Ysgrifennodd etholwr ataf, at bump o ACau eraill ac at y Pwyllgor Iechyd, Gofal Cymdeithasol a Chwaraeon yn mynegi pryderon go ddifrifol ynglŷn â chynhadledd genedlaethol Beth am Siarad â Fi? Cefais negeseuon y bore yma gan etholwyr, negeseuon y prynhawn yma, galwad ffôn am tua 8:00 y bore yma i drafod yr adroddiad. Mae etholwyr wedi'u siomi gan yr adroddiad. Nid oeddent yn teimlo bod grŵp agored i niwed o ddynion wedi cael cymryd rhan mor llawn ag y dylent. Rwyf yma i siarad ar ran y bobl hynny heddiw, a llawer o ddioddefwyr cudd.

Bob tro y bûm mewn cyfarfod o grŵp cymorth—fel Both Parents Matter, er enghraifft—rwyf wedi cyfarfod â phobl sydd naill ai wedi teimlo'n hunanladdol neu sy'n hunanladdol, ac rwy'n argymell bod y pwyllgor yn mynd i gyfarfodydd grwpiau cymorth o'r fath ac yn cyfarfod â'r bobl yno.

Mae cam-drin domestig cudd yn erbyn dynion yn ffactor yn yr epidemig o hunanladdiad ymhlith dynion. Fel y clywsom, yn 2017, cyflawnodd 278 o ddynion hunanladdiad—pump yr wythnos, bron un y dydd. Fel y soniwyd, mae'n ystadegyn syfrdanol, a rhaid gwneud rhywbeth pan glywn mai hunanladdiad yw'r achos marwolaeth mwyaf mewn dynion rhwng 20 a 49 oed.

Mae yna ffurf gudd ar gam-drin domestig a ganiateir mewn cymdeithas, sef dieithrio plentyn oddi wrth riant. Mae llawer o ddynion sy'n dod i fy swyddfa yn dioddef yn sgil cam-drin emosiynol a rheolaeth drwy orfodaeth. Defnyddir plant fel arfau, ac mae pawb ar eu colled. Yn ne Cymru, mae'r heddlu'n gwrthod derbyn cam-drin o'r fath fel cam-drin, ac mae hynny'n sgandal. Yr hyn sy'n fy nhristáu hefyd—ac rwy'n dweud hyn fel dyn—yw fy mod yn gweld canran gynyddol o famau'n wynebu'r un math o gam-drin. Yn 2003, roedd Justice Wall yn dweud bod dieithrio plentyn oddi wrth riant yn ffenomenon gyfarwydd iawn.

Wel, dylai fod yn yr adroddiad. Rwy'n mynd i ddarllen dyfyniad gan ddyn mewn llawer o boen, rhywun sy'n dad. Ac roedd yn dweud: 'Yn syml iawn, torri'r berthynas rhwng rhiant a phlentyn, ar wahân i ladd rhywun, yw'r peth gwaethaf y gall un bod dynol ei wneud i un arall'.

Mae diwylliant o honiadau ffug, weithiau i gael cymorth cyfreithiol yn y llysoedd teulu, hefyd yn lladdwr. Fe ddarllenaf ddyfyniad arall, gan berson go iawn arall: 'Cymerwyd fy mhlant oddi wrthyf, yna gwnaed 42 o honiadau yn fy erbyn. Roedd hi'n ymddangos mai hunanladdiad oedd yr opsiwn gorau. Ceisiais grogi fy hun ddwy waith, a sefais ar drac rheilffordd unwaith ac fe lwyddodd y Samariaid i fy nghymell oddi ar y rheilffordd drwy siarad â mi'.

Caiff dynion eu beirniadu am beidio ymgysylltu a siarad ynglŷn â sut maent yn teimlo, ond pan fyddwch yn y system llysoedd teulu, ni allwch siarad am unrhyw deimladau hunanladdol, unrhyw gythrwfl emosiynol, oherwydd defnyddir hynny yn eich erbyn i'ch rhwystro rhag gweld eich plant. Ac rwy'n edrych ymlaen at y diwrnod pan fydd cyfiawnder troseddol yn cael ei wneud mewn ffordd gwbl wahanol yng Nghymru, yn enwedig ym maes cyfraith teulu.

Yn y ddinas hon, ym mhrifddinas Cymru, nid oes unrhyw gymorth anfeirniadol ar gyfer dynion. Caiff dynion eu trin fel troseddwyr bob amser, a chânt eu sgrinio. Rwyf am ddyfynnu cyfaill i Alex Skeel, dyn dewr iawn a gymerodd ran mewn rhaglen ddogfen ar y BBC. Cafodd ei gam-drin gan Jordan Worth, y fenyw gyntaf i gael ei charcharu am reolaeth drwy orfodaeth, a dywedodd:

Nid oes ots pa ryw ydynt. Mae dioddefwr yn dal i fod yn ddioddefwr. Mae camdriniwr yn dal i fod yn gamdriniwr. Mae dioddefwr yn dal i frifo boed yn wryw neu'n fenyw. Mae camdriniwr yr un mor gas boed yn ddyn neu'n ddynes.

Caf negeseuon gan bobl yn dweud nad oes unman iddynt fynd—ac fe ddof i ben yn awr—