Part of the debate – Senedd Cymru am 5:41 pm ar 19 Mawrth 2019.
Diolch, Dirprwy Lywydd. Amlygodd ein hadolygiad o'r Bil rywfaint o'r drafftio ynghylch y pŵer i wneud rheoliad i amrywio ystyr 'amrywiad a ganiateir' o ran rhent ym mharagraff 1 o Atodlen 1. Mae amrywiad a ganiateir o ran rhent sy'n daladwy o dan gontract meddiannaeth safonol yn golygu amrywiad a gytunwyd rhwng deiliad y contract a'r landlord; amrywiad a wnaed yn unol ag un o delerau contract sy'n darparu ar gyfer amrywio rhent; neu amrywiad drwy neu o ganlyniad i ddeddfiad. Mae gwelliant 35 yn welliant technegol er mwyn sicrhau nad yw'r pŵer i wneud rheoliadau o dan adran 7 wedi ei gyfyngu gan baragraff 10 o'r Atodlen honno i wneud darpariaeth mewn cysylltiad ag amrywiadau a ganiateir yn unig. Mae'r Bil yn gwneud hyn yn glir. Gobeithiaf y bydd Aelodau yn derbyn y newid hwn.
Byddai gwelliannau 48, 49, 51 a 52, a gyflwynwyd gan David Melding yn diwygio gweithdrefn y Cynulliad ar gyfer gwneud rheoliadau i ddiwygio'r diffiniad o daliad a ganiateir o dan adran 7 ac i newid lefel y gosb benodedig o dan adran 13 i weithdrefn uwchgadarnhaol a nodi'r weithdrefn sydd i'w dilyn. Ni allaf gefnogi'r gwelliannau hyn a gofynnaf i'r Aelodau eu gwrthod. Wrth ddefnyddio'r pwerau hyn i wneud rheoliadau, byddwn yn ymgynghori arnynt fel yw'r drefn a'r arfer, naill ai ar sail ymgynghoriad polisi neu ar ddrafft y rheoliadau eu hunain. Mae'r weithdrefn gadarnhaol yn gofyn bod rheoliadau yn cael eu gosod gan bwyllgorau a fyddai hefyd yn craffu arnynt ac yna'r Cynulliad yn eu cymeradwyo. Mae hon yn lefel gymesur o graffu.
Ar adegau, mae'n fwy defnyddiol i ymgynghori ar y cynnig polisi i roi prawf ar ragdybiaethau. Efallai na fyddai ymgynghori ar reoliadau drafft yn ffordd briodol i ymgysylltu â rhanddeiliaid megis tenantiaid. Fodd bynnag, mae gwelliannau 48 a 49 yn dileu'r dewis hwn ac yn creu proses hirfaith, gan o bosibl rhoi anogaeth i beidio ag ymgysylltu â datblygu rheoliadau. Yng Nghyfnod 2, fe wnaethom egluro bod y rheoliadau o dan adran 7 yn debygol o gael eu defnyddio i ymdrin â newidiadau mewn arferion yn hytrach nag ailwampio'n llwyr y taliadau a ganiateir. Nifer gymharol fach o daliadau a ganiateir sydd yn y Bil, ac er y gallai'r rhain newid dros y blynyddoedd mae'n anodd gweld sut y gellid ychwanegu atynt mewn unrhyw ffordd arwyddocaol.
Rheoliadau o dan adran 13 yw'r mwyaf tebygol o gael eu defnyddio i nodi newidiadau mewn costau byw fel bod y lefel hysbysiadau cosb benodedig yn gymesur â chostau y mae landlordiaid yn eu hysgwyddo. Petai newid mwy sylweddol yn cael ei gynnig, byddai'r dewis ar gyfer craffu manwl gan bwyllgorau'r Cynulliad yn agored o dan y trefniadau cadarnhaol. Bydd y ddwy gyfres o drefniadau'n diogelu'r Bil at y dyfodol. Gallai'r weithdrefn uwchgadarnhaol, olygu y treulir chwe mis yn adolygu cynnydd cymharol gymedrol efallai llai na £100 i lefel hysbysiad cosb benodedig. Nid wyf wedi fy argyhoeddi bod hyn yn gymesur nac yn briodol.
Mae gwelliant 50 hefyd wedi'u ddwyn ymlaen, eto o gyfnod 2, gan David Melding i ddiwygio gweithdrefn y Cynulliad fel y dylai rheoliadau i ddiwygio Deddf Hawliau Defnyddwyr 2015 o ran cyhoeddi ffioedd gosod fod yn destun yr weithdrefn gadarnhaol. Ni allaf gefnogi'r gwelliant hwn ac rwy'n annog yr Aelodau i bleidleisio yn ei erbyn ar y sail y byddai'r rheoliadau wedi eu cyfyngu i'r hyn sydd ar wyneb y Bil. Fel y dadleuwyd yng Nghyfnod 2, mae'r pŵer i wneud rheoliadau yn y fan yma yn gyfyngedig iawn, gan ganiatáu ar gyfer yr hyn a ddarperir yn benodol ar ei gyfer yn adran 19 o'r Bil, sef y gallai rheoliadau ddiwygio pennod 3 o Ran 3 o Ddeddf Hawliau Defnyddwyr 2015 i'w gwneud hi'n ofynnol i asiantau gosod tai sicrhau bod unrhyw hysbysebwr ar-lein yn cyhoeddi ffioedd yr asiant ac yn caniatáu i fwy nag un gosb gael ei gosod ar asiantau gosod tai o ran yr un toriad dyletswydd a geir ym mhennod 3. Ni allwn ni wyro oddi wrth y darpariaethau hyn, felly nid wyf yn argyhoeddedig bod angen y weithdrefn gadarnhaol ar gyfer rheoliadau â phwyslais mor gyfyng â'r rhain.
Gofynnaf i Aelodau gefnogi gwelliant 35 a gwrthod gwelliannau 48, 49, 50, 51 a 52.