4. Datganiad gan y Gweinidog Addysg: Cyflwyno Asesiadau Personol

Part of the debate – Senedd Cymru am 4:21 pm ar 8 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Michelle Brown Michelle Brown UKIP 4:21, 8 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch i chi am eich datganiad, Gweinidog. Un peth yw cyhoeddi'r adnodd asesu newydd gwych hwn ac, mi warantaf, rwy'n credu bod adnodd ymaddasol yn welliant ar brawf papur, ac mae'ch esboniad o'r adnodd—mae'n swnio fel adnodd ar-lein da iawn, iawn, ond ydych chi ddim o'r farn mai lle'r ysgolion unigol yw penderfynu sut y maen nhw'n mynd ati i asesu eu dysgwyr? Yr athrawon ysgol sydd â'r profiad yn yr ystafell ddosbarth a'r wybodaeth, nid chi, Gweinidog, â phob parch, ac eto dyma chi yn dweud eich bod yn gwybod yn well na nhw sut y dylen nhw fod yn asesu eu dysgwyr. Os ydych chi'n awyddus i ddarparu profiad rhyngweithiol arbennig ar gyfer dysgwyr, nid oes dim yn well na'r hyn a ddarperir gan athro sydd â'r amser i eistedd i lawr gyda'r dysgwr a darparu'r profiad dysgu cadarnhaol hwnnw. Bydd athro yn casglu gwybodaeth am gynnydd y dysgwr mewn llawer o wahanol ffyrdd wrth ryngweithio gyda'r dysgwr hwn, gan wneud asesiadau uniongyrchol a greddfol weithiau.

Mae adborth di-oed o ansawdd uchel yn rhywbeth sy'n rhan annatod o addysgu dysgwyr unigol, ar yr amod, wrth gwrs, fod gan yr athro ddigon o amser i'w dreulio gyda'r dysgwr hwnnw, a dyna yw gwreiddyn y mater yn fy marn i. O ystyried sylwadau'r Gweinidog yn ei datganiad am effaith y profion neu'r asesiadau ar wella safonau addysgu, ni all rhywun ddianc rhag y teimlad fod y system hon yn awtomeiddio rhywbeth sy'n rhan annatod o addysgu ac yn cymryd y gwaith o osod y meini prawf asesu oddi ar yr athrawon ac yn ei roi i grewyr ap diwyneb.

Mae athrawon da eisoes yn meddu ar ddealltwriaeth o anghenion a galluoedd plant unigol ac nid oes angen cyfrifiadur arnyn nhw i ddweud hynny. Nid yw'r asesiad hwn, ar-lein neu beidio, yn gallu disodli asesiad athro o gig a gwaed gyda digon o amser i wneud y gwaith yr aeth i mewn i fyd addysg i'w wneud. Mae'n demtasiwn gweld hyn yn bleidlais o ddiffyg hyder yng ngallu'r ysgolion i asesu cynnydd y plant y maen nhw'n eu dysgu. Neu, a ddylai pob un ohonom gymryd hyn yn arwydd na fydd Llywodraeth Cymru yn cyflogi'r nifer sylweddol o athrawon ychwanegol sydd eu hangen ar Gymru, gan wneud awtomatiaeth o rai agweddau ar swydd athro yn rhywbeth angenrheidiol?

Os yw ysgol yn hyderus nad oes angen iddi ddefnyddio'r system newydd, neu fod ganddi ffordd well o wneud hynny, pam y dylid eu gorfodi nhw i ddefnyddio'r asesiad hwnnw gan Weinidog sydd heb ei hyfforddi'n athro na phrofiad mewn ysgol? Yr wythnos hon, roedd adroddiad ar wefan y BBC yn dweud bod un o bob 10 dysgwr yn ein hysgolion uwchradd yn cael eu bwlio'n wythnosol. Ac er bod y Comisiynydd Plant ac elusennau gwrth-fwlio wedi gofyn am gofnod statudol o achosion ledled y wlad, mae'r Llywodraeth hon yn dweud mai lle'r ysgolion unigol yw penderfynu pa ddull sy'n gweithio orau ar eu cyfer nhw. Ond os gellir ymddiried yn yr ysgolion i gofnodi ac ymdrin â bwlio fel y maen nhw'n gweld yn dda, pam na allant yn yr un modd fesur y cynnydd a wna eu plant wrth ddysgu?

Rhai cwestiynau i gloi: ble fydd asesiad personol yr athro o blentyn yn sefyll yn y system newydd? Beth fydd yn digwydd pe byddai asesiad yr athro yn wahanol i'r asesiad ar-lein? A fydd canlyniadau'r asesiad ar-lein yn gyfrwng i'r athro neu athrawes unigol ei ddefnyddio i lywio eu hasesiad personol eu hunain o gynnydd plentyn neu a fydd hynny'n cael ei fwydo i mewn i broses arall? Ac a fydd canlyniadau'r asesiadau ar-lein yn llywio'r penderfyniadau a wneir gan weithwyr proffesiynol eraill heblaw am athro'r dysgwr unigol? Diolch.