Part of 1. Cwestiynau i'r Prif Weinidog – Senedd Cymru am 1:39 pm ar 12 Mawrth 2019.
Prif Weinidog, mae dosbarth cymdeithasol, incwm yr aelwyd a chyfoeth personol i gyd yn effeithio ar gyfleoedd bywyd rhywun ac yn dylanwadu ar eu cyfleoedd mewn ysgolion, eu ffordd o fyw a pha mor hir y byddan nhw'n byw. Rydych chi newydd sôn am brofiad Japan. Mae ffigurau a gyhoeddwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru, o'r rhaglen mesur plant, yn dangos y dosberthir mwy na 1,000 o blant yng Nghymru sy'n dechrau'r ysgol fel bod yn ddifrifol ordew. Roedd y ffigurau hyn ar eu huchaf ymhlith y rhai sy'n byw yn yr ardaloedd o amddifadedd mwyaf yng Nghymru, fel Merthyr Tudful—mae'r gyfradd uchaf o ordewdra difrifol ymhlith plant yng Nghymru ym Merthyr. Os bydd pethau yn parhau fel y maen nhw, mae'n bosibl iawn mai'r genhedlaeth bresennol hon o blant fydd y gyntaf i fyw bywyd byrrach na'u rhieni. Mae hwnnw'n ffigwr truenus—mae honno'n stori drist iawn. A wnaiff y Prif Weinidog gytuno i adolygu strategaeth gordewdra ei Lywodraeth yng ngoleuni'r canfyddiadau hyn i weld beth arall y gellir ei wneud i fynd i'r afael â'r broblem o blant o gefndiroedd tlotach sydd dros eu pwysau i raddau peryglus yng Nghymru?