Roedd argymhelliad cyntaf y pwyllgor yn ceisio mynd i'r afael â'r diffyg atebolrwydd mewn perthynas â masnach ryngwladol a gweithredu Brexit. Ar hyn o bryd, rhennir y cyfrifoldebau hyn rhwng y Prif Weinidog, Ysgrifennydd y Cabinet dros Gyllid ac Ysgrifennydd y Cabinet dros yr Economi a Thrafnidiaeth. Mae yna berygl amlwg o syrthio rhwng dwy stôl wrth rannu cyfrifoldebau, neu dair stôl yn yr achos hwn. Felly, argymhellodd y pwyllgor y dylai'r Prif Weinidog, pwy bynnag y bydd, greu swydd benodol yn y Cabinet ar gyfer Brexit a masnach ryngwladol. Roeddwn yn falch fod Llywodraeth Cymru wedi derbyn yr argymhelliad hwnnw. Mae'n amlwg mai cyfrifoldeb y Prif Weinidog newydd yw sicrhau bod y swydd honno ar gael.

Canfu ffocws y pwyllgor ar fasnach ryngwladol fod yna bryderon, er bod perfformiad allforio'n gryf, fod rhai busnesau bach a chanolig yn cael eu gwasgu allan o sioeau teithiol tramor gan fod y lleoedd a oedd ar gael gan Lywodraeth Cymru yn cael eu bachu mor gyflym. Felly, nid oedd yn glir sut y gallai busnesau bach a chanolig uchelgeisiol nad oeddent eisoes ar radar y Llywodraeth gymryd rhan. Gofynnai tystion, 'Sut y gallem fod yn sicr ein bod yn mynd â'r tîm gorau ar deithiau masnach byd-eang os oedd busnesau'n cael eu dewis ar sail y cyntaf i'r felin?' Credaf fod aelodau'r pwyllgor yn credu bod hwnnw'n gwestiwn teg.

Roedd y pwyllgor yn argymell bod Llywodraeth Cymru yn datblygu strategaeth twf allforio i baratoi cwmnïau ar gyfer marchnadoedd rhyngwladol a chynyddu nifer y cwmnïau sy'n allforio. Mae'r cynllun gweithredu economaidd yn blaenoriaethu cymorth i gwmnïau allforio, ond rwyf am dynnu sylw at yr angen i gyrraedd y busnesau sy'n methu sicrhau lle ar deithiau masnach byd-eang ar hyn o bryd.

Bu'r pwyllgor yn ystyried swyddfeydd tramor Llywodraeth Cymru. Nid oedd tystion yn gallu dangos yr effaith y mae swyddfeydd tramor wedi'i chael ar allforio. Yn wir, nid oedd tystion yn gallu diffinio'u rôl hyd yn oed. Mae lefel yr adnoddau a'r personél yn amrywio'n fawr o swyddfa i swyddfa, ac ymddengys bod diffyg cysylltiadau rhwng swyddfeydd ac awdurdodau lleol, a allai gefnogi ei gilydd, wrth gwrs, yn y maes gwaith hwn. Mae swyddfeydd pellach wedi'u hagor yn y 12 mis diwethaf ac mae rhagor yn yr arfaeth, er bod Ysgrifennydd y Cabinet wedi dweud wrthym fod angen i bob swyddfa ddatblygu cynllun busnes bellach. Ond nid yw'r rheini'n cael eu rhannu â gweddill y byd yn gyffredinol, ac yn bwysicach, â rhanddeiliaid allweddol. Felly, buaswn yn dweud wrth Ysgrifennydd y Cabinet nad yw cyhoeddi manylion cyswllt eich swyddfeydd ar wefan yn ddigon. Os nad yw rhanddeiliaid yn ymwybodol o gylch gorchwyl y swyddfeydd a'r cymorth y gallent ei gael ganddynt, pam y byddent yn dod i gysylltiad? Bydd manteisio i'r eithaf ar y defnydd o'r swyddfeydd hyn yn gymorth i gynyddu'r gwerth am arian y gallant ei gyflawni, felly mae'n bwysig ein bod yn sicrhau eglurder ar hyn.

Os caf symud ymlaen at dwristiaeth, Cymru yw'r rhanbarth sy'n dibynnu fwyaf ar dwristiaeth yn y DU gyfan. Roedd strategaeth 'Partneriaeth ar gyfer Twf' 2013 yn cydnabod pwysigrwydd y diwydiant twristiaeth a'r angen i gydweithio gyda'r sector preifat a sefydliadau eraill i ddatblygu'r diwydiant ymhellach. Fel gyda'r teithiau masnach byd-eang y soniais amdanynt yn gynharach, mynegodd tystion bryderon fod rhai busnesau'n teimlo nad oeddent yn rhan o'r hyn a ystyrient yn deulu Croeso Cymru. Roedd busnesau'n teimlo eu bod yn cael eu hepgor o'r cyfleoedd marchnata a'u heithrio o'r brand. Felly, rwy'n falch fod Ysgrifennydd y Cabinet wedi derbyn ein hargymhelliad i alluogi busnesau Cymru i gael mynediad at y brand hwnnw, a chroesawaf y gwaith a oedd wedi dechrau ar greu canolbwynt digidol o ganllawiau, adnoddau a deunyddiau i fusnesau a sefydliadau ledled Cymru eu defnyddio.

Roeddwn yn falch o glywed hefyd y bydd Ysgrifennydd y Cabinet yn ystyried nifer o opsiynau partneriaeth gyda'r bwriad o helpu busnesau i ddatblygu cynhyrchion y gellir eu harchebu. Rydym yn gwybod bod cynhyrchion y gellir eu harchebu yn ddeniadol i ymwelwyr o wledydd tramor ac mai 5 y cant yn unig o ymweliadau a wneir gan ymwelwyr o wledydd tramor ond hwy sydd i gyfrif am 10 y cant o'r gwariant, felly mae'n bwysig ein bod yn gallu cystadlu yn y farchnad honno.

Yn olaf, rwyf am ailadrodd galwad y pwyllgor am ddatganoli'r doll teithwyr awyr i Gymru. Nid ni yw'r pwyllgor cyntaf na'r grŵp cyntaf o wleidyddion i alw am hyn, ac rwy'n tybio nad ni fydd yr olaf, ond mae wedi'i ddatganoli yn yr Alban a dylid ei ddatganoli yng Nghymru. Gwelaf fod y Pwyllgor Dethol ar Faterion Cymreig wedi lansio ymchwiliad ar y mater hwn, ac wrth gwrs, edrychaf ymlaen at weld eu casgliadau.

Ddirprwy Lywydd, yn gyffredinol, mae ymchwiliad y pwyllgor wedi datgelu pocedi o arferion da ond mae'n rhaid iddynt gael eu cysoni'n well ar draws portffolios ac mae'n rhaid iddynt fod yn hygyrch i fusnesau os yw Cymru'n mynd i gyrraedd ei photensial yn y maes hwn. Edrychaf ymlaen at y ddadl y prynhawn yma.