Part of the debate – Senedd Cymru am 3:41 pm ar 4 Mehefin 2019.
Llywydd, credaf fod yr Aelod yn anghywir am nifer o bethau yma . Rwy'n credu ei fod yn dangos rhyw gymaint o wamalrwydd anweddus wrth awgrymu mai bodio drwy'r adroddiad wnes i. Gadewch imi ddweud yn bendant wrtho fy mod wedi darllen yr adroddiad hwn o glawr i glawr—[Torri ar draws.] Rwy'n credu fy mod wedi eich clywed y tro cyntaf, does dim angen ail ddarn o gyngor arnaf i. A gadewch i mi fod yn glir wrthoch mai fi sy'n gwneud y penderfyniadau yma. Dyna sy'n ofynnol yn ôl y gyfraith. Dyna pam rwyf i wedi gweld yr adroddiad ac rydych chi'n ei weld nawr, oherwydd fi sy'n gwneud y penderfyniadau ac nid Aelodau'r Cynulliad yn gyffredinol, waeth pa mor gryf fo'ch barn. Dyna sy'n ofynnol yn ôl y gyfraith a dyna'r cyfrifoldeb yr wyf wedi'i gyflawni.
Wrth gwrs, dydych chi ddim yn gweld y cyngor cyfreithiol. Mae aelodau'r Siambr yn sicr yn deall hyn. Gofynasoch imi pam nad wyf yn cyhoeddi'r cyngor cyfreithiol. Fe'ch clywais yn gofyn i mi. Ac nid wyf yn cyhoeddi'r cyngor cyfreithiol, oherwydd bod confensiynau Llywodraeth, fel y gŵyr ef yn iawn, yn golygu bod y cyngor cyfreithiol hwnnw yn gyngor breintiedig sydd ar gael i Weinidogion, ac felly y bu, yn yr un modd na fyddai Gweinidogion yn ei Lywodraeth ef yn y Deyrnas Unedig byth yn cytuno i gyhoeddi cyngor cyfreithiol o dan yr amgylchiadau hynny. Felly, rwy'n dangos parch dyledus iddo wrth ateb y cwestiynau a ofynnodd. Efallai y byddai wedi dymuno gofyn cwestiynau eraill imi, ond ni wnaeth hynny, ac rwyf i wedi ateb y rhai a ofynnodd ef.
Rydym wedi trafod y cwestiwn maniffesto nifer o weithiau. Mae gennyf gopi yma o faniffesto'r Blaid Geidwadol yn yr un etholiad. Ar dudalen 9, mae'n ymrwymo ei blaid i drydaneiddio'r rheilffordd yr holl ffordd i Abertawe—[Torri ar draws.] Ar dudalen 35, mae'n ymrwymo ei blaid i ariannu morlyn llanw yn Abertawe—[Torri ar draws.] Lluniwyd y maniffesto a luniwyd gennym dan yr amgylchiadau a ddisgrifiais. Mae'r cyd-destun wedi newid, a dyna pam mae'r penderfyniad wedi newid yn y cyd-destun cyfnewidiol hwnnw.
O ran pleidlais, clywsoch arweinydd y tŷ yn gynharach y prynhawn yma yn dweud y bydd dadl yn y Cynulliad hwn. A phe bai'r penderfyniad wedi mynd rhagddo ar y ffordd liniaru, byddai pleidlais rwymol wedi bod, oherwydd byddai wedi dod ar y gyllideb a roddir gerbron y Cynulliad hwn bob blwyddyn, gan y byddai'r penderfyniad i fynd ymlaen wedi ymrwymo arian, ac mae'r Llywodraeth yn gorfod gwario arian pan fydd y Cynulliad Cenedlaethol hwn yn pleidleisio o blaid darparu'r arian hwnnw i'r Llywodraeth. Felly, byddai pleidlais rwymol wedi digwydd yn yr amgylchiadau hynny. Nawr, fe fydd dadl, a bydd cyfle i'r Aelodau yma wneud yr holl bwyntiau y maent am eu gwneud.
Ac yn hollol sicr, Llywydd, nid yw'r penderfyniad hwn yn ymwneud â mynd yn ôl i'r cychwyn cyntaf. Mae'n ymwneud â darn o waith cyflym gan gomisiwn arbenigol a fydd yn cyflwyno cynigion ymarferol i ddatrys rhai o'r problemau a wynebir gan drigolion Casnewydd yn 2019 a 2020, nid flynyddoedd lawer yn y dyfodol pan fydd y ffordd wedi'i hadeiladu efallai yn y pen draw ac ar agor i draffig.