Part of 1. Cwestiynau i Weinidog yr Economi a Thrafnidiaeth – Senedd Cymru am 2:04 pm ar 16 Ionawr 2019.
Buaswn yn fwy na pharod i gyfarfod â'r awdurdodau lleol. Yn wir, dengys yr enghraifft y mae David Rees wedi tynnu sylw ati heddiw beth yw manteision posibl creu cyd-awdurdodau trafnidiaeth ar sail ranbarthol fel y gall awdurdodau lleol gynllunio a darparu gwasanaethau bws gyda'i gilydd mewn ffordd gydweithredol. Credaf fod David hefyd yn tynnu sylw at wendid sylfaenol yn y trefniadau presennol, sef nad oes gan Lywodraeth Cymru nac awdurdodau lleol bwerau i fynnu bod cwmni bysiau'n gweithredu gwasanaeth penodol. Cyflawnir hyn drwy gontractau awdurdodau lleol, gan gynnwys cymhorthdal cyhoeddus. Nawr, rydym wedi gallu cynnal y grant cynnal gwasanaethau bysiau ar £25 miliwn ers peth amser, a defnyddir yr arian hwn i ategu'r—dylwn bwysleisio 'ategu'—cyllidebau awdurdodau lleol at y diben hwn. Nid yw'n bodoli yn lle cyllidebau awdurdodau lleol, a chredaf ei bod hi'n hanfodol fod awdurdodau lleol yn parhau i ddangos eu hymrwymiad i gysylltedd lleol drwy gynnal eu cyllidebau eu hunain ar gyfer rhoi cymhorthdal i wasanaethau bws a chludiant cymunedol. Ond ni all y gwendid sylfaenol hwn yn y system barhau ac eir i'r afael ag ef mewn modd cynaliadwy drwy gael llywodraeth leol a Llywodraeth Cymru i barhau i roi cymhorthdal i lwybrau anfasnachol. Mae angen diwygio radical, ac yn ddiweddar, drwy'r Papur Gwyn, fe amlinellais y cynigion sydd gan Lywodraeth Cymru ar gyfer mynd i'r afael â chanlyniadau enbyd dadreoleiddio a'r penderfyniadau a wnaed yng nghanol y 1980au ar gyfer gwasanaethau bws. Drwy'r diwygiadau a gynigiwn, rwyf am sicrhau bod gwasanaethau bws ar hyd a lled Cymru yn gwasanaethu anghenion teithwyr a dinasyddion, yn hytrach na gwasanaethu awydd rhai i elwa o'r gwasanaeth anhygoel o werthfawr ac angenrheidiol hwn i lawer o'n cymunedau. A buaswn yn annog pob Aelod, Lywydd, i ddangos diddordeb brwd yn y Papur Gwyn ac i gyflwyno sylwadau a safbwyntiau cyn y daw'r ymgynghoriad i ben yng nghanol mis Mawrth.