Part of the debate – Senedd Cymru am 5:54 pm ar 29 Ionawr 2019.
Hoffwn i ddiolch yn fawr iawn i'r Dirprwy Weinidog am ei datganiad a'i sicrhau hi y bydd Plaid Cymru yn cefnogi, yn amlwg, y rheoliadau hyn heddiw. Rwy'n dymuno crybwyll un defnydd penodol o iaith yn y rheoliadau gwasanaethau maethu rheoledig gyda'r Dirprwy Weinidog. Rydym yn cyfeirio yn y rheoliadau at 'rieni maeth'. Bydd y Dirprwy Weinidog yn ymwybodol iawn nad dyna'r term a ddefnyddir fel rheol yn y sector erbyn hyn a bod rhesymau da iawn am hynny. Mae defnyddio'r term 'gofalwr maeth' yn cydnabod proffesiynoldeb gofalwyr maeth, ac rwyf yn gwybod bod y Dirprwy Weinidog yn ymwybodol iawn o hynny. Gall defnyddio'r term 'rhieni maeth' hefyd greu anawsterau yn enwedig i blant hŷn, sydd efallai yn dal i fod â theimladau cryf iawn tuag at eu rhieni biolegol—mae'n bosib eu bod nhw'n gobeithio dychwelyd, bydd llawer ohonyn nhw yn dychwelyd—a gallai defnyddio'r term 'rhiant maeth' fod yn rhwystr mewn gwirionedd rhwng y gofalwr maeth a'r plentyn neu'r person ifanc y mae'n gofalu amdano. Gall hefyd fod yn derm a allai achosi dryswch i blant sy'n cael eu mabwysiadu yn y pen draw, oherwydd yn aml iawn, nid eu gofalwr maeth fydd eu rhiant hirdymor mewn gwirionedd. Felly, hoffwn ofyn i'r Dirprwy Weinidog egluro pam yr ydym ni'n dal i ddefnyddio term sydd yn fy marn i yn un nad yw'r sector ar y cyfan, ac yn enwedig pobl ifanc sydd â phrofiad o dderbyn gofal, yn rhy hoff ohono, nid yn arbennig o hapus ag ef, ac a fyddai'n bosibl—nid yw'n rheswm, yn sicr, i wrthwynebu'r reoliadau hyn heddiw, ond pa un a fyddai'n bosibl, wrth symud ymlaen, i ystyried geiriad mwy priodol a mwy cyfoes. Rwyf yn amau y gallai'r geiriad fod yn briodol i'w defnyddio yn y rheoliadau hyn oherwydd gallai ddisgyn drwy rwyd y ddeddfwriaeth sylfaenol, ond rwyf yn credu ei fod yn rhywbeth y dylem ni fod yn ofalus iawn ohono. Nid yw gofalwyr maeth yn rieni, ac nid ydyn nhw'n ceisio bod yn hynny, er eu bod yn cynnig, wrth gwrs, yn aml iawn, y math o gariad a chefnogaeth y mae'r rhieni gorau yn ei wneud.