2. Dadl ar y Cytundeb Ymadael â'r UE a'r Datganiad Gwleidyddol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:20 pm ar 4 Rhagfyr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Joyce Watson Joyce Watson Labour 4:20, 4 Rhagfyr 2018

(Cyfieithwyd)

Rwy'n credu ac yn deall yn iawn ac yn parchu'r bleidlais a gafwyd, ond gadewch inni fod yn gwbl glir ynghylch y bleidlais a gafwyd. Yn gyntaf, cawsom refferendwm, a hwn oedd y refferendwm a oedd i fod, ac a sefydlwyd gan blaid, i ddatrys a rhoi terfyn ar ei dadl fewnol ynghylch bod yn aelodau o'r Undeb Ewropeaidd. Roedd y Prif Weinidog ar y pryd mor ffyddiog ei fod yn mynd i gael y bleidlais i aros yn yr Undeb Ewropeaidd, mewn gwirionedd, fel na wnaeth drafferthu i wneud unrhyw waith o gwbl i hyrwyddo'r syniad hwnnw. Pan ddeffrodd o'r diwedd, roedd hi'n rhy hwyr. Pan gollodd ef y gambl fwyaf a gafodd y wlad hon erioed, fe adawodd. Gadawodd y wlad i edrych ar ôl ei hun. A phan wnaeth y celwyddau sydd bellach yn dod i'r amlwg ddarbwyllo pobl i bleidleisio i adael, digwyddodd yn union yr un peth ar yr ochr arall. Mae Farage wedi gadael y wlad. I ble yr aeth ef? Yr Almaen. Dyna ble y mae wedi mynd.

Felly, gadewch inni fod yn glir ynghylch beth sydd wedi digwydd yn y fan yma. Gadewch i ni fod yn glir ynghylch beth yr oedd pobl yn ei gredu yr oeddent, mewn gwirionedd, yn pleidleisio drosto—a'r bysiau hynny. Rydym ni i gyd wedi gweld y celwyddau yn addurno'r bysiau hynny. Ni fydd dim ohonyn nhw'n cael eu cyflawni. Ni fydd dim ohonyn nhw'n cael eu cyflawni. Felly, pan fyddwn ni'n gwybod beth y mae pobl wedi pleidleisio o'i blaid mewn gwirionedd, pan fyddwn ni'n gwybod beth yw hynny, yna beth am fynd yn ôl at y bobl, os oes gennych chi gymaint o ffydd—gallaf eich clywed chi'n gweiddi draw yn y fan yna. Os oes gennych chi gymaint o ffydd bod pobl yn mynd i gefnogi'r realiti, yna rhowch gyfle iddyn nhw wneud hynny. Oherwydd dyna beth y mae pobl yn ei wneud. [Torri ar draws.] Na wnaf, ni wnaf ildio. Rwyf wedi clywed digon gennych chi, oherwydd roeddech chi'n rhan o'r broses honno sydd wedi ein harwain ni i'r sefyllfa yr ydym ni ynddi heddiw.

Rydyn ni i gyd yn mynd i fod yn well ein byd, ydym ni? Dywedwch chi hynny wrth y bobl ifanc na fydd o bosibl yn cael cymryd rhan mewn cyfnewid gwybodaeth ar gyfer y dyfodol, i ddysgu beth sydd ar gael allan yno y tu hwnt i ffiniau y DU. Ewch â hynny at y bobl yr oeddwn i'n siarad â nhw sydd yn falch iawn—ac mae Cymru yn hynod o falch o fod yn bartner blaenllaw yn y gwaith o arloesi ym maes meddyginiaethau. Dywedwch chi hynny wrth y meddygon a oedd yn erfyn arnaf pan yr oeddwn mewn digwyddiad y dydd o'r blaen, nad ydym yn taflu hynny i gyd i ffwrdd. Dywedwch hynny wrth y gweithwyr na roddwyd eu hawliau iddynt yn y wlad hon. Nid wyf i'n gwybod faint ohonoch chi sy'n deall mewn gwirionedd nad oedd gan weithwyr rhan-amser unrhyw hawliau o gwbl i dâl gwyliau—wn i ddim faint ohonoch chi sy'n gwybod hynny—ond rwy'n gwybod un peth: roedd fy mam yn gwybod hynny, hyd nes iddi lwyddo i'w gael pan benderfynodd y Llywodraeth Lafur weithredu'r newid hwnnw yma. Felly, mae angen i chi ddeffro pan eich bod chi'n sôn am yr hawliau. Mae'n rhaid ichi ddeffro pan fyddwch chi'n meddwl am y canlyniadau.

A beth am hawliau dynol? Rydym ni'n ei glywed o'r ochr draw yn y fan yna, 'Peidiwch â gadael iddyn nhw gael hawliau', ond fe ddywedaf i un peth wrthych chi nawr, pan fyddwch chi'n tynnu hawliau oddi ar bobl, rydych chi'n tynnu eich hawliau eich hun, a dydych chi ddim yn gwybod pa hawliau sydd eu hangen arnoch chi hyd nes y byddwch chi eu hangen. Dydych chi ddim yn gwybod pa amddiffyniad sydd ei angen arnoch chi tan eich bod yn y sefyllfa honno. Rwyf wedi alaru braidd hefyd o glywed am ddileu hawliau dynol fel pe byddech chi'n gallu eu caniatáu i rai pobl rywsut ac nid i bobl eraill. Rwy'n clywed hynny drwy'r amser. Os oes unrhyw un yn credu mewn gwirionedd nad oes bylchau rhwng y statws presennol sydd gennym ni nawr a'r bil hawliau, rwy'n awgrymu eu bod nhw'n wyliadwrus o'r bwlch, oherwydd rwy'n bryderus iawn bod pobl yn mynd i ddisgyn drwyddo.

Felly, rwy'n amlwg yn dymuno ei roi yn ôl i'r bobl. Rwyf eisiau iddyn nhw gael cyfle, fel eu bod yn deall yn llwyr beth fydd hyn yn ei olygu iddyn nhw—nid y celwyddau a'r ensyniadau yr ydym ni wedi eu clywed, ond y gwir ddewis o'r hyn y maen nhw'n gadael eu hunain yn agored iddo—rwy'n credu y gallwn ni i gyd gytuno a symud ymlaen wedyn, ac o leiaf rhoi cyfle gwirioneddol i bobl ddweud, 'Nawr ein bod ni'n gwybod beth y gwnaethom ni bleidleisio drosto, rydym ni bellach wedi gwneud ein dewis.'