1. Teyrngedau i Steffan Lewis AC

Part of the debate – Senedd Cymru am 1:27 pm ar 15 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mike Hedges Mike Hedges Labour 1:27, 15 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Fel pawb arall yn y Siambr, bydd hiraeth arnaf am Steffan. Roeddwn yn eistedd ar y Pwyllgor Cyllid gydag ef ac fe gawsom ni sbort—nid wyf yn siŵr y byddai neb arall yn credu hynny—pan oeddem ni'n trafod y dreth trafodiadau tir a materion traws-ffiniol. Rwy'n siŵr i Steffan a minnau ymdrin â hynny drwy ddeialog rhyngom ni'n dau, er mawr siom i eraill a oedd yn eistedd yn y Siambr. Ei wybodaeth ddi-ben-draw am ffiniau eraill—pan grybwyllais y 'traws-ffiniol', fe orffennom ni yn y diwedd gyda 1,000 o ddarnau o dir yn croesi'r ffin rhwng Cymru a Lloegr, a dywedodd ef, 'Dyw hynny'n ddim—sut ydych chi'n meddwl y mae Portiwgal a Sbaen yn ymdopi, neu'r Walwniaid a'r Fflemiaid? Sut ydych chi'n credu y mae'n gweithio yn y gweddill—? Dywedais i, 'Nid wyf i'n gwybod', a dywedodd ef, 'Wel, rwyf i wedi bod yno. Es yno ar fy ngwyliau i ymweld â'r ffin a'i gweld.' Dywedais i, 'Wel, nid wyf i'n credu y gallwn i ddarbwyllo fy ngwraig i fynd ar wyliau i weld ffiniau ond—.'

Y peth arall a'i gwnâi yn hynod oedd ei fod yn gwrthod defnyddio ei gyfrifiadur yn y Siambr, rhywbeth a oedd yn fy ngwylltio i'n gacwn—ond nid fel yr oedd yn gwylltio Siân Gwenllian, oherwydd yr unig ffordd y gallech chi gysylltu ag ef oedd drwy anfon neges at Siân: 'Siân, a wnewch chi ofyn i Steffan a gaf i siarad ag ef am y dreth trafodiad tir y tu allan?' A byddai hithau'n dweud, 'Nid fi yw ei ysgrifenyddes.' Yn wir, mae'n rhaid mai dyna un o'r pethau a ddywedodd hi wrtho'n fwy aml na dim arall yn ystod ei hamser yma—'Steffan, nid fi yw dy ysgrifenyddes di.' Ond fe wnaethoch chi waith da fel ysgrifenyddes iddo. Credai na ddylid defnyddio cyfrifiadur yn y Siambr. Roedd yn credu hynny a glynodd ato. Ni waeth pa mor drafferthus oedd hynny i'r gweddill ohonom, roedd yn glynu ato.

Roeddwn i'n adnabod Steffan pan oedd yn gweithio yn swyddfa Plaid Cymru. Roeddwn i'n defnyddio'r un gegin ag ef. Mae'n syndod sut y dewch chi i adnabod pobl oherwydd y pethau rhyfeddaf o fewn y Cynulliad. Rwy'n defnyddio'r un gegin â Phlaid Cymru a'r hyn a gofiaf am Steffan yw ei fod bob amser yn serchog, bob amser yn gwrtais a phob amser â gwên ar ei wyneb. Bydd gennyf i hiraeth amdano, ond nid hanner cymaint â'i deulu.