7. Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar y Bil Masnach

Part of the debate – Senedd Cymru am 5:15 pm ar 12 Mawrth 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Baroness Mair Eluned Morgan Baroness Mair Eluned Morgan Labour 5:15, 12 Mawrth 2019

(Cyfieithwyd)

Diolch yn fawr. Hoffwn i ddiolch i chi am y cyfle i drafod beth sydd mewn gwirionedd yn Fil eithaf cymhleth. Mae'n eithaf anodd, rwy'n credu—rydych chi'n hollol gywir—i'r cyhoedd gymryd rhan mewn dadl o'r fath. Ond rydych chi'n hollol gywir: Mae'r rhain yn ddadleuon pwysig, ac mae'n bwysig ein bod ni'n cael hyn yn iawn, oherwydd mae goblygiadau posibl i ni yn y dyfodol.

Mewn gwirionedd, rwy'n credu mai'r hyn sydd angen i ni ei gofio mai'r hyn yr ydym ni'n sôn amdano yn y Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol hwn yw'r Bil parhad masnach. Yr hyn yr ydym yn sôn amdano yw'r cytundebau a wnaed rhwng yr UE a gwledydd eraill ledled y byd. Rydym eisiau i rai o'r rhain barhau, ac, os yw hynny'n wir, yr hyn sydd ei angen arnom yw newidiadau technegol. Mae angen arnom i Lywodraeth y DU allu trosglwyddo'r rhain drosodd i ni. Maen nhw wedi addo nad ydyn nhw'n mynd i wneud unrhyw newidiadau; dim ond technegol fydd eu natur. Dyna'r hyn yr ydym yn gofyn amdano, nid yw hyn yn ymwneud â chytundebau masnachol yn y dyfodol, ac  rydym ni wedi'i wneud yn gwbl glir bod honno'n sgwrs wahanol, ein bod yn cael y sgwrs honno—mae'n eithaf adeiladol mewn gwirionedd, ac maen nhw yn cytuno i rai newidiadau dwys iawn o ran y ffordd y byddwn ni'n rhyngweithio â nhw yn y dyfodol. Felly, nid wyf i'n credu y dylem ni gymysgu'r Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol gyda chytundebau masnach yn y dyfodol.

Nid yw'n berffaith, oherwydd, mewn gwirionedd, nid yw cyfansoddiad y DU yn berffaith. Felly, yn amlwg, yn enwedig ar hyn o bryd, credaf fod yn rhaid i ni fod yn ymarferol, a deall y ffordd y mae angen i bethau newid. Wrth gwrs, rwy'n deall y byddai'r Cynulliad eisiau swyddogaeth graffu, ac mae'n bwysig ein bod yn ystyried sicrhau bod cymaint o dryloywder â phosibl fel y gall y Cynulliad graffu ar beth sy'n dod oddi wrth Lywodraeth y DU. Mewn gwirionedd nid oes gan yr awdurdod rhwymedïau masnach ddim byd i'w wneud â'r Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol hwn, ond yr hyn sydd wedi digwydd, yw eu bod wedi mynd llawer, llawer iawn ymhellach nag oedd angen iddyn nhw ei wneud. Mewn gwirionedd, maen nhw wedi rhyngweithio â ni mewn maes cyfrifoldeb sydd wedi'i ddatganoli. Ond byddwn yn fwy na pharod i ddarparu datganiad ysgrifenedig ar ble yr ydym ni wedi cyrraedd ar hynny.

O ran y cymal machlud y cyfeiriwyd ato, bu cytundeb ar hynny—ac ie, cytundeb blwch dogfennau oedd hwn, ond rwy'n credu bod yn rhaid i ni ddeall bod cynsail i gytundebau blwch dogfennau fel pethau y dylech chi allu dibynnu arnyn nhw, ac roedd hynny wedi ei gymryd yn ganiataol o ran unhyw estyniad i'r cyfnod machlud. Nawr, os nad yw hyn yn pasio, er gwaethaf y ffaith bod Llywodraeth y DU, mewn gwirionedd, wedi gwneud popeth yr ydym wedi ei ofyn iddyn nhw ei wneud, rwy'n credu bod angen i ni feddwl beth fyddai goblygiadau hynny. Mae'n llai tebygol y byddwn ni'n gallu dylanwadu yn y dyfodol. A'r hyn yr ydym ni'n sôn amdano ar hyn o bryd, pan ein bod yn y sefyllfa gyfansoddiadol ansefydlog hon o ganlyniad i ddod allan o'r Undeb Ewropeaidd, yw bod angen i ni, mewn gwirionedd, greu peth ymddiriedaeth rhwng holl wahanol rannau'r Deyrnas Unedig. Ac rydym ni'n dechrau paratoi ar gyfer byd ôl-Brexit a phe byddem ni'n gwrthod hyn, a hwythau wedi gwneud yr holl gonsesiynau hynny, rwy'n credu y byddai o bosibl yn lleihau ein cyfle i ddylanwadu ar faterion pwysig fel cytundebau masnach ar gyfer y dyfodol.

Confensiwn Sewel—mae'n rhaid i ni ddeall, ydy, wrth gwrs, ei fod yn ymwneud â deddfu 'nid fel arfer', ond os yw hyn yn mynd i weithio, ac rydym ni'n deall natur y cytundeb cyfansoddiadol ar Sewel, yna mae'n rhaid iddo fod yn un sydd wedi'i seilio ar barch o'r ddwy ochr, ac mae'n rhaid iddo fod—yn ymgais i ni fynd yn erbyn rhywbeth pan eu bod nhw wedi gwneud popeth yr ydym ni wedi gofyn iddyn nhw ei wneud—. Os ydym ni'n mynd i wrthod Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol ar ôl iddyn nhw wneud popeth, yna mae'n rhaid i chi ofyn sut olwg fydd ar y berthynas honno yn y dyfodol.

Nid wyf i'n credu bod angen i ni gael popeth ar wyneb y Bil. Rwy'n credu ei bod hi'n hollol lawn mai'r hyn sydd gennym ni yn y fan yma yw cyfaddawd lle mae Llywodraeth y DU wedi mynd yn bell iawn, i awn i'n cyfeiriad ni, ac rwy'n gobeithio y bydd y Cynulliad hwn yn derbyn y Cynnig Cydsyniad Deddfwriaethol yn ddiweddarach heddiw.