Part of the debate – Senedd Cymru am 4:10 pm ar 26 Mawrth 2019.
Diolch yn fawr iawn, Darren Millar, am y sylwadau hynny. Yn amlwg, mae'r rhan fwyaf o'r materion hynny a godwyd gennych chi yn bethau y buom yn eu hystyried yn ofalus. O ran y rhesymau pam efallai y byddwn ni'n cyrraedd y sefyllfa pryd gwelwn ni rieni yn dod i mewn i'r system gyfiawnder, ceir amodau eithaf clir y mae'n rhaid eu hystyried, ac mae'n rhaid i'r heddlu a Gwasanaeth Erlyn y Goron gael digon o dystiolaeth—mae'n rhaid ichi ystyried budd y cyhoedd, ac mae'n rhaid ichi ystyried buddiannau'r plentyn. Ac fel y mae pethau ar hyn o bryd, ceir ymateb cymesur gan yr awdurdodau hynny sy'n rhan o'r system. Mae hynny'n digwydd eisoes a disgwyliaf i hynny barhau heb os nac oni bai, ac felly'n sicr mae'n hollol annhebygol y bydd pobl yn chwilio am rieni neu'n erlid rhieni. Yr hyn a wnawn ni yw darparu cymaint o dystiolaeth a chefnogaeth ag y gallwn ni a chymaint o wybodaeth ag y gallwn ni. Ac rwy'n credu y bydd hyn yn arwain at newid mewn ymddygiad.
Rwy'n gwybod fod Darren Millar yn dweud nad yw llawer o rieni yn gwybod am y cymorth sydd ar gael, ond mae hynny'n gysylltiedig â'r hyn yr ydym ni'n bwriadu ei wneud. Ac mae 'Rhianta. Rhowch amser iddo' mewn gwirionedd wedi cael ei ddefnyddio'n dda iawn ac mae'n ymdrin â'r holl broblemau anodd y mae'n rhaid i rieni fynd i'r afael â nhw, a bydd hyd yn oed yn bwysicach wrth i ni gyflwyno'r ddeddfwriaeth hon. Er enghraifft, mae'n ymdrin â strancio, mae'n ymdrin ag amser prydau bwyd, mae'n ymdrin â hyfforddiant poti—pob math o sbardunau sy'n achosi pryder mawr i rieni. Felly, bydd unrhyw ymateb yn gymesur, fel y mae yn awr. O ran y newid, yr hyn a ddywedwn ni yw nad yw unrhyw gosb gorfforol yn dderbyniol, a dyna'r hyn yr ydym ni eisiau deddfu yn ei gylch a dyna yn ein barn ni yw'r peth priodol i'w wneud.
Yn gyflym, ynghylch pam na wnaethom ni—. Yn amlwg mae arolwg ComRes yn arolwg cyffredinol. Yr hyn yr wyf i wedi ei ddyfynnu yw'r hyn yr ydym ni wedi ei gomisiynu ein hunain. Bu cryn newid mewn barn, a bu'r farn mewn gwirionedd ymhlith rhieni, nid y cyhoedd yn gyffredinol. Felly, mae'n deillio o'r rhieni. Er enghraifft, y mae newid, oherwydd yn 2018, roedd 81 y cant o rieni yn anghytuno â'r datganiad bod yn rhaid weithiau, smacio plentyn drwg—81 y cant o'r rhieni hynny yn credu nad oedd hynny'n iawn. Ddwy flynedd cyn hynny, 71 y cant oedd y rhif, gyda'r un cwestiynau a'r un grŵp yn gyfrifol. Felly, cafwyd dipyn o symud. Ac o ran rhieni plant dan chwech, rwy'n credu bod yr arolwg diweddaraf wedi dangos mai dim ond 5 y cant oedd yn teimlo'n fodlon ynghylch defnyddio cosb gorfforol ar blentyn, a nifer y rhai a oedd yn dal i ddefnyddio cosb gorfforol oedd mewn gwirionedd 11 y cant, ond dim ond 5 y cant o'r rheini oedd yn teimlo eu bod wedi gwneud y peth iawn. Rwy'n credu mai un o'r pethau sydd wedi amlygu ei hun o'r hyn yr ydym ni wedi'i glywed, yw pan fo rhieni'n ddefnyddio cosb gorfforol yn erbyn eu plant, cymaint ohonyn nhw sy'n wirioneddol edifar am hynny wedyn, ac y mae'n hunllef iddyn nhw. Ac mae gennym ni lawer o enghreifftiau o hynny.