Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:32 pm ar 23 Ionawr 2019.
Diolch, Lywydd. Wrth siarad ar ôl cyhoeddi adroddiad Swyddfa Archwilio Cymru ar 15 Ionawr ar safonau rheolaeth ariannol mewn cynghorau cymuned, dywedodd Trefnydd Llywodraeth Cymru, neu'r trefnydd busnes, yr wythnos diwethaf:
'Gwn y bydd y Gweinidog, yn amlwg, yn ystyried yr adroddiad hwnnw. Caiff yr Aelodau gyfle i'w holi hi ar hynny yn ystod ei sesiwn gwestiynau yr wythnos nesaf.'
Felly, dyma ni. [Chwerthin.]
Yn yr adroddiad, roedd yr archwilydd cyffredinol yn galw ar Lywodraeth Cymru i weithredu ar frys. Dywedodd fod safon rheolaeth ariannol yn y Llywodraeth yn dal i fod yn siomedig, gan fod gormod o gynghorau tref a chymuned yn y flwyddyn ariannol hon wedi dioddef yn sgil barnau archwilio amodol, gyda nifer y barnau'n dyblu; fod cynghorau tref a chymuned yn parhau i reoli symiau cynyddol o arian cyhoeddus; fod incwm yn parhau i fod yn uwch na gwariant wrth i gronfeydd wrth gefn barhau i gynyddu; a daeth yr adroddiad i'r casgliad fod nifer sylweddol o gynghorau wedi methu cydymffurfio â'u cyfrifoldebau statudol i baratoi eu cyfrifon a sicrhau y gwneir trefniadau priodol ar gyfer yr archwiliad statudol.
Wel, yn amlwg, mae sawl diwrnod wedi bod ers hynny. A ydych wedi dod i unrhyw gasgliadau? Pa gamau rydych yn eu cynnig, ac a wnewch chi ailystyried, o bosibl, y pwerau wrth gefn sydd ar gael i chi o dan Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2011, i gyflwyno cynllun statudol ar gyfer achredu ansawdd mewn llywodraeth gymunedol?