8. Sut y mae Llywodraeth Cymru yn darparu gwasanaethau i bobl â pharlys yr ymennydd? OAQ53573

Mae ein cynllun cyflyrau niwrolegol yn nodi ymrwymiad Llywodraeth Cymru i sicrhau bod y rheini sy'n dioddef o unrhyw fath o gyflwr niwrolegol yn cael mynediad amserol at lwybrau gofal o ansawdd uchel ni waeth ble maent yn byw a ph'un a ydynt yn cael eu darparu mewn ysbytai neu leoliadau cymunedol.

Diolch i chi am hynny. Yr wythnos diwethaf, cefais y pleser o gynnal digwyddiad i lansio cofrestr parlys yr ymennydd Cymru yn y Senedd. Bydd y gofrestr, sef y gofrestr genedlaethol gyntaf ym Mhrydain, yn cofnodi symptomau, asesiadau a gofal parhaus ar gyfer pobl sy'n byw gyda pharlys yr ymennydd wedi'u casglu gan weithwyr iechyd proffesiynol a'u storio'n ddienw ar systemau'r GIG. Bydd yn bosibl defnyddio'r rhain wedyn i wneud newidiadau cynaliadwy hirdymor yn y ddarpariaeth o wasanaethau, ac i wneud gwahaniaeth clinigol go iawn, gyda gwell dealltwriaeth o'r boblogaeth o bobl sydd â pharlys yr ymennydd a gallu i gynllunio ar gyfer y gwasanaethau cywir yn y lle cywir, gan ddechrau fel cynllun peilot ym Mhowys, cyn ei gyflwyno ledled Cymru. Ond mae'n ddibynnol ar arian elusennol ar hyn o bryd, ac mae'r rhai a greodd y gofrestr wedi dweud y bydd angen ei hintegreiddio'n llawn yn y GIG yng Nghymru er mwyn sicrhau y bydd yn goroesi. O gofio bod Llywodraeth Cymru—chi—wedi dweud eich bod yn cefnogi'r fenter, ac mae hynny wedi'i groesawu'n fawr, pa gamau y gallwch eu hamlinellu o ran y cymorth rydych yn bwriadu ei gynnig i gefnogi'r gofrestr yn y dyfodol?

Cefais gyfle i ymweld â chanolfan Bobath y diwrnod ar ôl lansiad y gofrestr ac roedd yn rhan o'r trafodaethau a gawsom. Felly, mae gennyf ddiddordeb yn y sylfaen dystiolaeth a gynhyrchir o'r gwaith ym Mhowys, ac mae'r ymgysylltiad a fu ag amrywiaeth o wahanol bobl wedi bod yn ddefnyddiol iawn wrth geisio creu hynny yn y lle cyntaf, oherwydd rhan o'r hyn sydd angen i ni ei wneud yw sicrhau nad ydym, wrth greu rhywbeth i ddechrau, yn ei greu mewn ffordd sy'n ei wneud yn anghydnaws â'r ffordd rydych yn darparu gweddill y gwasanaethau iechyd a gofal. Dyna pam y maent yn ceisio sicrhau ei fod yn gydnaws â system wybodaeth gofal cymunedol Cymru, a elwir yn WCCIS. Felly, mae hynny wedi bod yn ddefnyddiol iawn.

Wrth i ni ddysgu mwy am y prosiect sy'n dechrau ym Mhowys, bydd gennym ddealltwriaeth, nid yn unig o'r manteision, i wneud yn siŵr ei fod wedi'i integreiddio'n briodol o ran y ffordd rydym eisiau darparu iechyd a gofal, ond hefyd ddealltwriaeth o'r dewisiadau, os ydym am ei gyflwyno'n llwyddiannus ledled Cymru. Felly, bydd gennym fwy o wybodaeth, ac yna bydd gennym gyfrifoldeb i wneud dewisiadau ynglŷn ag os a sut byddwn yn ei gyflwyno ledled y wlad.

Diolch yn fawr iawn, Weinidog.