Y rheoliadau nesaf yw'r Rheoliadau Deddfau Trethi Cymru (Diwygiadau Amrywiol) (Ymadael â'r UE) 2019. 

A nawr eich tro chi yw hi, Trefnydd—Rebecca Evans.

Cynnig NDM7013 Rebecca Evans

Cynnig bod Cynulliad Cenedlaethol Cymru; yn unol â Rheol Sefydlog 27.5:

1. Yn cymeradwyo bod y fersiwn ddrafft o Reoliadau Deddfau Trethi Cymru (Diwygiadau Amrywiol) (Ymadael â’r UE) 2019 yn cael ei llunio yn unol â’r fersiwn ddrafft a osodwyd yn y Swyddfa Gyflwyno ar 05 Mawrth 2019.

Cynigiwyd y cynnig.

Diolch, Llywydd. Rwy'n cynnig Rheoliadau Deddfau Trethi Cymru (Diwygiadau Amrywiol) (Ymadael â'r UE) 2019, sy'n gwneud nifer o newidiadau i Ddeddfau trethi Cymru. Ar y cyfan, mae'r newidiadau hyn yn dechnegol eu natur ac yn cael eu gwneud i sicrhau y bydd y ddeddfwriaeth yn gweithio os bydd y DU yn gadael yr UE heb gytundeb.

Mae'r rheoliadau hyn yn cynnwys chwe rhan. Mae rhan 1 yn nodi'r dyddiadau cychwyn ar gyfer y rheoliadau amrywiol. Heblaw rhan 2, a fydd yn dod i rym y diwrnod ar ôl gwneud y rheoliadau, daw'r rheoliadau i rym ar y diwrnod ymadael, boed hynny'n 11.00 p.m. ar 29 Mawrth 2019, neu ar ddiwedd unrhyw gyfnodau trosiannol neu gyfnodau ymestyn erthygl 50.

Mae rhan 2 yn diweddaru'r cyfeiriad at reoliadau'r UE sy'n berthnasol i'r cynllun taliad sylfaenol ar gyfer ffermwyr. Mae'r newid hwn yn angenrheidiol, Brexit neu beidio, a dyna pam mae'r rheoliad hwn yn dod i rym ar y diwrnod y gwneir y rheoliadau hyn.

Mae rhan 3 yn disodli'r diffiniad o elusen at ddibenion rhyddhad elusennau yn y ddeddfwriaeth ar dreth trafodiadau tir. Ar hyn o bryd, mae diffiniad y dreth trafodiadau tir yn dibynnu ar groesgyfeiriad at ddeddfwriaeth dreth y DU. Bydd y diffiniad o elusen Gymreig newydd yn gwneud darpariaethau i ryddhad treth fod ar gael i elusennau sydd wedi eu cofrestru yn y DU yn unig ac nid, fel sy'n digwydd ar hyn o bryd, i'r rhai sy'n bodloni amodau perthnasol gwladwriaethau'r UE a'r Ardal Economaidd Ewropeaidd hefyd.

Mae rhan 4 yn cael effaith debyg mewn cysylltiad â chynlluniau contractiol awdurdodedig cyfberchnogaeth, a elwir yn CCACau, wrth brynu tir yng Nghymru. Ar hyn o bryd, caiff CCACau yn y DU, yr UE a'r Ardal Economaidd Ewropeaidd eu trin, at ddibenion y dreth trafodiadau tir, fel pe baen nhw yn gwmnïau. Mae hyn yn symleiddio'r ffordd y cânt eu trin o ran treth a'r canlyniad yw y cânt eu trin yn yr un modd â chyfryngau buddsoddi eraill, megis ymddiriedolaethau unedau. Bydd y rheolau newydd yn gwneud darpariaethau i'r driniaeth dreth hon fod ar gael i gynlluniau a awdurdodir o dan adran D 261 o Ddeddf Gwasanaethau Ariannol a Marchnadoedd 2000 yn unig, ac nid, fel sy'n digwydd ar hyn o bryd, i'r rhai sy'n bodloni amodau perthnasol yr UE a gwladwriaethau'r Ardal Economaidd Ewropeaidd.

Mae rhan 5 yn gwneud tri newid mân. Yn gyntaf, cael gwared ar y cyfyngiad ar Aelod o Senedd Ewrop rhag cael ei benodi fel aelod anweithredol o Awdurdod Cyllid Cymru. Mae angen yr ail a'r trydydd newid i sicrhau bod dwy ddarpariaeth yn gweithredu mewn sefyllfa o adael heb gytundeb, yn seiliedig ar yr hyn a fydd yn gyfraith yr UE a ddargedwir ac nid cyfraith yr UE sy'n datblygu ac yn esblygu.

Mae rhan 6 yn gwneud rhai newidiadau canlyniadol naill ai i adlewyrchu'r newidiadau a wnaed gan y rheoliadau hyn mewn meysydd eraill o Ddeddfau trethi Cymru neu i sicrhau bod ein deddfwriaeth mor glir â phosib.

Gofynnaf i'r Aelodau gefnogi'r rheoliadau hyn y prynhawn yma.

Dai Lloyd i siarad ar ran y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol.

Diolch yn fawr, Llywydd. Rheoliadau Deddfau Trethi Cymru (Diwygiadau Amrywiol) (Ymadael â’r UE) 2019 yw'r rhain. Fe wnaethom ni ystyried y rheoliadau hyn yng nghyfarfod y Pwyllgor Cyfansoddiadol a Materion Deddfwriaethol ar 18 Mawrth. Fe wnaethom ni hysbysu'r Cynulliad o ddau bwynt technegol o dan Reol Sefydlog 21.2(ii). 

Mae'r pwynt cyntaf yn gymhleth ac yn ymwneud â'r ffordd anarferol o ddefnyddio'r pwerau a roddir i Weinidogion Cymru o dan Ddeddf Treth Trafodiadau Tir a Gwrthweithio Osgoi Trethi Datganoledig (Cymru) 2017. Dywed y rheoliadau na fydd cynllun contractiol awdurdodedig cyfberchnogaeth yn yr UE neu'r Ardal Economaidd Ewropeaidd bellach yn derbyn yr un driniaeth ffafriol â chynllun contractiol awdurdodedig cyfberchnogaeth yn y DU. Nawr, fel y gŵyr pawb, mae cynllun contractiol awdurdodedig cyfberchnogaeth yn fath o strwythur cronfa dreth dryloyw. Ond er bod Deddf 2017 yn trin cynlluniau yr Ardal Economaidd Ewropeaidd a'r UE yr un mor ffafriol, mae'n ymddangos yn annhebygol y bu hi erioed yn fwriad gan y Cynulliad y cai'r pwerau gwneud rheoliadau yn Neddf 2017 eu defnyddio i wrthdroi rhan bwysig o Ddeddf 2017. Fodd bynnag, mae angen y newidiadau o ganlyniad i adael yr UE. Mae Deddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018 yn gwahardd y math hwn o newid, felly'r unig ddewis sydd ar gael i Weinidogion Cymru yw defnyddio'r pwerau o dan Ddeddf 2017. Mae hyn felly yn gymhleth iawn.

Yn ei hymateb, mae Llywodraeth Cymru yn cydnabod bod yr amgylchiadau sy'n arwain at ddefnyddio'r pwerau, sef y paratoadau ar gyfer ymadawiad y DU o'r UE pe na bai cytundeb, yn eithriadol ac anghyffredin. Mae Llywodraeth Cymru o'r farn bod defnyddio'r pwerau yn briodol ac yn angenrheidiol.

Mae ein hail bwynt ynglŷn â phroblem gyda'r diffiniad o 'gynllun buddsoddi torfol' yn adran 36(12) o Ddeddf 2017, a fydd yn amherthnasol o ganlyniad i'r gwelliannau a wneir gan y rheoliadau hyn. Mae Llywodraeth Cymru yn derbyn y pwynt hwn ac er bod effaith gyfreithiol y diffiniad hwn bellach yn ddiangen, bydd yn diddymu'r diffiniad hwn yn y darn nesaf priodol o ddeddfwriaeth. Diolch yn fawr, Llywydd.

Y Gweinidog i ymateb.

Diolch, Llywydd. Mae'r Aelod yn gwneud dau sylw penodol, sef y manylion yr adroddodd y Pwyllgor Materion Cyfansoddiadol a Deddfwriaethol yn eu cylch, a'r cyntaf o'u plith oedd y sylw ynglŷn â Gweinidogion Cymru yn defnyddio pwerau mewn modd anarferol neu annisgwyl. Yn y bôn, diben pwerau a roddwyd i Weinidogion Cymru gan adran 36(8) yw barnu nad yw cynllun fel y'i disgrifir yn y rheoliadau hynny yn gymwys i gael y driniaeth a roddir fel arfer i'r cynlluniau hynny gan yr adran honno. O ganlyniad, bydd rheoliadau a wneir o dan y pŵer hwn bob amser yn cael yr effaith o wrthdroi'r cynnig a nodir yn y ddeddfwriaeth sylfaenol i'r graddau bod y cynllun yn bodloni'r disgrifiad yn y rheoliadau hynny. Mae'r amgylchiadau sy'n arwain at ddefnyddio'r pwerau—sef, paratoi ar gyfer ymadawiad y DU â'r UE mewn sefyllfa o ddim cytundeb—yn eithriadol ac anghyffredin. O ystyried yr amgylchiadau, mae'r Llywodraeth yn credu bod defnyddio'r pwerau yn briodol ac yn angenrheidiol.

Ac o ran yr ail sylw ynghylch y diffiniad diangen o 'gynllun buddsoddi torfol', rydym ni'n ddiolchgar iawn i'r pwyllgor am nodi hyn ac, fel y dywedodd Dai Lloyd, bydd y Llywodraeth yn diddymu'r diffiniad hwn ar y cyfle priodol nesaf.

Y cwestiwn yw: a ddylid derbyn y cynnig? A oes unrhyw Aelod yn gwrthwynebu? Nac oes. Felly, derbynnir y cynnig.

Derbyniwyd y cynnig yn unol â Rheol Sefydlog 12.36.