Cwestiynau Heb Rybudd gan Lefarwyr y Pleidiau

Part of 2. Cwestiynau i'r Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol – Senedd Cymru am 2:37 pm ar 23 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Julie James Julie James Labour 2:37, 23 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Wel, yn sicr, nid wyf wedi dod i'r casgliad hwnnw. Fel y dywedais wrthych, nid wyf wedi ystyried adroddiad diweddar Swyddfa Archwilio Cymru yn llawn eto. Rwyf wedi cael ychydig mwy o amser i ystyried canfyddiadau'r adolygiad. Credaf ei fod yn gosod sail dda ar gyfer y dyfodol, ac yn sicr, bydd yn llywio ein polisi wrth symud ymlaen. Mae nifer o broblemau'n codi gyda chynghorau tref a chymuned—o ran maint a chapasiti ac ati—ac mae angen eu hystyried. Mewn rhai ardaloedd o Gymru, nid oes gennym unrhyw gynghorau tref a chymuned; mewn ardaloedd eraill, mae gennym lu ohonynt. Felly, yn amlwg, nid oes dull unffurf o weithredu wedi datblygu'n organig, ac mae angen inni edrych i weld a oes angen dull unffurf o weithredu, a yw'r ffiniau—neu mewn gwirionedd, ai'r ffordd orau o gynrychioli cymuned sy'n teimlo fel cymuned yw drwy gyngor llawer llai o faint. Ond ni fyddai'r cyngor hwnnw mewn sefyllfa dda o reidrwydd i fod â'r adnoddau i fod ar fwrdd gwasanaethau cyhoeddus, er enghraifft. Felly, credaf ei bod yn amhosibl ymateb i hynny drwy ddweud y dylai pob cyngor cymuned gael lle ar fwrdd gwasanaethau cyhoeddus, oherwydd, a dweud y gwir, os ydynt yn cynrychioli pentref bach yn rhywle, ni fydd y capasiti ganddynt i wneud hynny, er y gall fod yn gyngor sy'n gweithio'n dda iawn am bob math o resymau eraill. Felly, credaf y dylem edrych yn ofalus iawn ar y lleoedd y gwyddom y ceir arferion da, a sut bethau yw'r rheini. Ond yn y bôn, rwy'n credu y dylai cyngor cymuned fod yn union hynny—cyngor ar gyfer ei gymuned—a dylem ganiatáu i gymunedau wneud y dewisiadau hynny yn unol â'r ddemocratiaeth leol y dylent allu ei fwynhau.