Part of the debate – Senedd Cymru am 5:54 pm ar 13 Mawrth 2019.
Diolch i chi, Ddirprwy Lywydd, a diolch i chi am y cyfle i ymateb i'r ddadl hon heddiw. Y tro diwethaf i ni drafod Cyfoeth Naturiol Cymru oedd mewn dadl yma ar 13 Chwefror, yn dilyn adroddiad y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus ar adroddiad blynyddol a chyfrifon Cyfoeth Naturiol Cymru. Yn ystod y ddadl, credaf ein bod i gyd wedi cydnabod, ac eithrio ambell un, y gwaith anhygoel a wneir gan staff Cyfoeth Naturiol Cymru, yn ogystal â'r cyfeiriad pendant, cadarnhaol sydd wedi'i osod gan yr arweinyddiaeth newydd.
Rwy'n cydnabod yn llwyr y pryderon a godwyd gan y staff, a gwn mai'r flaenoriaeth i'r prif weithredwr a'i huwch-dîm yw sicrhau bod pob aelod o staff yn teimlo'n hyderus y cânt eu clywed pan fyddant yn rhoi eu barn ar y ffordd ymlaen. Dyma un maes yn unig lle mae'r mesurau sy'n angenrheidiol ar gyfer cryfhau strwythurau mewnol y corff a ffyrdd o weithio eisoes yn cael eu gweithredu.
Fel Llywodraeth Cymru, credwn mai'r cyfnod o ansicrwydd a gynigiwyd gan y gwrthbleidiau yw'r peth diwethaf un sydd ei angen ar staff Cyfoeth Naturiol Cymru. Mae'r gwrthbleidiau'n galw am ymchwiliad annibynnol, am gynnal rhagor o drafodaethau. Yr hyn sydd ei eisiau yw i'r newid hwnnw ddigwydd yn awr. Mae gan Gynulliad Cenedlaethol Cymru gylch gwaith a'r gallu i ddarparu craffu cadarn ac annibynnol ar gynnydd parhaus Cyfoeth Naturiol Cymru. Rwy'n croesawu ac yn cymeradwyo'r adroddiadau a gynhyrchwyd gan bwyllgorau'r Cynulliad. Derbyniwyd eu hargymhellion ac maent yn cael eu gweithredu. Ffocws Llywodraeth Cymru ac arweinyddiaeth newydd Cyfoeth Naturiol Cymru yw mynd i'r afael â'r heriau presennol a chyflawni'r newidiadau sydd eu hangen. Mae gan Cyfoeth Naturiol Cymru allu i gyflwyno proses graffu annibynnol ar ei waith, ac yn wir, mae hyn yn rhywbeth y maent wedi'i wneud eisoes. Nid yw'r adroddiad gan yr archwilwyr, Grant Thornton, wedi gadael unrhyw beth heb ei archwilio'n drylwyr yn eu hadolygiad o weithgarwch coedwigaeth Cyfoeth Naturiol Cymru. Cyflwynodd Cyfoeth Naturiol Cymru ganfyddiadau'r adolygiad i Gadeirydd y Pwyllgor Cyfrifon Cyhoeddus cyn eu sesiwn dystiolaeth y mis diwethaf, a chyhoeddwyd yr adroddiad ar-lein, ynghyd â manylion y camau a gymerir i ymateb iddo. A chredaf fod hyn yn dangos y ffordd dryloyw y byddwn yn mynd ati i weithio drwy'r broses hon.
Credaf ei bod hi'n siomedig fod yr wrthblaid—y Torïaid ac UKIP—yn parhau i awgrymu mai'r ateb i'r heriau a wynebir gan Cyfoeth Naturiol Cymru yw dad-wneud gwaith yr arweinyddiaeth newydd, chwalu'r sefydliad ac ad-drefnu eto. Rydym yn bendant yn erbyn y syniad, fel yr awgrymodd y Torïaid, mai'r ffordd orau o gyflawni'r gwasanaethau hynny yw eu chwalu. Un corff yw Cyfoeth Naturiol Cymru sy'n gyfrifol—