Part of 3. Cwestiynau Amserol – Senedd Cymru am 2:48 pm ar 28 Tachwedd 2018.
Rwy'n croesawu adroddiad y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus. Credaf ei bod yn iawn eu bod wedi craffu ar Cyfoeth Naturiol Cymru yn y ffordd y maent wedi'i wneud. Yn sicr, ceir materion y dylid mynd i'r afael â hwy, ond o'm rhan i, nid cael gwared ar y sefydliad cyfan yw'r ateb. Ni fydd yn helpu. Gyda'r ansefydlogrwydd a'r ansicrwydd sydd o'n blaenau gyda Brexit, y peth olaf sydd ei angen arnom yw'r chwalfa drefniadol enfawr a gâi ei hachosi pe baem yn cael gwared ar y sefydliad hwn a dechrau eto.
Y broblem go iawn yma, wrth gwrs, yw capasiti. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi gweld toriad o 35 y cant yn ei gyllid mewn termau real ers iddo gael ei sefydlu bum mlynedd yn ôl yn unig. Ar yr un pryd yn union, wrth gwrs, mae wedi gweld cynnydd enfawr yn y dyletswyddau y mae'r Llywodraeth yn disgwyl iddo eu cyflawni, drwy Ddeddf llesiant cenedlaethau'r dyfodol, Deddf yr amgylchedd, y Ddeddf gynllunio, ac eraill. Mae'r sefyllfa honno, wrth gwrs, yn gwbl anghynaladwy. Fis diwethaf, ysgrifennodd y prif weithredwr am ei phryderon ynghylch dyraniad cyfalaf Cyfoeth Naturiol Cymru o £800,000 a wnaed yn erbyn gofyniad gwirioneddol o dros £5 miliwn.
Rydych yn gywir—dylem fod yn meddwl am y staff, oherwydd gwelwyd cynnydd sylweddol yn nifer yr absenoldebau oherwydd salwch y llynedd. Onid yw hynny'n siarad cyfrolau hefyd? Mae yna bobl dda yn Cyfoeth Naturiol Cymru a dylem fod yn tystio i'r ffaith eu bod yn gwneud cystal ag y maent ac yn gweithio mor gampus o dan amodau mor anodd. Felly, fy nghwestiwn i chi, Ysgrifennydd y Cabinet, yw hwn: ar ei drywydd cyfredol o gyllidebau sy'n crebachu a llwyth gwaith sy'n cynyddu, ar ba bwynt y bydd Cyfoeth Naturiol Cymru yn rhygnu i stop camweithredol?