2. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:34 pm ar 29 Ionawr 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Leanne Wood Leanne Wood Plaid Cymru 2:34, 29 Ionawr 2019

(Cyfieithwyd)

Rwyf yn cytuno â’r pwyntiau a wnaed yn gynharach ynghylch gwasanaethau mamolaeth yn Ysbyty Brenhinol Morgannwg ac rwyf yn cefnogi'r galwadau am ddatganiad. Rwyf hefyd yn cytuno â’r pwynt a wnaed yn gynharach ynghylch trenau i'r Cymoedd yn hwyr yn y nos, a hoffwn gefnogi'r datganiad hwnnw hefyd.

Ond rwyf eisiau dod â mater arall sy’n ymwneud â thrafnidiaeth gyhoeddus i’ch sylw, a hynny yw digwyddiad a ddigwyddodd nos Wener ddiwethaf yng ngorsaf Pontypridd. Roedd grŵp o fenywod yn aros ar y platfform am eu trên i fynd adref i'r Rhondda, pan ddaeth criw o tua 30 neu fwy o bobl ifanc atyn nhw. Honnir bod y criw wedi dychryn, aflonyddu a sarhau’r grŵp bach hwn o fenywod ar y platfform, ac, ar un adeg, dywedir eu bod nhw wedi amgylchynu un fenyw a’u bod nhw wedi symud er mwyn ei gwthio hi tuag at y cledrau wrth i’r trên agosáu. Nawr, dywedir bod y bygythiadau a’r ymddygiad difrïol wedi parhau ar y trên a arweiniodd at sbwriel yn cael eu taflu ar y menywod, ac ni stopiodd hyn nes i’r bobl fynd oddi ar y trên. Nawr, dychrynais o glywed am y digwyddiad hwn y bûm yn ei drafod yn fanwl ddoe gyda gweithiwr pryderus o Drafnidiaeth Cymru. Rwyf wedi ysgrifennu at Drafnidiaeth Cymru ynglŷn â hyn, ond byddwn yn ddiolchgar pe byddem ni’n gallu cael datganiad gan y Gweinidog trafnidiaeth i adael inni wybod pa fesurau trafnidiaeth y gellir eu cymryd i wella diogelwch teithwyr, yn ogystal â gweithwyr trenau, yn ystod gwasanaethau yn hwyr yn y nos.

Hoffwn hefyd godi’r mater o ddigartrefedd gyda chi unwaith eto. Ers imi godi'r mater hwn gyda chi yn y cyfarfod llawn yr wythnos diwethaf, mae cynghorydd Torïaidd yng Nghaerdydd sydd wedi dod o dan feirniadaeth sylweddol—ac yn briodol felly, yn fy marn i—am sefyll wrth ymyl rhai pebyll yng nghanol y ddinas a galw am iddyn nhw gael eu rhwygo i lawr gan Gyngor Caerdydd. Nawr, cafodd y farn hon rywfaint o gefnogaeth gan yr aelod cabinet Llafur dros dai, Lynda Thorne, a ddywedodd,

Mae angen i'r elusennau sy’n rhoi'r pebyll ddeall eu bod nhw’n rhoi pobl sy'n cysgu allan mewn perygl.

Yr hyn a fethodd y Cynghorydd Kelloway a'r Cynghorydd Thorne â sylweddoli yw, am wahanol resymau, nad yw hosteli yn addas ar gyfer pawb bob amser, a bod y pebyll hyn, yn enwedig mewn tywydd fel hyn, yn gallu golygu'r gwahaniaeth rhwng bywyd a marwolaeth pan nad oes gan rywun unman arall i droi. Felly, rwyf yn eich annog chi i gondemnio beirniadaeth ar unrhyw un sy’n rhoi pebyll i bobl ddigartref, a byddwn yn ddiolchgar pe gallech egluro safbwynt Llafur ar hyn.

Ac yn olaf, tynnwyd i’m sylw bod UKIP, mae'n debyg, wedi bod yn dosbarthu taflenni ar gytundeb ymadael y Torïaid yn Lloegr sydd tu hwnt, hyd yn oed i’w safonau isel iawn arferol. Ar waelod y daflen hon, ceir paragraff ymfflamychol sy’n dweud,

Byddwn ni’n dosbarthu unrhyw un sy’n barod i bleidleisio o blaid y cytundeb hwn yn fradwr cenedlaethol, neu’n elyn y wladwriaeth—ac rydym ni'n eich gwylio chi.

Ymddengys fod gwersi i'w dysgu o hyd yn sgil marwolaeth drasig Jo Cox AS. Nawr, efallai mai mater sydd wedi digwydd yn Lloegr yw hyn, ac rwyf wedi gofyn i Heddlu Sussex ymchwilio i'r mater, ond mae aelodau o'r blaid hon yn eistedd yn y Siambr hon. Felly rwyf yn eich annog chi i anfon neges gref na fydd iaith o'r math hwn yn cael ei oddef. Ac, ar ben hynny, a gawn ni ddatganiad gan gynrychiolydd y Llywodraeth i annog pobl, os ydyn nhw’n derbyn taflen gan UKIP sy'n cynnwys y bygythiadau hyn, i ddweud wrth yr heddlu oherwydd ni ddylid goddef y math hwn o wleidyddiaeth sy’n seiliedig ar fygythiadau?