3. Datganiad a Chyhoeddiad Busnes

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:51 pm ar 2 Ebrill 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mick Antoniw Mick Antoniw Labour 2:51, 2 Ebrill 2019

(Cyfieithwyd)

Tybed a allech roi sicrwydd i mi y bydd y Llywodraeth yn neilltuo amser ar gyfer dadl ar un o'r materion pwysicaf sy'n effeithio ar ein cymunedau, sef mater tai, ond yn benodol yr angen difrifol sydd gennym yn awr, yn fy marn i, yn ein cymunedau am bolisi tai moesegol sy'n addas i'r unfed ganrif ar hugain. Rydym wedi trafod nifer o faterion ynghylch tai, boed hynny'n lesddalwyr a'r problemau cysylltiedig, a llawer o'r rheini'n parhau. Ond bellach rydym yn dod ar draws yr hyn sy'n cyfateb bron i sgamiau gan rai o'n cwmnïau tai—rhydd-ddaliadau sy'n agored i bob math o drefniadau rheoli o ran gwasanaethau lleol sy'n llesteirio ac yn aml yn difetha rhydd-ddaliadau yn ein cymunedau. Mae'n ymddangos i mi fod y rhain yn bethau sydd angen i ni eu gwahardd, ac ni ddylent fod ag unrhyw ran mewn polisi tai moesegol.

Mae angen inni hefyd edrych ar yr hyn sy'n digwydd ar y tir sy'n cael ei fancio gan y cwmnïau datblygu tai hyn. Nawr, byddwch wedi gweld yr adroddiadau, fel yr wyf fi—nid wyf yn siŵr a yw hyn yn digwydd yng Nghymru eto, ac nid yw'n golygu na fydd yn digwydd—sef rhwydo'r ardaloedd hynny, gan atal datblygiad bywyd gwyllt yno, ar gyfer ceisiadau cynllunio yn y dyfodol. Mae hyn yn rhywbeth y credaf sy'n tanlinellu'r graddau y mae nifer fach o gwmnïau tai mawr, nid yn unig yn manteisio i'r eithaf ar eu monopoli ac yn gwneud gormod o elw, ond credaf hefyd eu bod allan o reolaeth. Yr hyn sydd ei angen arnom yw polisi tai eang i wneud ein tai, ym mha bynnag ffurf y bo hynny, yn yr unfed ganrif ar hugain yn addas, yn ddilyffethair, ac o'r safonau moesegol uchaf. Credaf fod angen inni ddod â hyn at ei gilydd, mae'n debyg fod angen deddfwriaeth arnom, ond byddai'n fan cychwyn pe bai'r Llywodraeth yn sicrhau amser inni gael trafodaeth ar yr holl faterion hyn ynghylch tai fel y gallwn ddechrau edrych ar osod y paramedrau ar gyfer datblygu polisi tai yn y dyfodol.