Part of the debate – Senedd Cymru am 7:01 pm ar 20 Mawrth 2019.
Diolch ichi am y cwestiwn a'r ddau bwynt. Rwy'n hapus i gadarnhau'r datganiad a gyflwynwyd ddoe gan y Prif Weinidog. Mae'n cadarnhau beth y mae'r bwrdd iechyd eu hunain wedi dweud. Ni cheir unrhyw fygythiad i'r genedigaethau 24/7 yn yr uned dan arweiniad bydwragedd yn Llwynhelyg, ac rwy'n gobeithio y bydd hynny'n rhoi diwedd ar y codi bwganod sy'n digwydd. Mae'n dychryn aelodau o'r gymuned leol sy'n dibynnu ar y gwasanaethau hynny.
Ac rwy'n derbyn eich pwynt am ysbyty yn y dyfodol. Gwneuthum y pwynt fod yr ysbyty sy'n cael ei ddatblygu yn awr, Ysbyty Athrofaol Grange yng Ngwent, wel, cymerodd hwnnw flynyddoedd cyn y cytunwyd ar gynllun ac yna i gyrraedd y pwynt lle cymeradwywyd achos busnes, ac yna dewisais fuddsoddi'r arian hwnnw mewn gwirionedd ar gyfer darparu ysbyty. Mae'n cymryd blynyddoedd lawer i gyrraedd y pwynt pan fydd gwaith yn dechrau, ac mewn gwirionedd, mae'r gwaith ar ddarparu'r ysbyty yn cymryd amser i'w adeiladu wrth gwrs. Yn ystod yr amser hwnnw, mae'n rhaid darparu gwasanaethau o fewn yr ôl troed presennol. Rhaid i unrhyw newidiadau yn y ffordd y caiff gwasanaethau eu darparu gael eu harwain gan angen a'r gallu i ddarparu'r gwasanaethau hynny. Nid wyf yn disgwyl y bydd dadfuddsoddi ar raddfa fawr yn digwydd mewn gwasanaethau yn yr ysbytai presennol, naill ai yn ysbyty Glangwili neu ysbyty Llwynhelyg yn wir, o ganlyniad i'r hyn a allai ddigwydd yn y dyfodol yn sgil cynllun busnes rwyf eto i'w dderbyn.
Mae hefyd yn werth nodi, pan fyddwn yn sôn am wasanaethau, y mynegwyd nifer o bryderon ynghylch y newidiadau i wasanaethau menywod a phlant yn flaenorol, a'r canolbwyntio ar Langwili. Ac mewn gwirionedd, rwyf wedi gwneud dewisiadau ynglŷn â buddsoddi yn y gwasanaethau newydd hynny er mwyn gwneud yn siŵr fod gwasanaeth gwell i gleifion yno, i wneud yn siŵr ein bod yn buddsoddi mewn gwasanaethau newyddenedigol yno, oherwydd dywedais yn bendant ar y pryd nad yw'n briodol aros tan y gwneir dewis pellach a pheidio â buddsoddi yn y gwasanaethau presennol. Felly, rydym wrthi'n buddsoddi eisoes yn y ffordd y darperir gofal.
A phan soniwn am wasanaethau damweiniau ac achosion brys, dylech feddwl am y ffaith bod hwn yn ddewis a arweiniwyd gan y staff sy'n darparu'r gwasanaethau hynny. Mae'r meddyg ymgynghorol arweiniol yn yr adran damweiniau ac achosion brys yng Nglangwili yn cefnogi'r cynllun a gyflwynwyd. Nid yw'n dweud, 'Ni ddylai fy ngweithle newid'. Mae'n dweud y bydd hyn yn darparu gofal gwell i bobl ar draws y rhanbarth a wasanaethir gennym. A dyna lais y staff sy'n byw yn y rhan honno o Gymru, llais y bobl sy'n rhoi'r gofal a ddarperir, a dyna'r llais y dylem fod o ddifrif yn ei gylch. Ac yn sicr mae'n un sydd yn fy meddwl wrth imi wneud fy newisiadau fel Gweinidog ar gyfer y wlad gyfan.
Rwy'n edrych ymlaen, fodd bynnag, at barhau i wrando ar ein lleisiau clinigol—y lleisiau clinigol yn y Coleg Brenhinol Pediatreg ac Iechyd Plant sydd wedi cadarnhau bod symud gwasanaethau i Langwili ar gyfer gofal newyddenedigol wedi gwella ansawdd y gofal a chydymffurfiaeth â safonau clinigol cenedlaethol, a gwell canlyniadau i gleifion.
Fel y dywedais ar y dechrau, mae hon yn ddadl a ailadroddwyd droeon ac mae'n bosibl y byddwn yn dychwelyd ati eto. Rwyf wedi galw o'r blaen am aeddfedrwydd ac arweinyddiaeth gan bob un ohonom, ym mhob plaid, wrth ddatblygu newid a gwelliant yn y gwasanaeth, a gwnaf hynny eto yn awr, oherwydd nid yw gwneud dim yn opsiwn. Yr hyn a ddylai ein sbarduno yw ansawdd gofal, ansawdd uchel y gofal o ran profiad a chanlyniadau. Rwy'n cydnabod bod newid a diwygio i bwrpas yn dal i fod yn anodd. Fodd bynnag, maent yn hanfodol os ydym yn mynd i wella gofal iechyd a darparu gofal a thriniaeth o'r ansawdd y mae gan bob cymuned yng Nghymru hawl i'w ddisgwyl.