Part of the debate – Senedd Cymru am 3:32 pm ar 12 Mawrth 2019.
Diolch, Llywydd. Rwy'n falch o allu rhoi gwybod i'r Cynulliad Cenedlaethol fod Llywodraeth Cymru ar y trywydd iawn o ran cyflawni ein hymrwymiad i ddarparu o leiaf 100,000 o brentisiaethau o ansawdd uchel, ar gyfer pob oedran erbyn diwedd y tymor Cynulliad hwn. Diolch i ymdrech ryfeddol gan gyflogwyr, darparwyr a gwasanaethau cynghori, rydym wedi darparu 56,635 o brentisiaethau rhwng mis Mai 2016 a mis Gorffennaf 2018. Fel yr addawyd, rydym wedi canolbwyntio ar wella ansawdd y prentisiaethau, a'u gwneud yn gydnaws ag anghenion economi Cymru, gan ein rhoi ni mewn sefyllfa well i ymdrin ag effeithiau globaleiddio, datblygiadau o ran awtomatiaeth a chanlyniadau a achosir gan Brexit.
Cawsom ein beirniadu am beidio â chymryd yr un agwedd â'r Llywodraeth yn Lloegr, ond mae'r dystiolaeth sy'n dod i'r amlwg yn dangos bod ein dull strategol ni wedi ei gyfiawnhau. Mae ein cynllun prentisiaeth ni ar y trywydd iawn. Mae'r cynllun yn Lloegr yn mynd i'r gwellt. Mae nifer y rhai sy'n dechrau ar brentisiaethau yng Nghymru wedi cynyddu. Yr wythnos ddiwethaf, nododd y Swyddfa Archwilio Genedlaethol fod nifer y rhai sy'n dechrau ar brentisiaethau yn Lloegr, yn hytrach na chynyddu fel y gobeithiwyd, 25 y cant yn is nag yr oedden nhw ddwy flynedd yn ôl, a dywedodd bod Llywodraeth y DU yn 'annhebyg iawn' o gyrraedd ei nod. Mae'r wrthblaid wedi ein gwawdio ni gryn dipyn yn hyn o beth, ac mae'r dystiolaeth ar hyn o bryd yn dangos mai ni sy'n iawn a nhw sy'n anghywir.
Mae prentisiaethau Cymru yn cael eu dylunio mewn ffordd wahanol, i wella cynhyrchiant ac ateb yr anghenion am sgiliau strategol. Mae ein buddsoddiad ni yn cael ei deilwra i anghenion cyflogwyr ym mhob rhanbarth, yn seiliedig ar yr argymhellion gan y partneriaethau sgiliau rhanbarthol, gwybodaeth am y farchnad lafur ac adolygiadau o'r sector sy'n cael eu cynnal gan Gymwysterau Cymru. Mae anghenion y busnesau sy'n rhoi pŵer i'n heconomi yn ganolog. Rydym wedi creu bwrdd cynghori ar brentisiaethau i Gymru i ddarparu her gadarn ar y cynnwys o ran sgiliau, a chyngor ar gwmpas ac ystod fframweithiau prentisiaeth. Mae'r bwrdd yn cael ei gadeirio gan Gydffederasiwn Diwydiant Prydain, ac mae'n cynnwys cyflogwyr mawr a busnesau bach a chanolig ledled Cymru.
Nid ydym yn rhoi talebau ar gyfer cyrsiau y byddai'r cyflogwyr yn eu cynnal beth bynnag mewn llawer o achosion, ond rydym yn darparu dilyniant clir o ran sgiliau, fel y gall gweithwyr Cymru symud i gyflogaeth uwch ei gwerth sy'n talu'n well, gyda gwell cyfleoedd mewn bywyd. Rydym wedi edrych ar y dystiolaeth o wledydd eraill yn Ewrop ac rydym yn rhoi'r flaenoriaeth i ehangu prentisiaethau uwch mewn gwyddoniaeth, technoleg, peirianneg, mathemateg a phynciau technegol i greu cenhedlaeth newydd o weithwyr proffesiynol i symbylu arferion arloesol, creu cynhyrchion newydd ac ysgogi cyfraddau cynhyrchiant. Mae hyn yn golygu ein bod yn canolbwyntio ar brentisiaethau ar lefel 3 ac yn uwch, lle mae'r adenillion ar fuddsoddiad yn uchel. Wrth inni ddatblygu ein dull ni o feithrin yr economi sylfaenol, byddwn yn parhau i roi ystyriaeth i anghenion cwmnïau sefydlog a gwasanaethau hanfodol.