleol eraill. Yn y pen draw, mentrau ar y cyd rhwng awdurdodau lleol, os mynnwch, yw consortia rhanbarthol. Cânt eu sefydlu o dan y cyd-bwyllgorau adran 102 a lle y ceir pryderon, fel y gallai fod gan rai cynghorau mewn perthynas â chonsortia, gallant fynd i'r afael â'r pryderon hynny yn eu cysylltiadau ag awdurdodau lleol eraill o fewn y consortiwm penodol.
Gwn mai barn Ysgrifennydd y Cabinet dros Addysg, fel y mae ei gwestiwn yn rhagdybio rwy'n credu, yw y bu enillion sylweddol o fewn y model rhanbarthol o weithio ac mai dyna'r ffordd orau ymlaen i awdurdodau ledled Cymru. Yn amlwg, fel y mae ei gwestiwn yn nodi, cafwyd pryderon mewn perthynas â rhai consortia. Mae hynny wedi bod yn destun arolygiad gan Estyn ac yn gyffredinol, gwelwyd gwelliant sylweddol. Gwn fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi datgan yn glir beth yw ei disgwyliadau o ran rheoli consortia, ac y dylent leihau cymaint ag y bo modd y gwariant ar weinyddu a chanolbwyntio eu cynlluniau gwariant ar ddull sy'n canolbwyntio ar ysgolion lle bynnag y bo'n bosibl.