Part of the debate – Senedd Cymru am 5:18 pm ar 21 Mai 2019.
O ran y pwynt 'mewn egwyddor', fe wnes i'r pwynt yn gynharach, nid ydym yn dweud, 'Diolch yn fawr iawn; rydym ni'n cytuno â chi mewn ffordd, ond rydym ni am ei wneud yn wahanol.' Yr hyn yr ydym ni'n ei ddweud yw ein bod yn derbyn yr holl argymhellion ac rydym yn gweithio trwy gynllun manwl i adrodd yn ôl—rwy'n hapus iawn i roi'r wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau am hynny—ar bob un i sicrhau ein bod yn gwybod yn union beth yr ydym yn mynd i'w wneud er mwyn gweithredu pob un, ac nid ydym mewn sefyllfa eto i allu dweud hynny.
Fel y dywedais, rwy'n hapus i rannu'r hyn sydd gennym ni o ran cynllun prosiect ar hyn o bryd. Mae'n cynnwys rhai manylion; nid oes cymaint o fanylion ynddo ag y byddwn i'n dymuno. Ac yna wrth i'r cynllun prosiect hwnnw gael ei ddatblygu, rwy'n fwy na pharod i'w roi yn y Llyfrgell yn rheolaidd a rhoi gwybod i'r Aelodau fy mod i wedi gwneud hynny er mwyn i bobl allu ei ddilyn. Rwyf yn bwriadu dod yn ôl â datganiad llafar tua mis Hydref i ymhelaethu ar hyn, ac rwy'n gobeithio wedyn y byddaf i'n gallu dweud rhywbeth mwy am yr is-ddeddfwriaeth yr ydym yn gallu ei gwneud, sut bethau fydd y rheoliadau, a sut bethau fydd y canllawiau a gaiff eu hailgyhoeddi. Felly, rwy'n cynnig yn llwyr y dylid rhoi'r holl wybodaeth ddiweddaraf i'r Aelodau.
Rydym yn edrych i weld pa gyllid benthyciad a all fod ar gael mewn rhai sectorau, oherwydd bod cwestiwn ynghylch ôl-osod—sut allwn ni fforddio'r ôl-osod? Ac mae'n rhaid imi ddweud, nid yw hyn ar gyfer systemau chwistrellu yn unig—mae yna rhestr gyfan o bethau eraill fel drysau tân a chladin deunydd cyfansawdd nad yw'n alwminiwm, a phob math o bethau eraill y mae angen eu hôl-osod ac y mae angen i ni ddod o hyd i atebion ar eu cyfer. Felly, mae yna bethau cymhleth iawn yn hynny o beth. Mae yna'r broblem uniongyrchol o gladin ACM, yr ydym ni wedi mynd i'r afael ag ef, ond mae yna feysydd eraill lle ceir problemau cymhleth o ran gallu drysau tân i ddal tân yn ôl mewn gwirionedd, y diogelwch sy'n gysylltiedig â hynny, ac yn y blaen, ac mae angen inni weithio trwy'r rhain. Mae angen inni gael cynigion priodol ar gyfer yr hyn y gallwn ei wneud gyda hynny.
Ac fel y dywedais wrth ymateb i John Griffiths, mae yna drefniadau cymhleth o ran rheoleiddio hyn. Pwy all weithredu? Pwy fydd deiliaid y ddyletswydd? Sut beth fydd y ddyletswydd honno y bydd angen inni ei rhoi ar waith cyn y gallwn ni ddeddfu? Mae'r pethau hyn yn gymhleth iawn. Mae'r cynllun yn gweithio, ond mae nifer o gamau penderfynu ar hyd y ffordd honno y mae angen inni weithio arnyn nhw. Bob tro y byddwn yn gwneud un o'r penderfyniadau hynny, mae'n effeithio ar y gweddill, felly mae'n rhaid i ni wneud yn siŵr nad ydym yn creu canlyniadau anfwriadol wrth i ni wneud hynny.
Felly, er enghraifft, pe byddem ni'n dweud mai rheolaeth adeiladu yw'r rheoleiddiwr yn yr awdurdod lleol, a ydym ni i gael gwared ar eu gallu i werthu'r gwasanaeth rheolaeth adeiladu a chael ffrwd refeniw o hynny? Os ydym am wneud hynny, sut byddan nhw'n ariannu'r gwasanaethau rheoleiddio rheolaeth adeiladu? Felly, mae rhai problemau gwirioneddol yma wrth wneud penderfyniad sy'n ymddangos yn syml ond sydd, mewn gwirionedd, â phob math o oblygiadau yn gysylltiedig ag ef.