6. Dadl y Ceidwadwyr Cymreig: Perfformiad Llywodraeth Cymru

Part of the debate – Senedd Cymru am 3:50 pm ar 5 Rhagfyr 2018.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mohammad Asghar Mohammad Asghar Conservative 3:50, 5 Rhagfyr 2018

(Cyfieithwyd)

Syr Christopher Wren oedd prif bensaer y broses o ailadeiladu Llundain wedi’r tân mawr ym 1666. Fe’i claddwyd o dan lawr ei adeilad mwyaf enwog, eglwys gadeiriol St Paul. Mae cromen goeth yn nodi'r man lle’i claddwyd. Yn lle hynny, ceir arysgrif ar y llawr sy'n dweud,

Os ydych yn chwilio am ei gofeb, edrychwch o'ch cwmpas.

Ddirprwy Lywydd, pe baem yn edrych o gwmpas Cymru heddiw am gofeb y Prif Weinidog, byddai'n brofiad llawer llai dymunol. Byddem yn gweld canlyniad trist naw mlynedd arall a wastraffwyd gan Lywodraeth Lafur Cymru. Naw mlynedd yn ôl, nododd y Prif Weinidog ei weledigaeth ar gyfer Cymru yn ei faniffesto ar gyfer yr arweinyddiaeth. Ei enw oedd 'Amser i Arwain'. Wrth lansio ei faniffesto, dywedodd y Prif Weinidog

Mae'n rhaid i ddiogelu gwasanaethau cyhoeddus fel y GIG ac addysg fod yn flaenoriaeth i ni.

Fodd bynnag, mae'r realiti ychydig yn wahanol—yn wahanol iawn.

Yn ystod ei gyfnod yn y swydd, mae'r Prif Weinidog wedi gwneud toriadau mewn termau real i'r gyllideb iechyd yng Nghymru. Ni chyrhaeddwyd targedau perfformiad allweddol. Ym mis Rhagfyr 2009, nid oedd unrhyw glaf yn aros am fwy na 36 wythnos am driniaeth. Heddiw, mae'r ffigur hwnnw yn fwy na 13,500. Mae mwy na 4,000 o'r cleifion hyn wedi bod yn aros ers dros flwyddyn am lawdriniaeth. Ym mis Rhagfyr 2009, roedd 225,000 o gleifion yn aros i ddechrau triniaeth. Heddiw, mae bron i 444,000 o bobl yn aros ar restrau aros. Mae perfformiad yn erbyn y targed pedair awr a’r targed 12 awr mewn adrannau brys yng Nghymru wedi gwaethygu. Nid yw’r targed ar gyfer atgyfeirio achosion brys o ganser ar gyfer triniaeth, sy'n dweud y dylai cleifion a atgyfeirir drwy’r llwybr brys ddechrau eu triniaeth o fewn 62 diwrnod, erioed wedi'i gyrraedd o dan y Prif Weinidog hwn.

Yn 'Amser i Arwain', addawodd y Prif Weinidog gynyddu gwariant ar addysg 1 y cant yn uwch na'r grant bloc. Fodd bynnag, ers 2011, mae Llywodraeth Cymru wedi gwneud toriadau mewn termau real i wariant addysg. Mae perfformiad TGAU wedi gwaethygu. Yr haf hwn, cafwyd y cyrhaeddiad gwaethaf o ran y graddau TGAU uchaf ers 2005. Mae asesiad rhyngwladol PISA yn dangos mai system addysg Cymru sy’n perfformio waethaf yn y Deyrnas Unedig. Mae sgorau PISA ar gyfer darllen, mathemateg a gwyddoniaeth yn waeth nag yn 2009, gan osod Cymru yn hanner gwaelod tabl byd-eang y Sefydliad ar gyfer Cydweithrediad a Datblygiad Economaidd. Yn ystod y 10 mlynedd rhwng 2006 a 2016, caewyd 157 o ysgolion gan Lywodraeth Cymru, mewn ardaloedd gwledig yn bennaf.