3. Datganiad gan y Prif Weinidog: Coridor yr M4 o amgylch Casnewydd

Part of the debate – Senedd Cymru am 2:59 pm ar 4 Mehefin 2019.

Danfonwch hysbysiad imi am ddadleuon fel hyn

Photo of Mark Drakeford Mark Drakeford Labour 2:59, 4 Mehefin 2019

(Cyfieithwyd)

Llywydd, rwy'n diolch i'r Aelod am rai o'r sylwadau yna. Gadewch imi ymdrin â nifer fechan ohonyn nhw'n uniongyrchol. Nid yw'r adroddiad, sydd gennyf i fan hyn, wedi bod yn casglu llwch ar fy nesg i drwy'r misoedd hyn. Rwyf wedi treulio oriau lawer iawn yn darllen yr adroddiad ac yn cael cyngor arno, oherwydd dyna oedd yr adroddiad hwn yn ei deilyngu. Nid oedd yn ofynnol ei gyhoeddi i'r cyhoedd heb y cyngor cyfreithiol a pholisi angenrheidiol a oedd yn cyd-fynd ag ef. Bydd ar gael i unrhyw aelod o'r cyhoedd sy'n dymuno ei ddarllen. Ond roedd y penderfyniad yr oedd yn rhaid imi ei wneud yn gofyn nid yn unig am ddarllen yr adroddiad yn drylwyr iawn, a mwy nag un darlleniad manwl ohono hefyd, ond hefyd yn gofyn am gyngor eang—cyngor cyfreithiol a pholisi—er mwyn gwneud y penderfyniad a gyhoeddwyd heddiw. Ni chafwyd oedi hir. Mae'r penderfyniad hwn, fel yr addewais, wedi cael y lefel o ganolbwyntio a'r ystyriaeth yr oedd penderfyniad o'r math hwn yn ei deilyngu, a dyna'r hyn a gafodd.

Mae'r Aelod yn cyfeiliorni hefyd, Llywydd, wrth awgrymu bod materion yn cael eu gwthio i'r dyfodol pell. Gofynnodd pryd y byddai fy nghydweithiwr, Ken Skates, yn gwneud datganiad. Yfory fydd hynny. Bydd yn ei wneud i'r Cynulliad Cenedlaethol hwn. Bydd yn nodi'r cylch gwaith byrdymor y byddwn yn ei roi i'r comisiwn i gyflwyno'r gyfres gyntaf o gynigion uniongyrchol y gellir eu rhoi ar waith i ddechrau lliniaru'r problemau ar yr M4.

Dechreuodd yr Aelod drwy ddweud bod angen gweithredu nawr yn fwy nag erioed ynglŷn â'r sefyllfa yng Nghasnewydd—bod angen 'nawr', dyna ddywedodd. Ni fyddai ffordd liniaru'r M4 yn golygu unrhyw ryddhad o gwbl am bum mlynedd o leiaf. A dywedodd wrthyf y bydd y problemau hynny'n gwaethygu yn y cyfamser. Rwy'n cydnabod arwyddocâd y problemau hynny, a dyna pam y byddwn ni'n cymryd camau i liniaru'r broblem yn gynt o lawer nag y byddai'r ffordd liniaru wedi gwneud. A byddwn yn dechrau ar y gwaith hwnnw ar ein hunion.

O ran yr arian a wariwyd ar baratoi'r adroddiad a chynnal ymchwiliad cyhoeddus, a sicrhau bod y cannoedd o bobl hynny a roddodd eu barn nhw i'r ymchwiliad ac a gymerodd ran yn y trafodion hyn dan sylw, rwyf i o'r farn bod y gwariant yn gymesur â'r dasg gysylltiedig. A chredaf ei bod hi'n iawn, pan oedd penderfyniad mor ddadleuol â hwn i'w wneud, ein bod ni'n sicrhau bod yr holl gyfleoedd hynny ar gael i bobl fynegi eu barn a'u bod nhw'n cael yr ystyriaeth briodol. Fel Gweinidog cyllid, roedd yn rhaid imi gael fy modloni bod y gwariant hwnnw'n cael ei ddefnyddio'n iawn. Rwy'n credu i hynny ddigwydd. Dyna yw'r pris am fyw mewn gwlad ddemocrataidd. Dyna yw cost cael proses wirioneddol agored lle gall pobl gyfrannu, gwybod y caiff hynny ei glywed, a gwybod y bydd canlyniadau hynny'n cael yr ystyriaeth briodol.

Yn olaf, at y pwynt a wnaeth yr Aelod am y dagfa ar economi Cymru—nid yw dyfodol ein heconomi ni, Llywydd, yn dibynnu ar un darn o ffordd. Mae dyfodol yr economi yn dibynnu ar yr holl fesurau hynny a gafodd eu trafod yn gynharach yn ystod cwestiynau i'r Prif Weinidog. Maen nhw wedi arwain at economi yng Nghymru, fel y dywedais i bryd hynny, lle mae gennym gyfradd well o dwf mewn busnes nag unman arall yn y Deyrnas Unedig, lle mae'r busnesau hynny'n para am yn hirach ar ôl blwyddyn a phum mlynedd nag y maen nhw ledled y Deyrnas Unedig gyfan, a lle mae gennym fwy o fentrau sy'n hyfyw ac yn ffynnu yng Nghymru heddiw nag ar unrhyw bryd arall yn y gorffennol. Dyna yw cyflwr economi Cymru, ac mae'n dibynnu ar lawer mwy nag un weithred o'r fath ac yn y modd a ddisgrifiwyd ganddo ef.