Diolch, Lywydd. O ran gwelliant 47, y cryfder mwyaf a gafodd gydnabyddiaeth yn y Bil yng Nghyfnod 1 oedd y natur gadarnhaol o'i fewn, a dyna pam y cynigir y gwelliant hwn, gan nad oes fawr o gyfle i'r Cynulliad graffu ar yr egwyddorion cyn eu cyflwyno, ar y datganiad o egwyddorion cyntaf fan lleiaf. Gallai hynny fod yn destun pryder. Deallaf mai swyddfa'r ombwdsmon, ar ôl derbyn beth bynnag y mae'r Bil hwn yn ei gasglu yn y pen draw, yw'r corff a fydd yn llunio'r datganiad o egwyddorion, ond mae yna hen ymadrodd Platonaidd da, 'Pwy fydd yn goruchwylio'r goruchwylwyr?' Ac er bod yn rhaid i'r ombwdsmon drwy ddiffiniad fod ar wahân i'r lle hwn—hyd braich o'r lle hwn—mae gan y Cynulliad rôl yn y cyd-destun hwn yn ein barn ni.

Mewn perthynas â gwelliant 48, roedd yr Aelod cyfrifol yn cwestiynu pam y byddai cyrff mwy eraill—ac enwodd nifer o gyrff mwy o faint—yn cael eu trin yn wahanol. Y rheswm yw oherwydd eu bod yn gyrff mwy o faint. Nid yw'n gymwys ar gyfer pob cyngor tref a chymuned—ni fyddai gan nifer ohonynt reswm i beidio â chyflawni rhai o'r gofynion y manylir arnynt yma. Nid yw ond yn gymwys ar gyfer y rheini a fyddai, am resymau'n ymwneud ag adnoddau, fel yr amlinellais i ac fel yr amlinellodd Un Llais Cymru wedyn yn yr ohebiaeth a ddyfynnais, yn ei chael hi'n anodd bodloni'r gofyniad hwn yn ymarferol, at ddibenion ymarferol. Felly, nid yw'n ofyniad gorfodol sy'n gymwys ar gyfer pob corff cyhoeddus neu bob corff sy'n destun cylch gwaith yr ombwdsmon; nid yw ond yn bŵer disgresiynol i'w ddefnyddio pan fo corff yn debygol, neu pan wyddys bod corff heb adnoddau i fodloni'r gofyniad o fewn y telerau penodol yn y Bil. Ac mae angen inni fynegi'r pryder hwnnw. Mae angen inni fynegi'r gwahaniaeth ar draws y sector cyhoeddus, ac yn enwedig o fewn cynghorau tref a chymuned ar draws Cymru. Nid yw caniatáu perfformiad gwael gan dangyflawnwyr yn esgus. Mae angen mynd i'r afael â hynny. Mae'n fesur ymarferol i helpu'r rheini a allai wneud yn well yn y dyfodol i gyrraedd y pwynt hwnnw heb eu cosbi am bethau sydd y tu hwnt i'w rheolaeth. Rwy'n cynnig.