Diolch, Llywydd. Prif Weinidog, yr wythnos diwethaf, yn eich araith i gynhadledd Plaid Lafur yr Alban, dywedasoch mai dosbarth cymdeithasol, yn hytrach na damwain ddaearyddol adeg geni, yw'r un ffactor mwyaf grymus o ran llunio bywydau pobl. Ond, does bosib, o'i ystyried trwy brism profiad Cymru, mai prin y gellir dweud nad oes unrhyw gysylltiad rhwng tlodi a lle. Yn wir, tlodi yw'r un penderfynydd pwysicaf o ganlyniadau bywyd, fel y dywedodd John Griffiths, ond mae tlodi wedi'i ddosbarthu yn anghyfartal, ac wedi ei grynhoi yn arbennig yng Nghymru—ac mae hynny, wrth gwrs, ar ôl dau ddegawd o Lywodraeth Lafur ddatganoledig.

Cyfeiriasoch at y gostyngiad i ddisgwyliad oes ar draws y DU, ond mae'n wir, onid yw, bod disgwyliad oes yn gostwng yn gyflymach yng Nghymru nag mewn unman arall—yn wir, yn gyflymach nag mewn unman arall yng ngorllewin Ewrop. I symud oddi wrth iaith seminar yn y fan yma, gadewch i ni egluro'n blaen yr hyn y mae hynny'n ei olygu mewn gwirionedd: mae'r siawns y bydd plentyn sy'n cael ei eni heddiw, y cyfeiriodd John Griffiths ato, yng Nghymru yn byw i fod yn 90 oed yn sylweddol is nag y mae yn Lloegr. A wnewch chi dderbyn bod hyn yn cynrychioli argyfwng iechyd cyhoeddus llawn yma yng Nghymru erbyn hyn?