Diolch yn fawr, Dirprwy Lywydd. Pan lansiais y rhaglen newydd i ddileu TB 18 mis yn ôl, fe wnes i ymrwymo i roi'r wybodaeth ddiweddaraf ynglŷn â'r datblygiadau pan fyddai cyfres ddata gyflawn 2018 o ystadegau TB ar gael. Yn 2018, cafwyd 746 achos newydd o TB yng Nghymru, sef gostyngiad o 5 y cant o'i gymharu â 2017. Fodd bynnag, lladdwyd 11,233 o wartheg o ganlyniad i TB, sy'n gynnydd o 12 y cant o gymharu â ffigurau 2017. Mae'r cynnydd hwn yn bennaf o ganlyniad i sensitifrwydd cynyddol profion a chael gwared ar adweithyddion mwy amhendant.

Rydym ni'n disgwyl i'r buddsoddiad hwn o ran cael gwared yn gynharach ar wartheg sydd wedi'u heintio greu buddion yn y tymor canolig, wrth i ni achub y blaen ar y clefyd. Bu i'n rhaglen newydd ranbartholi Cymru o ran TB, gan newid yn sylfaenol y ffordd y mae'r Llywodraeth a'r diwydiant yn ystyried ac yn mynd i'r afael â'r clefyd. Mae rhanbartholi wedi creu ardaloedd achosion TB isel, canolig ac uchel, lle gellid gweithredu ffyrdd gwahanol o ddileu'r clefyd, yn seiliedig ar y gwahanol risgiau ym mhob ardal. Ein nod yw diogelu'r ardal TB isel rhag haint a lleihau'r clefyd yn yr ardaloedd TB canolig ac uchel.

Rwy'n falch o ddweud ein bod yn parhau i ddiogelu'r ardal TB isel yn y gogledd-orllewin, lle rydym ni'n gweld nifer gymharol fach o achosion newydd o TB. Mae cyflwyno profion ar ôl symud yn rhan o'r dull newydd yn helpu i ddiogelu'r ardal. Fodd bynnag, mae angen gwneud mwy o waith. Cafwyd 34 achos newydd o TB yn yr ardal TB isel yn 2018, sy'n fwy na'r 28 achos newydd o TB yn 2017. Rwy'n galw ar ffermwyr yn yr ardal TB isel i wneud popeth posib i gadw TB buchol allan.