Part of the debate – Senedd Cymru am 4:03 pm ar 8 Mai 2019.
Rwy'n codi â chalon drom iawn heddiw. Darllenasom yr wythnos diwethaf—gallaf glywed yr ebychiadau ar y meinciau gyferbyn, ac rwy'n siomedig iawn am hynny. Rwy'n ddiffuant pan ddywedaf fy mod yn codi â chalon drom iawn. Yr wythnos diwethaf, gwelsom adroddiad arall a gorddai'r stumog yn cael ei gyhoeddi ar fethiannau yn ein gwasanaeth iechyd gwladol gwerthfawr. Yn yr adroddiad hwnnw, darllenasom am staff rheng flaen dan ormod o bwysau a heb adnoddau digonol. Darllenasom am ddiffyg urddas yng ngofal cleifion, cleifion sy'n agored i niwed. Darllenasom am bryderon cleifion a theuluoedd yn cael eu diystyru, a rhai unigolion yn cael eu hystyried gan y staff fel rhai a oedd â'u bryd ar achosi trwbl pan wnaethant y cwynion hynny. Darllenasom am system gwyno a fethodd ddysgu o gamgymeriadau; cofnodion cleifion a oedd yn annigonol neu ar goll; diwylliant afiach ymhlith y staff; ymddygiad amhroffesiynol a oedd yn torri codau ymarfer proffesiynol; sicrwydd ffug a roddwyd i gynrychiolwyr etholedig a oedd yn tynnu sylw at broblemau yn eu hetholaethau ar ran unigolion; llawer o gyfleoedd i ymyrryd wedi'u colli; methiannau o ran gofynion llywodraethu sylfaenol; gwybodaeth heb ei datgelu i unigolion lle dylid bod wedi'i datgelu ac o ganlyniad, cleifion yn cael niwed—marwolaethau, marwolaethau diangen babanod agored i niwed, a'r trallod a'r gofid a ddaw yn sgil hynny. Ac roedd pob un o'r pethau hynny bron yn union yr un fath â'r adroddiad a ddatgelodd y methiannau a'r sgandalau erchyll yn uned Tawel Fan yng ngogledd Cymru.