Llywydd, mae yna bum thema yr hoffwn i ganolbwyntio arnyn nhw yn nadl y prynhawn yma cyn troi at yr hyn a ddywedodd y pleidiau unigol. A gaf i ddechrau drwy gyfeirio at y sylw a wnaeth Paul Davies yn gynnar iawn yn y ddadl ac yr ymatebodd Rhun ap Iorwerth a Joyce Watson ill dau iddo? Mae'n bwynt pwysig iawn, sydd yn ymwneud â pha mor gynhennus mae'r ddadl a'r tensiynau rhwng y cenedlaethau y mae wedi esgor arnyn nhw a'r rhwymedigaeth y dylai unrhyw un ohonom ni sy'n rhan o fywyd cyhoeddus ein gwlad ei deimlo o ran iachau'r rhaniadau hynny a mynd i'r afael â'r ddadl hon gydag iaith ac ymagwedd sy'n gyfle i iachau, yn hytrach na gwaethygu'r holltau cynhennus y mae'r holl fater hwn wedi eu hagor.

Ail thema y credaf y gallwch chi ei chlywed ym mhopeth a ddywedwyd y prynhawn yma yw cymhlethdod—pa mor gyflym y diflannodd yr addewidion a roddwyd inni ar y dechrau ynglŷn â pha mor hawdd y byddai hyn i gyd, oherwydd, bob tro y byddwch chi'n ymchwilio i'r broses o wahanu oddi wrth berthynas y buom ni'n rhan ohoni am 40 mlynedd, y cymhlethdod o wneud hynny. Ac mae hynny wedi bod yn thema mewn sawl cyfraniad y prynhawn yma.

Yn sicr, mewn trydedd thema, fe wnaeth llawer iawn o Aelodau, ac nid yn annisgwyl, aelodau'r Pwyllgor Materion Allanol a Deddfwriaeth Ychwanegol—yn enwedig Jane Hutt a Dai Rees, ei Gadeirydd—dynnu sylw at ddifrifoldeb yr hyn sydd yn y fantol yn yr holl drafodaeth hon a'r cytundeb y gofynnir inni ddod i farn arno: llif meddyginiaethau i'r Deyrnas Unedig, yr effaith ar gadwyni cyflenwi, ar y rhagolygon ar gyfer twf economaidd, yr effaith ar gydraddoldeb—boed hynny o ran hawliau gweithwyr, fel y dywedodd Dawn Bowden, neu effaith ar fenywod, fel y cyfeiriodd Jane Hutt ato—ar borthladdoedd, ar ynni, ar yr amgylchedd, ar ein safle, ein diogelwch a'n parch yn y byd. Mae'r materion hynny i gyd yn y fantol yn y ddadl hon.

Ac mae cyd-destun ehangach iddo y tu hwnt i'n haelodaeth uniongyrchol a'r cytundeb, y cyfeiriodd Siân Gwenllian ato—ein haelodaeth o INTERREG, ein haelodaeth o Ewrop Greadigol, y rhwydweithiau eraill hynny yr ydym ni wedi elwa cymaint arnyn nhw ac wedi cyfrannu cymaint atyn nhw fel gwlad yn ystod ein hamser yn yr Undeb Ewropeaidd—ac, y tu hwnt i'r Undeb Ewropeaidd, y pwynt a wnaeth David Rees a David Melding ill dau ynglŷn â dyfodol y Deyrnas Unedig ei hun y tu hwnt i'r Undeb Ewropeaidd hefyd. Mae'r rhain yn faterion hynod bwysig, ac mae'r ddadl eang hon wedi cyfeirio at bob un ohonyn nhw. Ond, yn y pen draw, Llywydd, yr hyn yr ydym ni'n pleidleisio arno yw mynegiant o farn y Cynulliad Cenedlaethol hwn cyn trafodaeth ystyrlon yn Nhŷ'r Cyffredin ar y cytundeb y mae Mrs May wedi ei gytuno, y cytundeb ymadael a'r datganiad gwleidyddol.

Dywedodd Neil Hamilton, o ran UKIP, y byddai'r cytundeb yn cael ei wrthod am resymau gwahanol iawn i'r holl rai eraill sydd wedi'u gwyntyllu yn y Siambr. Ar ran y Ceidwadwyr, clywais Paul Davies yn gwneud ei orau, yn fy marn i, i gyflwyno'r achos dros gytundeb Mrs May. Dechreuais feddwl tybed pam nad oedd wedi cyflwyno gwelliant fel y gallai ei blaid bleidleisio dros y sefyllfa honno, ond, wrth gwrs, sylweddolais yn fuan pam na wnaeth hynny: oherwydd, gan fod Paul wedi dweud bod hyn yn gyfaddawd y gallwn ni i gyd uno ynglŷn ag ef, clywais David Melding yn dweud y byddai'n brwydro am genhedlaeth i'w wyrdroi a Mark Reckless yn cyfeirio at y ffaith ei bod hi'n anochel y cai ei wrthod. Felly, mae'n debyg ein bod ni'n gwybod pam nad oedd unrhyw welliant i'r cynnig gan y Ceidwadwyr.

Y ddau bwynt yr oedd dadl Paul Davies ar ei gwannaf, yn fy marn i,  oedd wrth iddo geisio dweud fod hyn yn ddewis rhwng dau beth, sef cytundeb Mrs May neu ddim cytundeb o gwbl. Ni allai hyd yn oed ateb cwestiwn syml Adam Price o ba un a fyddai gadael yr Undeb Ewropeaidd yn golygu y byddai Cymru yn well ei byd. Ac rwy'n dweud o ddifrif mai'r ddadl yr ydym ni wedi ei chlywed yn y Siambr bod gofyn am ailystyried y mater difrifol iawn hwn rywsut yn tanseilio democratiaeth—dyna'r ddadl wannaf ohonyn nhw i gyd. Rwy'n cytuno â Dai Lloyd ar hyn. Rwyf wedi treulio oes yn pleidleisio dros achosion lle cefais fy nhrechu. A yw hynny'n golygu fy mod i'n dweud, 'Wel, felly, mae democratiaeth wedi gwneud ei benderfyniad ac ni allaf leisio fy marn byth eto dros yr achos yna'? Wel, wrth gwrs nad ydw i, oherwydd, os ydych chi mewn gwirionedd yn ddemocrat, yna rydych chi'n deall bod y dadleuon yno bob amser i'w dadlau ac i'w dadlau drachefn.