Grwp 9: Categorïau o ddarparwyr gofal plant a gyllidir (Gwelliannau 24, 25)

Part of the debate – Senedd Cymru am 6:40 pm ar 5 Rhagfyr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Huw Irranca-Davies Huw Irranca-Davies Labour 6:40, 5 Rhagfyr 2018

(Cyfieithwyd)

Diolch Lywydd. Roeddwn yn deall beth oeddech chi'n ei feddwl—roeddwn yn deall.

Un o'r manteision o dreialu'r cynnig, lle rydym wedi symud o saith i 14, a byddwn yn symud i fyny o ran nifer yr awdurdodau lleol, yw ein bod yn dysgu wrth inni fynd ac rydym yn datblygu ac yn addasu'r cynllun. Ond y cwestiwn yma yw beth i'w roi ar wyneb y ddeddfwriaeth sylfaenol. Rwy'n deall, oherwydd mae'n her barhaol gyda hyn, ond mae hwn yn Fil technegol cul i ganiatáu i CThEM gyflawni'r cynnig gofal plant, a bydd y gweddill yn cael ei ddisgrifio yn y rheoliadau neu yn y cynllun gweithredol ac yn y blaen a'r cynllun gweinyddol. Rwyf wedi dweud yn glir y byddaf yn dod â'r cynllun gweinyddol gerbron y pwyllgor a byddaf yn hapus i'w gael wedi'i adolygu a'i drafod a'i ddadansoddi. Ond edrychwch, rydym wedi bod yn glir iawn o'r cychwyn ynglŷn â phwy all ddarparu gofal plant o dan delerau'r cynnig hwn. Darparwyr cofrestredig yn unig a gaiff ddarparu'r cynnig gofal plant hwn. Rheoleiddir y darparwyr hyn a chânt eu harolygu—i ni, mae hynny'n bwysig fel mesur o ansawdd a safonau. Mae'n rhoi sicrwydd i ni fod yr arian a ddefnyddir ar gyfer y cynnig gofal plant yn cael ei wario ar ofal plant sy'n bodloni nifer o ofynion.

Nawr, bydd darparwyr sy'n ymrwymo i bethau fel cynlluniau cymeradwyo gwirfoddol, sydd i'w croesawu'n fawr iawn, fel yr un a weithredir ar gyfer nanis gan Arolygiaeth Gofal Cymru—maent yn gynlluniau defnyddiol iawn wir, ond nid ydynt wedi'u cofrestru, ni chânt eu harolygu, ac felly ni chânt ddarparu'r cynnig hwn. Fodd bynnag—i egluro—rydym wedi ystwytho'r rheolau, wedi dysgu o flwyddyn gyntaf y cynllun gweithredydd cynnar, er mwyn sicrhau y gellir ariannu gwarchodwyr plant drwy'r cynnig i ofalu am blant sydd hefyd yn berthnasau. Clywsom gan y pwyllgor, cawsom sgyrsiau uniongyrchol wyneb yn wyneb â neiniau a theidiau a oedd yn dweud, 'Wel, rwy'n warchodwr plant cofrestredig mewn gwirionedd, hoffwn wneud hyn.' Rydym wedi siarad am hyn yn fewnol, daethom gerbron y pwyllgor a'i drafod, ac rydym wedi newid yr hyn rydym yn ei wneud ar sail dysgu'n fyw ar lawr gwlad.

Ond rydym yn sylweddoli bod y ddeddfwriaeth bresennol yn cynnwys rhai gwaharddiadau mewn perthynas â'r trefniant hwn yn y cyd-destun ehangach, ac am y rheswm hwn rwyf eisoes wedi ymrwymo i adolygu'r agwedd honno ar y ddeddfwriaeth bresennol, fel y gallwn edrych ar bwy a all ddarparu. Ond mantais y cynlluniau peilot yw y byddaf yn parhau i ddychwelyd at y Cynulliad a dweud, 'Rydym wedi dysgu hyn bellach—a ydych yn credu ei bod hi'n syniad da i ni ei addasu eto cyn ei gyflwyno'n llawn?' Nawr, mae'n bwysig cadw hynny mewn cof. Diffiniwyd gwarchod plant a gofal dydd eisoes mewn darnau eraill o ddeddfwriaeth. Nid oes angen ei ailadrodd yn y cyd-destun hwn—rwyf wedi dweud hynny eisoes. Mae'n creu risg y gallai'r diffiniadau hynny dyfu'n fwyfwy anghyson yn y dyfodol, gan arwain at ddryswch neu orfod ailedrych ar ddeddfwriaeth sylfaenol.

I fod yn glir hefyd, fel Llywodraeth rydym yn gwerthfawrogi'n fawr—mawredd, fel rhiant sydd wedi cael tri o blant, rwy'n sicr yn gwerthfawrogi cyfraniad llawer o neiniau a theidiau drwy ofalu am eu hwyrion a'u hwyresau. Ond ni fyddai fy nonno a fy nonna wedi gallu manteisio ar y cynnig gofal plant hwn fel darparwyr am nad oeddent wedi'u cofrestru gydag Arolygiaeth Gofal Cymru; ni chawsant eu harchwilio. Rwy'n eu caru'n fawr, ac roeddent yn darparu gofal plant gwych, ond ni fyddent wedi gallu manteisio ar y cynllun ac mae hynny'n iawn. Felly, dyna lle mae'r eglurder.

Nawr, ni allaf weld beth fyddai i'w ennill o'r pwerau hyn i wneud rheoliadau yng ngwelliannau 24 a 25, ac i bob pwrpas ni fyddent ond yn datgan ac yn diffinio categorïau o ddarparwyr sydd eisoes wedi'u datgan a'u diffinio mewn deddfwriaeth arall. Felly, ar y sail honno, er fy mod yn deall eich rhesymau, ni allwn gefnogi'r gwelliannau hyn.