Fel y mae rhagair y Cadeirydd i'r adroddiad hwn yn datgan,

'Roedd llawer o'r dystiolaeth yn cyfeirio at Ddeddf Gwasanaethau

Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, ac er bod y tystion, ar y cyfan, yn gefnogol i'r Ddeddf, roedd peth pryder ynghylch cymhwyso'r meini prawf cymhwyster, cynnal asesiadau gofalwyr a'r amrywiad yn y ffioedd rhwng awdurdodau lleol. Yr hyn a ddaeth yn glir hefyd oedd bod costau annisgwyl yn gysylltiedig â'r Ddeddf.'

Yn ei hymateb, mae Llywodraeth Cymru yn nodi

'Manylir ar ein rhaglen i drawsnewid iechyd a gofal cymdeithasol yn

Cymru Iachach' a'i bod wedi dechrau ar werthusiad tair blynedd

'[o Dd]eddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014, i archwilio rhoi’r Ddeddf ar waith a’r effaith ar y sawl sy’n derbyn gofal a chymorth, gan gynnwys gofalwyr di-dâl,' ym mis Tachwedd 2018.

Pan dderbyniais wahoddiad i weithio gyda'r Llywodraeth Cymru ddiwethaf i ymgorffori cynigion yn fy Mil Gofal Cymunedol (Taliadau Uniongyrchol) Cymru a dynnwyd yn ôl, gosododd cod ymarfer Deddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014 a'i dilynodd system ar waith lle y mae pobl yn bartneriaid llawn yn y gwaith o gynllunio a gweithredu gofal a chymorth, gan roi hawliau a chyfrifoldebau clir a diamwys i bobl. Mae'n nodi y dylai'r broses o asesu anghenion unigolion fod yn seiliedig ar egwyddorion cydgynhyrchu, gan sicrhau ei fod yn cynnwys perthynas lle y mae ymarferwyr ac unigolion yn rhannu pŵer i gynllunio a darparu cymorth gyda'i gilydd, ac yn cydnabod bod gan bob partner gyfraniadau allweddol i'w gwneud wrth helpu i gyflawni canlyniadau personol a nodwyd. Mae'r ffyrdd o weithio sy'n rhaid i'r cyrff cyhoeddus a restrwyd yn Neddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 eu harddangos hefyd yn cynnwys gweithio gydag eraill, yn cynnwys cyrff trydydd sector a chymunedau, er mwyn helpu i gyflawni nodau y penderfynwyd arnynt ar y cyd.

Fodd bynnag, mae cyfres o adroddiadau wedi dynodi nad yw'r ddeddfwriaeth yn cael ei gweithredu fel y rhagwelwyd, nad yw'r bywydau gwell a'r costau is a fwriadwyd yn cael eu gwireddu, a bod angen ymyrryd ar frys yn unol â hynny. Nododd cylchlythyr Cynghrair Henoed Cymru ar gyfer y gaeaf diwethaf fod cynrychiolwyr trydydd sector ar Fyrddau Partneriaeth Rhanbarthol wedi adrodd eu bod yn teimlo wedi'u heithrio, neu, fan lleiaf, nad oes ganddynt ran lawn yn y gwaith, a bod y trydydd sector wedi cael ei weld fel elfen sydd ond yn chwarae rhan fach yn y gwaith, heb fawr o ymwneud strategol os o gwbl yn y gronfa gofal integredig a fawr ddim mewnbwn i'r broses o gynllunio rhaglen. Er gwaethaf eu gwaith ymgysylltu dilynol gyda'r Gweinidog ar y pryd ar hyn, rwy'n deall bod hyn yn parhau.

Canfu'r gwerthusiad fis Mawrth diwethaf o'r gwasanaeth awtistiaeth integredig a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru, er bod disgwyl

'i'r pwyslais ar gydgynhyrchu ac atal helpu i wella effeithiolrwydd a

lleihau'r galw' a bod

'llwyddiant yn ei gwneud yn ofynnol cael dull cydgynhyrchiol sy'n cynnwys staff, defnyddwyr gwasanaethau a gofalwyr wrth gynllunio, gweithredu a gwerthuso'r Gwasanaeth' ceir pryderon fod y dull o'r brig i lawr wedi llesteirio hyn. Ddydd Gwener diwethaf, mynychais gyfarfod gyda chyngor Sir y Fflint ac aelodau o'r gymuned awtistiaeth leol i drafod gwasanaeth awtistiaeth integredig gogledd Cymru a ddarperir gan y cyngor, anghenion defnyddwyr y gwasanaeth awtistiaeth a gweithio gyda'n gilydd yn well yn y dyfodol.

Nododd dadansoddiad fis Tachwedd diwethaf gan yr elusen iechyd meddwl Hafal o gynllun 'Cymru Iachach' Llywodraeth Cymru

'mae’n methu’r prawf os ydych yn ystyried yr hyn sydd yn medru newid i gwsmeriaid unigol yn hytrach na’r darparwyr gwasanaeth', ei fod

'yn enghraifft o bolisi sydd wedi ei lunio ar gyfer darparwyr gan ddarparwyr' ac er y dylid parchu barn y darparwyr,

'dyma un persbectif yn unig a dylai gael ei ystyried ar ôl ystyried barn y cwsmeriaid'.

Gwelodd canlyniadau'r arolwg a gynhaliwyd gan Gynghrair Niwrolegol Cymru ar ran y grŵp trawsbleidiol ar gyflyrau niwrolegol, 'The Social Services and Wellbeing Wales Act—experiences of people living with a neurological condition', a gyhoeddwyd fis diwethaf, er bod y Ddeddf wedi bod mewn grym ers dwy flynedd, nad oes neb yn gofyn i bobl sy'n byw gyda chyflyrau niwrolegol beth sydd o bwys iddynt hwy, nid ydynt yn cael gwybod am eu hawliau i gael asesiad, nid ydynt yn cael gwybodaeth am wasanaethau cymorth a chyngor, ac maent yn gorfod talu o'u pocedi eu hunain am gymorth.

Yn gywilyddus, canfu'r arolwg hyd yn oed fod canllawiau gyda'r Ddeddf hon wedi'u defnyddio i wahardd y taliadau uniongyrchol sydd wedi llwyddo'n flaenorol i ddarparu gofal o ansawdd sy'n canolbwyntio ar yr unigolyn. A'r wythnos diwethaf,  er bod disgwyl i fyrddau iechyd gyflwyno'u cynlluniau gofal lliniarol tair blynedd i Lywodraeth Cymru erbyn diwedd mis Ionawr, dywedodd hosbisau sy'n darparu gwasanaethau rheng flaen allweddol wrthyf nad yw eu bwrdd iechyd wedi ymgysylltu â hwy o gwbl.

Dyma'r realiti creulon, ac mae'n galw am weithredu ar frys i fynd i'r afael â'r bywydau sydd wedi'u difrodi'n ddiangen a'r adnoddau a wastraffwyd o ganlyniad i hyn.