Trwy adnoddau wedi'u targedu, mesurau atebolrwydd mwy deallus, a gosod disgwyliadau uchel i bawb, byddwn yn parhau i gefnogi pob dysgwr i gyrraedd y safonau uchaf. Fodd bynnag, rwy'n credu y gall y rhan fwyaf ohonom yn y Siambr hon gytuno, ar adegau o gyni, mai teuluoedd a disgyblion o'n cefndiroedd mwyaf difreintiedig sy'n ei chael hi'n anoddaf yn aml.

Gwn fod cost y diwrnod ysgol yn fater pwysig. Yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf, rydym ni wedi cymryd nifer o gamau arwyddocaol i gefnogi teuluoedd a'u plant. Y llynedd, gofynnais i'r mudiad Plant yng Nghymru lunio cyfres o ganllawiau i ysgolion yn trafod agweddau allweddol ar hyn. Bydd y canllawiau'n canolbwyntio ar gyfleoedd i newid diwylliant mewn ysgolion ynghylch anfantais a darparu strategaethau ar gyfer mynd i'r afael â heriau penodol sy'n gysylltiedig â chost y diwrnod ysgol. Bydd y gyfres gyntaf o ganllawiau ar gael o fis Medi ymlaen a bydd rhagor yn cael eu datblygu ar ôl hynny.

Cyflwynwyd Grant Datblygu Disgyblion – Mynediad, sy'n cynorthwyo teuluoedd â chostau gwisgoedd ysgol, cit chwaraeon a chyfarpar, yn benodol i helpu'r teuluoedd sydd fwyaf ei angen. Yn gynharach y mis hwn, fe wnaethom ni ddyblu'r cyllid sydd ar gael i £5 miliwn. Mae hyn yn golygu ein bod wedi ymestyn y cymhwysedd i ddechrau pob cyfnod allweddol. Bydd cyllid ar gael i blant sy'n derbyn gofal ym mhob blwyddyn ysgol, gan fanteisio i'r eithaf ar y cymorth y gallwn ei roi i rai o'n dysgwyr mwyaf agored i niwed. Rydym hefyd wedi cynyddu'r swm sydd ar gael i ddysgwyr cymwys ym mlwyddyn 7 o £125 i £200, gan gydnabod y costau cynyddol sy'n gysylltiedig â dechrau yn yr ysgol uwchradd. Yn fwy cyffredinol, rwy'n dymuno sicrhau ein bod yn gwneud pob dim posibl i wneud gwisgoedd ysgol yn fwy fforddiadwy. Yn ddiweddar, rydym wedi bod yn ymgynghori ar ganllawiau statudol drafft newydd yr wyf yn gobeithio y byddant yn dod i rym ym mis Medi eleni.

Fel y mae pob un ohonom yn gwybod, i rai o'n pobl ifanc a'n plant, gall gwyliau haf yr ysgol fod yn gyfnod anodd. Weithiau gall plant sy'n cael brecwast a chinio ysgol am ddim fynd heb y prydau hyn a mynd yn llwglyd yn ystod gwyliau'r ysgol. Dyna pam yr ydym yn ariannu y rhaglen gyfoethogi yn ystod gwyliau'r ysgol. Mae hon yn cyflawni deilliannau addysgol, cymdeithasol ac iechyd, yn ogystal â manteision maeth, ac rydym wedi cynyddu'r buddsoddiad hwn eto er mwyn i fwy fyth o blant gael budd o'r cynllun yr haf hwn.

Bydd yr Aelodau'n ymwybodol bod y Llywodraeth wedi cyhoeddi £2.3 miliwn arall yn ddiweddar i sicrhau bod cynhyrchion mislif ar gael am ddim i ddysgwyr ym mhob ysgol. Rwy'n falch heddiw o gyhoeddi cyllid ychwanegol o £845,000 hefyd i gynnig yr un gwasanaeth am ddim i ddysgwyr mewn colegau addysg bellach. Yn ogystal â chefnogi ein menywod ifanc sydd dan anfantais, bydd effaith y cyllid yn ehangach, gan ganolbwyntio ar urddas, cydraddoldeb a lles.

Dirprwy Lywydd, mae'n bwysig hefyd fy mod i'n cyfeirio at y cymorth yr ydym yn ei gynnig i fyfyrwyr o gefndiroedd difreintiedig sy'n dymuno astudio yn y brifysgol. Mae'r holl dystiolaeth yn dangos mai costau byw, nid ffioedd, yw'r rhwystr mwyaf i bobl rhag astudio mewn prifysgol. Mae'r Llywodraeth hon wedi cymryd camau i fynd i'r afael â hyn, gan arwain at y pecyn cymorth mwyaf blaengar a hael i fyfyrwyr yn y Deyrnas Unedig.

Mae gan israddedigion llawn amser sydd ag incwm aelwyd o hyd at £18,370 yr hawl i gael y grant uchaf posibl, gwerth £8,100 y flwyddyn. Mae data dros dro gan y Cwmni Benthyciadau i Fyfyrwyr ar gyfer 2018-19 yn dangos bod oddeutu traean o israddedigion llawn amser wedi cael y lefel uchaf hon o grant. Mae ein diwygiadau yn unigryw yn Ewrop, gan gynnig cydraddoldeb cefnogaeth i fyfyrwyr rhan-amser. Yn ogystal â chynnydd o 35 y cant yn nifer y myfyrwyr rhan-amser sy'n cael cymorth, mae'r ffigurau diweddaraf hefyd yn dangos bod hanner y rhai a gefnogwyd hefyd wedi cymhwyso ar gyfer uchafswm y grant.

Rwyf hefyd wedi siarad o'r blaen ynghylch y ffaith mai symud ymlaen i astudiaethau ôl-raddedig yw ein her nesaf o ran ehangu cyfranogiad. Byddwn yn mynd i'r afael â'r her hon trwy gyflwyno cymorth costau byw cyfwerth i fyfyrwyr gradd Feistr. Rwyf i'n falch iawn bod y ffigurau diweddaraf yn dangos cynnydd o 58 y cant yn nifer yr ôl-raddedigion a gefnogir, ac mae hwn yn faes lle byddwn yn parhau i wneud cynnydd gwirioneddol.

Dirprwy Lywydd, rwyf wedi rhoi trosolwg byr heddiw o rai o'r camau a gymerwyd yn ystod y ddwy flynedd ddiwethaf. Nid oes gen i unrhyw amheuaeth fod llawer mwy i'w wneud eto, ac rwy'n awyddus bob amser i glywed barn yr Aelodau, ond, fel Llywodraeth, rydym yn dal i fod yn benderfynol o wneud popeth o fewn ein gallu i sicrhau bod pawb, ni waeth pwy ydyn nhw na ble maen nhw, yn cael y cyfle i gyrraedd eu llawn botensial.