7. Dadl: Adroddiad Blynyddol Estyn 2017-18

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:40 pm ar 19 Chwefror 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Kirsty Williams Kirsty Williams Liberal Democrat 5:40, 19 Chwefror 2019

(Cyfieithwyd)

Cytunaf â chi fod rhai ysgolion yn ymddangos yn y categorïau coch ac yng nghategorïau Estyn yn rhy aml, ac mae'n debyg y gallem ni i gyd, rhyngom, enwi'r ysgolion hynny, a dyna pam y cyfeiriais i yn fy araith at newid swyddogaeth Estyn fel nad ydyn nhw yno ddim ond i feirniadu—mae'n rhaid iddyn nhw fod yn rhan o'r cynllun gwella ysgolion hwnnw, mae'n rhaid iddyn nhw fod yn fwy rhagweithiol o ran gwella ysgol na dim ond beirniadu—a pham yr wyf wedi dweud y byddwn yn adolygu sut y gallwn wneud ymyriadau mwy effeithiol ar gyfer yr ysgolion hynny, oherwydd nid yw'n iawn fod yr ysgolion hynny yn cael eu gadael yn y sefyllfaoedd hynny, weithiau am flynyddoedd. Mae'n rhaid inni fod â ffordd fwy effeithiol o symud yr ysgolion hynny yn gynt nag a wnawn ar hyn o bryd, ac fe wnes i gydnabod hynny yn fy araith agoriadol. Ac mae hynny'n ymwneud â herio awdurdodau lleol am eu pwerau ymyrraeth, a phan nad ydyn nhw'n barod i ddefnyddio'r pwerau ymyrraeth, yna naill ai cael gwared ar gyrff llywodraethu, cael gwared ar gyfundrefnau ariannol dirprwyedig neu gael ymyraethau eraill, yna bydd yn rhaid i ni, fel Llywodraeth Cymru, wneud hynny.

Os caf i gloi, oherwydd fy mod i ar fin rhedeg allan o amser. Yn fy araith i gloi roeddwn yn mynd i drafod, yn hytrach nag ymateb i gwestiynau, rai o'r materion a godwyd yn fy natganiad ysgrifenedig y prynhawn yma. Mae diwygiadau addysg sylweddol yn digwydd. Ni all Estyn ddianc rhag y diwygiadau hynny. Rwy'n falch fy mod yn gweithio gyda'r prif arolygydd i weithredu canfyddiadau adolygiad Graham Donaldson o arolygiaeth ddiwygiedig, sydd, rwy'n credu, yn hollbwysig i wireddu ein dyheadau i sicrhau bod pob plentyn yn cael mynediad i system addysg o'r radd flaenaf. Ond fel y dywed y prif arolygydd ei hun, Dirprwy Lywydd—a hoffwn pe byddai mwy o'n Haelodau wedi cydnabod hyn y prynhawn yma—mae llawer i ymfalchïo ynddo yn ein system.