Part of the debate – Senedd Cymru am 3:55 pm ar 19 Mawrth 2019.
Wel, Dirprwy Lywydd, rydych chi'n credu bod y ddadl ar Brexit yn symud y tu hwnt i barodi, ac wedyn rydych yn canfod eich hun yn cael eich cyhuddo gan Neil Hamilton o fod yn perthyn i'r sefydliad ac o fod yn un o'r etholedig rai. Bryd hynny, teimlaf fod y ffin lle'r oeddech chi'n credu nad oedd hi'n bosib ei ymestyn ymhellach yn canfod ei hun yn ymestyn ymhellach fyth.
A wyf i'n poeni am iechyd democrataidd ein gwlad? Wrth gwrs fy mod i. Dyna pam y dywedais yr hyn a ddywedais yn fy natganiad. Nid fy mhryder i yw ei bryder ef, oherwydd mae ef bob amser eisiau darlunio hyn mewn ffordd sy'n apelio at reddfau poblyddol ei gefnogwyr. Rwyf i'n poeni am y berthynas rhwng pobl. Rwy'n poeni am y berthynas rhwng pobl sy'n arddel safbwyntiau cryfion gwahanol ar y mater hwn a phryd yr wyf yn wirioneddol, wirioneddol gredu bod angen i bob un ohonom ni fod yn ofalus wrth roi ein barn, ein bod ni'n parchu barn pobl eraill sy'n arddel safbwynt gwahanol. Os nad ydym ni'n gallu gwneud hynny, yna mae'r bygythiadau i iechyd ein democrataidd yn real, ac mae'r pethau hynny ar wyneb ac yn agos at wyneb y ddadl hon.
Y perygl gwirioneddol yr ydym ni'n ei wynebu, serch hynny, Dirprwy Lywydd, yw nid yr un y mae'r Aelod yn cyfeirio ato o gwbl. Y perygl gwirioneddol yr ydym ni'n ei wynebu yw 10 diwrnod o nawr fe allem ni fod wedi gadael yr Undeb Ewropeaidd heb unrhyw gytundeb o unrhyw fath ac ni ddywedodd neb—ond ni ddywedodd neb—wrth bobl yn y refferendwm mai dyna oedd hyn i gyd yn ymwneud ag ef. Roeddem ni'n mynd i adael yr Undeb Ewropeaidd mewn un o'r negodiadau hawddaf a gynhaliwyd erioed. Byddem yn gadael yr Undeb Ewropeaidd mewn ffordd yr oedd ble byddai'r holl fanteision ar ein hochr ni a dim un o'r anfanteision. Os byddwn yn gadael yr Undeb Ewropeaidd ar 29 Mawrth heb gytundeb o unrhyw fath, yna bydd yr effaith yma yng Nghymru yn drychinebus a bydd effaith hynny ar ein hiechyd democrataidd mewn gwirionedd yn rhywbeth y dylem ni i gyd fod yn poeni amdano.