Trefnydd, byddwn yn ddiolchgar am ddau ddatganiad gan y Llywodraeth ynghylch diogelu bywyd gwyllt. Ond yn gyntaf, yr wythnos diwethaf, cafwyd digwyddiad arall lle'r oedd slyri wedi gollwng o fferm yng ngorllewin Cymru ger Cilgerran, gydag amcangyfrif o 120,000 o alwyni wedi diferu i afon Dyfan, un o lednentydd y Teifi. Gwyddom fod Cyfoeth Naturiol Cymru yn ymchwilio i hyn, ond dyn a ŵyr pa ddifrod a wnaed, a bydd yn parhau i gael ei wneud wrth i'r llygredd weithio'i ffordd drwy'r gadwyn fwyd. Daeth cerdd ragorol i'm llaw yr wythnos hon gan un o'm hetholwyr ynglŷn â'r Gammarus Pulex. Fyddwn i ddim yn dweud bod yr ynganiad yn gywir, ond pryf yw hwn sy'n byw mewn dŵr glân. Dywed y  gerdd, 'Dwi'n rhywogaeth bwysig ac yn ddangosydd ar gyfer iechyd amgylcheddol creaduriaid y dŵr'. A dwi'n meddwl bod hwnnw'n bwynt pwysig, achos mae'r gorlif diweddaraf yma yn dod ar ôl digwyddiad difrifol yn yr un system ddŵr ychydig cyn y Nadolig, ac amcangyfrifwyd fod y digwyddiad hwnnw ger Tregaron wedi lladd 1,000 o bysgod. Yn aml iawn, rydym yn mesur y difrod yn nifer y pysgod sydd wedi'u lladd, ond nid pysgod yn unig a laddwyd; lladdwyd popeth arall yn yr amgylchedd hwnnw hefyd. Ac os byddwn yn dal ati fel yr ydym ar hyn o bryd, ac yn gollwng mwy o slyri i'n hafonydd, ni fydd bywyd o gwbl ar ôl yn yr afonydd hynny, a bydd yn cymryd degawdau i'r bywyd hwnnw ddychwelyd. Felly, credaf fod angen gweithredu ar frys i fynd i'r afael â hyn, a chredaf fod angen inni ddwyn i gyfrif y bobl a ddylai fod yn edrych ar hyn, ac edrych hefyd ar y gyfundrefn arolygu sydd ar waith, gobeithio, i archwilio cyfleusterau slyri ar draws y tir. Hefyd mae angen edrych ymhellach i weld a yw rhai o'r slyrïau hyn yn y lle priodol, fel na allant drwytholchi wrth ollwng i mewn i'n hamgylchedd ac yn ei ddinistrio'n llwyr.

Yr ail ddatganiad yr hoffwn ei gael yw ar wrychoedd a rhwydi coed. Rydym wedi gweld yr ymgyrchoedd diweddar a oedd yn canolbwyntio ar ddatblygwyr yn defnyddio rhwydi i atal adar rhag nythu ac felly'n llesteirio ceisiadau cynllunio a gwaith adeiladu, a gwn fod Mick Antoniw wedi codi hyn yn gynharach eleni. Ond, fel cais o golofn a ysgrifennais mewn papur newydd yr wythnos hon, mae tystiolaeth anecdotaidd wedi dod i'm llaw lle mae hyn yn digwydd ar dir fferm. Gwn fod deiseb gerbron y Cynulliad sy'n galw arnom i wneud rhywbeth o ddifrif ynghylch lleihau'r defnydd o rwydi sy'n atal adar rhag nythu a'i gwneud yn drosedd. Credaf, o gofio bod diddordeb amlwg gan y cyhoedd yn y pwnc hwn, y byddai'n ddefnyddiol iawn pe bai'r Llywodraeth yn gwneud datganiad ar hyn yn awr, gan ei bod yn hurt dweud eich bod yn rhoi rhwyd ar berth a fydd yn atal adar rhag nythu, gan y bydd yr adar yn mynd i mewn yno ac os oes gennych unrhyw rwydo llac, nid yn unig y bydd hyn yn caniatáu i'r adar fynd drwodd, ond bydd yn bendant yn eu hatal rhag dod allan o'r rhwyd.