Diolch, Llywydd. Siaradaf i ddim yn hir heddiw achos mae'r pwynt rydym ni'n ei wneud drwy gyflwyno'r cynnig yma yn un eithaf syml. Mi gawn ni gyfleon i drafod y dadleuon dros ac yn erbyn llwybr du yr M4 yn yr wythnosau a'r misoedd nesaf, heb os. Er mwyn y cofnod, mi wnaf i nodi beth ydy fy marn i a'm mhlaid i ynglŷn â'r cynlluniau sydd yn cael eu trafod ac sydd wedi bod yn destun ymchwiliad cyhoeddus yn ddiweddar.

Rydym ni yn cydnabod ac yn sylweddoli bod yna waith i'w wneud i wneud y system ffyrdd yn ne-ddwyrain Cymru yn fwy gwydn, bod yna le i fuddsoddi arian sylweddol mewn gwneud hynny, ond nid ydym ni wedi'n hargyhoeddi mai mynd am y cynllun llwybr du, fel y mae'n cael ei alw, neu llwybr newydd yr M4 i'r de o Gasnewydd, ydy'r ffordd i wneud hynny. Mae yna ddadleuon ariannol dros hynny. Pam commitio cymaint o arian ar gyfer un ffordd pan fo yna ffyrdd amgen o weithredu? Mae yna ddadleuon amgylcheddol cryf iawn yn erbyn hynny. Mi glywn ni fwy am hynny gan Llyr Gruffydd yn y man.

Rydym ni'n credu bod yna fodd i fod yn fwy arloesol a dod ag ateb unfed ganrif ar hugain i'r broblem rydym ni'n ei hwynebu, yn hytrach nag ateb sydd â'i wreiddiau—waeth i ni fod yn onest—yn ôl yn 1970au a 1980au y ganrif ddiwethaf. Rydym ni'n credu mewn difrif y gallwn ni symud yn gynt tuag at ddatrys y broblem ffyrdd yn y modd yma, ond, ochr yn ochr â hynny, rydym ni'n credu mai'r hyn sydd angen ei wneud hefyd ydy cryfhau'r system drafnidiaeth gyhoeddus er mwyn tynnu pobl oddi ar y ffyrdd yn y lle cyntaf. Felly, dyna, er mwyn y cofnod, yw lle rydym ni'n sefyll ar yr M4.

Ond nid dadl am hynny ydy hon heddiw yma. Mae yna bleidlais yn mynd i gael ei chynnal yma rhyw ben ynglŷn â dyfodol y cynllun hwn, lle mae disgwyl i bleidlais o Aelodau ein Senedd genedlaethol ni fod yn binding, ac, os ydy'r Cynulliad yma yn dweud 'na' i'r llwybr du, yna mae disgwyliad mai 'na' fydd hi. Ond, wrth gwrs, mae yna gam pwysig i'w gymryd cyn hynny gan Lywodraeth Cymru. Llywodraeth Cymru fydd yn edrych ar gasgliadau'r ymchwiliad cyhoeddus ac yn dod i'r penderfyniad a ydyn nhw am fwrw ymlaen ai peidio. 

Prif Weinidog Cymru fydd yr un fydd yn gwneud yr alwad yna, ond mae yna gyd-destun sy'n mynd i fod yn newid, a hynny yn fuan iawn. Mae yna newid yn mynd i fod yn nhirwedd llywodraethol Cymru, ac mae, beth bynnag, un o'r tri sydd yn ymgeisio am arweinyddiaeth y Blaid Lafur yma yn y Siambr heddiw. Mae un o'r tri yn mynd i fod yn Brif Weinidog newydd Cymru o fewn mater o wythnosau. Ein pwynt syml iawn ni heddiw ydy mai penderfyniad i'r Prif Weinidog newydd ddylai fod i fwrw ymlaen ai peidio, achos rydym ni'n meddwl bod arwyddocâd mor fawr i'r penderfyniad yma y dylai'r penderfyniad gael ei berchnogi gan bwy bynnag ydy Prif Weinidog newydd Cymru. 

Nid ydym ni'n credu ei bod hi'n dderbyniol un ai i'r Prif Weinidog presennol gymryd y bai am wneud rhywbeth amhoblogaidd ac yna diflannu, neu geisio perchnogi hwn fel rhyw fath o ffordd o adael gwaddol personol ohono'i hun. Na, mae yna ormod yn y fantol—