Yn amlwg, mae penderfynyddion yr argyfwng iechyd cyhoeddus hwn yn gymhleth, yn rhyng-gysylltiedig, yn lluosog. Maen nhw'n deillio o gymysgedd gwenwynig o incwm isel, tai gwael, deiet gwael, gweithgarwch corfforol isel a llygredd uchel. Mae rhai o'r materion hyn wedi eu cadw yn San Steffan, ond mae llawer ohonyn nhw yn rhan o'ch maes rheolaeth chi. Gadewch i ni ystyried canser, er enghraifft. Yn y chwe blynedd diwethaf y mae ffigurau ar gael ar eu cyfer, mae'r gostyngiad hirdymor o ran cyfraddau marwolaethau canser wedi arafu'n sylweddol yng Nghymru. Yn ystod yr un cyfnod, mae cyfradd y gostyngiad yn yr Alban, sydd â phroffil amddifadedd tebyg, wedi cynyddu. Nawr, mae Iechyd Cyhoeddus Cymru ei hun wedi dweud nad oes dealltwriaeth lawn o achosion y rhain a newidiadau eraill i gyfraddau marwolaeth a'u bod yn cael eu harchwilio ymhellach. Nawr, a gaf i awgrymu nad yw hynny'n cyfleu synnwyr o frys yn union? A gaf i gynnig i chi bod yr angen i ddeall yr hyn sydd yn digwydd yma a dod o hyd i atebion yn fater o'r brys mwyaf? Mae bywydau pobl yn llythrennol yn y fantol. Ymateb eich llefarydd i adroddiad y pwyllgor iechyd oedd y bydd y cwricwlwm ysgol newydd, y disgwylir iddo ddod i rym yn 2022, yn cynnwys pwyslais ar iechyd a llesiant. Ond mae hynny dair blynedd i ffwrdd. A allwn ni fforddio aros tair blynedd pan fo'r argyfwng yn digwydd i'n plant nawr?